Brief, via e-mail verzonden aan betrokkenen
—–
Van: Peter Storm
Aan: publieke omroeporganisatie NTR en andere bij het Sinterklaasjournaal betrokken mensen
Tilburg, 19 oktober
Hoog tijd om Zwarte Piet uit Sinterklaasjournaal en intocht te schrappen
Beste mensen van de NTR,
Hierbij doe ik een beroep op u om Zwarte Piet te schrappen uit het Sinterklaasjournaal. Dat had allang dienen te gebeuren, het is zaak dat dit ten spoedigste alsnog gebeurt. Kappen ermee, voordat er nog meer nodeloos leed wordt toegebracht door middel van, en ter verdediging van, een racistische traditie.
U weet het net zo goed als ik: Zwarte Piet zal ooit verdwijnen uit het Sinterklaasfeest. Degenen die daar al jaren op aandringen, zijn niet meer weg te denken uit de publieke ruimte. Ze boeken terrein ook: al in 2017 stelde een onderzoek van EenVandaag: “Draagvlak voor traditionele Zwarte Piet loopt terug”.(1) Weliswaar vinden veel tegenstanders ook bescheiden veranderingen al prima, maar de trend is duidelijk: Zwarte Piet is op weg naar de uitgang van het historisch toneel.
Politie kan anti-Zwarte Piet-betogers keer op keer met grof geweld aanhouden. Agressieve blokkeerders kunnen anti-Zwarte Piet-betogers de weg versperren, ernstig fysiek en psychisch leed toebrengen, en hen beroven van de mogelijkheid om vreedzaam tegen Zwarte Piet te demonstreren. Haatzaaiers als Wierd Duk kunnen legioenen van trollen op tegenstanders van Zwarte Piet los laten. Voor de uitslag van de zogeheten Zwarte Piet-discussie zal het niet uitmaken: Zwarte Piet, die racistische karikatuurfiguur die een onderwijzer in 1850 aan het veel oudere Sinterklaasfeest heeft vastgeplakt, zal verdwijnen.
Die verdwijning is terecht. Ik noemde Zwarte Piet al een racistische karikatuurfiguur. We zien duidelijk zwartgemaakte, onderdanige knechtfiguren die dienstbaar zijn aan een witte bisschop die letterlijk hoog te paard zit. We zien witte suprematie, we zien zwarte onderdanigheid, gebracht als leuk en gezellig onderdeel van een kinderfeest. Zo wordt de rolverdeling tussen zwart en wit in de maatschappij er van jongs af aan feestelijk ingeprent. Dat ‘doet’ Zwarte Piet, en daar werkt het Sinterklaasjournaal aan mee, alle bescheiden aanpassingen ten spijt.
U en ik weten van de pesterijen die zwarte kinderen in Sinterklaastijd ondergaan. U en ik weten dat rond die tijd zwarte kinderen met ‘Zwarte Piet’ worden nageroepen. Volwassenen trouwens ook. U heeft net als ik vast ook wel gehoord van ouders die hun kinderen rond de Sinterklaasviering liever thuis houden omdat ze niet willen dat hun kinderen overstuur thuiskomen na het zien van Zwarte Piet. U weet net zo goed als ik dat de leerplichtambtenaar dat niet goed vindt. Er is dus voor zwarte ouders en zwarte kinderen geen ontkomen aan: het racisme dat de Zwarte Piet uitstraalt moet en zal ondergaan worden door hun kinderen, want het is ‘leuk’ en ‘gezellig’ en vooral ook ‘traditie’. Zo is het kinderfeest dat Sinterklaas verondersteld wordt te zijn, voor heel wat kinderen helemaal geen feest maar een tijd van angst en vernedering. Dat ‘doet’ Zwarte Piet, en daar werkt het Sinterklaasjournaal aan mee.
U en ik weten dat Zwarte Piet omstreden is. U weet ook van het standpunt van de Kinderombudsman: “De figuur van Zwarte Piet kan bijdragen aan pesten, uitsluiting of discriminatie en is daarmee in strijd met het Kinderrechtenverdrag.” De Kinderombudsman licht toe: “Veel gekleurde kinderen met wie is gesproken, ervaren discriminatie in hun dagelijks leven en vertellen dat dit rond de Sinterklaastijd erger wordt. Kinderen ervaren de combinatie van een aantal typische kenmerken en gedragingen van Zwarte Piet als negatief en discriminerend voor mensen met een donkere huidskleur.” Dat ‘doet’ Zwarte Piet, en daar werkt het Sinterklaasjournaal aan mee.
Uw verweer bestaat uit gedraai. U komt met roetveegpieten. Maar sommige van die Pieten gaan zo vaak door de schoorsteen dat ze uiteindelijk toch helemaal zwart zijn. Met de roetvegen komt u in schijn de critici tegemoet. Met de geruststelling dat de uitkomst toch vaak Zwarte Piet is, stelt u degenen gerust die graag alles bij het oude – bij de racistische karikatuurfiguur dus – willen laten. De vraag of een kind van vijf buiten Sinterklaastijd ooit een schoorsteen heeft gezien, en of zo’n kind weet wat roet is, komt niet eens bij u op.
Uw mogelijke verweer ‘maar het is maar een verzonnen verhaaltje!’ vraagt om een antwoord: ‘Verzint u dan een beter verhaaltje, eentje dat niet ter rechtvaardiging van een overduidelijk blackface figuur dienst doet!’ Overtuigend door vriendelijke volwassenen gebracht, gaan doorgaans fantasierijke kinderen met het grootste gemak mee in een ander verhaal, waarin Sint niet langer geholpen wordt door zwarte slaven, knechten of wat dies meer zij. Het is de onwil van volwassenen, niet de gevoeligheid van kinderen die voorkomt dat het Sinterklaasfeest een vorm krijgt zonder Zwarte Pieten, zonder racistisch vormgegeven bedienden. Tot die onwillige volwassenen reken ik u, zolang u geen korte metten maakt met Zwarte Piet in Sinterklaasjournaal en landelijke intocht.
U neemt daarmee nog risico. Nu nog richt de kritiek van tegenstanders zich op de Zwarte Piet-figuur. Maar hoe onverbrekelijker de band tussen Zwarte Piert en de Sinterklaasviering is, hoe groter de kans dat die viering zelf ook door antiracisten onder vuur wordt genomen. Als Zwarte Piet echt zo totaal bij Sinterklaas hoort als verdedigers van ‘de traditie’ beweren, dan zal ook Sinterklaas het veld ruimen als de racistische karikatuurfiguur die hem vergezelt niet meer te handhaven blijkt. Als u werkelijk de Sinterklaastraditie hoog wil houden, doet u er goed aan om de Zwarte Piet eruit te schrappen. Anders verdwijnt de Sinterklaasviering straks nog samen met Zwarte Piet in de golven tussen een tegen die tijd hopelijk verregaand antiracistisch Nederland en een imaginair bisschoppelijk Spanje. En zonder Sinterklaas ook geen Sinterklaasjournaal meer. Het is maar dat u het weet.
U kunt dus kiezen. De aftocht van Zwarte Piet kan zich lang voortslepen, met enorme traagheid doorgezet worden, ten koste van jaarlijkse confrontaties waarin gewapende politieagenten en agressieve verdedigers van de ‘traditie’ staan tegenover tegenstanders die tot nu toe een opmerkelijke zelfbeheersing aan de dag hebben gelegd. De aftocht kan ook worden versneld. En daarbij speelt het Sinterklaasjournaal, de Sinterklaasintocht en daarmee de publieke omroep die dit in beeld brengt en regisseert, een forse rol. Heel veel plaatselijke comités kijken goed naar wat u doet en verwijzen naar u bij het bepalen en verdedigen van hun koers. Als u breekt met Zwarte Piet, dan zullen vele andere initiatieven dat voorbeeld volgen, en raakt de breuk met deze racistische karikatuurfiguur in een stroomversnelling. Als u blijft aanmodderen, de kool en de geit zo veel mogelijk blijft sparen maar toch vooral Zwarte Piet overeind houdt, zal de strijd nodeloos worden verlengd.
Aan de uitkomst twijfel ik niet: Zwarte Piet verdwijnt. Maar wilt u gezien worden als kracht die daarbij helpt, daarmee afstand neemt van racisme en discriminatie door een heldere stellingname helpt tegengaan? Of wilt u gezien worden als degene die stelling neemt in een achterhoedegevecht, zij aan zij met openlijke racisten, zij aan zij met Zwarte Piet-supporters met hun grote agressie, zij aan zij met gewelddadige blokkeerders bij Dokkum vorig jaar en dreigende neonazi-NVU-marcheerders in Zaandam bij komende viering? Kiest u tegen racisme en discriminatie, en dus tegen Zwarte Piet? Of kiest u voor discriminatie, racisme en het symbool daarvan dat Zwarte Piet overduidelijk is? Weigeren deze keus te maken, ik zeg het hopelijk ten overvloede, is ook een keus. Maar geen antiracistische keus, en daarmee ook geen juiste.
De keus is dus aan u. Ik zie zeer graag dat u een juiste, rechtvaardige en daadwerkelijk kindvriendelijke keus maakt. Ik roep u daarom dringend op om per direct helemaal te kappen met Zwarte Piet in het Sinterklaasjournaal en de bijbehorende Sinterklaasintocht.
Peter Storm
Deze brief is geschreven naar aanleiding van de oproep van Doorbraak om de NTR op te roepen met Zwarte Piet te stoppen (3), een oproep waaraan ik graag en bij deze gehoor geef. Deze brief zal gepubliceerd worden op mijn website ravotr.nl en op andere plaatsen die zich daartoe lenen, en verdere verspreiding wordt gewaardeerd.
Noten:
1 EenVandaag, “Draagvlak voor traditionele Zwarte Piet loopt terug”, 22 november 2017
2 Kinderombudsman, “Kinderombudsman: Zwarte Piet vraagt om aanpassing”, 30 september 2016
—
Overgenomen van https://www.ravotr.nl/2018/10/19/oproep-aan-ntr-hoog-tijd-om-zwarte-piet-uit-sinterklaasjournaal-en-intocht-te-schrappen/
