Onderstaand stuk schreef ik voor Konfrontatie Digitaal. Daar staat het gelukkig al (*).
Op Konfrontatie verscheen zojuist een artikel dat ik uitgerekend daar niet zou verwachten, en dat is zacht gezegd. Bij Konfrontatie denk ik immers aan onverzettelijke solidariteit, juist ook als die haaks staat op officiële regelgeving, wetten en overheidsbevelen. Is Konfrontatie, toen het nog op papier bestond, niet ook geworteld in activistenkringen die de solidariteit, juist ook met uitgeprocedeerden, geïllegaliseerden en tot “economische vluchtelingen” omgetoverde mensen, praktische vorm probeerden te geven, ook buiten de wet? Maar Pietje Rebel beroept zich precies op wetten en overheidsprocedures om uit te leggen dat, redelijkerwijs, de twee Armeense kinderen Lili en Howick wat hem betreft eigenlijk uitgezet hadden moeten worden (1). Ik vind het verbijsterend.
Dat de auteur als mens en als vader blij is dat ze toch mochten blijven, is fijn. Maar het maakt de legalistische redenering niet ongedaan. Feitelijk stijgt zijn pleidooi niet uit boven de hand-over-het-hart-pleidooien waarmee in de mainstream veelal tegen de dreigende uitzetting stelling werd genomen. Van een auteur in een radicaal-links medium verwacht ik een ander soort stellingname.
Ik loop een paar dingen langs. “Een moeder met twee kinderen komt naar Nederland om asiel te vragen. Niet op de vlucht voor een direct dreigende situatie, maar omdat ze een een betere toekomst zoekt voor deze kinderen.” Ja, en? Hulde voor deze moeder! Ze doet wat ouders geacht worden te doen: het welzijn van hun kinderen behartigen. Dat ze daarbij op wrede wetten en laaghartige grenzen stuit, is niet haar fout.
“Al snel blijkt dat haar asielaanvraag wordt afgewezen. Economische vluchtelingen hebben niet het recht te blijven.” Dat is de officiële staatsdoctrine, ja. Maar sinds wanneer gaan wij daarin mee? Wie vlucht voor vervolging omdat men zich verzet tegen uitzichtloosheid, heeft recht op asiel. Wie rechtstreeks vlucht voor diezelfde soort uitzichtloosheid zoals deze moeder feitelijk doet – zou geen recht hebben hierheen te komen? Wiens zieke logica is dit? En wat doet deze logica in Konfrontatie?
Pietje Rebel (Rebel tegen wie eigenlijk? Niet tegen de staat!) wijst erop dat de moeder keer op keer haar aanvraag afgewezen zag. “Ieder hoger beroep was in principe een moment van bezinning. De uitkomst stond immers zo goed als vast; terugkeer naar Armenië zou zo goed als onafwendbaar zijn.” Precies die onafwendbaarheid weigerde zij te accepteren, en uiteindelijk met succes. Mensen die solidariteit belangrijker vinden dan legaliteit, horen haar daarin te ondersteunen. Of geloven we in de rechtmatigheid van de asielprocedures? Procedures waarin keer op keer vluchtelingen na langdurig procederen toch door rechters in het gelijk gesteld worden na eerdere afwijzing? Procedures bovendien die beogen, niet om mensen recht te doen maar om muren zo hoog mogelijk en toelating zo lastig mogelijk te maken, dit alles verpakt in een schijn van rechtvaardigheid?
Dan wijst de auteur op de rol van de media en spreekt van “een ongelooflijk staaltje emotionele chantage” waarmee “Nederland in de tang (wordt) genomen. Je kunt kinderen als ze zo geworteld zijn niet terugsturen naar Armenië.” En dat wortelen, dat krijg je omdat de moeder zich niet volgzaam neerlegde bij die o zo rechtvaardige, democratische en legitieme asielprocedures waar Pietje Rebel weigert tegen te rebelleren. De moeder rebelleerde. Ik stel voor dat zéker iemand die de naam ‘Rebel’ voert, dat zelf ook eens probeert, of minstens anderen die rebelleren niet zo hardvochtig afvalt. O ja, en een regering die bureaucratische intimidatie inzet tegen twee kinderen om haar legalistische gelijk te halen, verdient het om met alle mogelijke middelen bestreden te worden, ook met wat Pietje Conformist “emotionele chantage” wenst te noemen.
Nu is de auteur weliswaar blij, en zegt er zelfs bij dat nu andere kinderen, ook als ze geen vergelijkbare media-aandacht gekregen hebben, ook zouden moeten blijven. Dat is mooi. Maar dat de kinderen kunnen blijven is dus een gevolg van de recalcitrante, dwarse weigering van deze moeder om zich bij afwijzing na afwijzing na afwijzing neer te leggen. Het is tegelijk een gevolg van het feit dat de twee kinderen op het laatste moment hun deportatie niet lijdzaam afwachtten, maar onderdoken. Hadden ze dat niet gedaan, dan zaten ze nu in Armenië. Dwarsheid loont. Meegaandheid niet.
Op dat onderduiken van Lili en Howick reageerde de politie met een klopjacht vanwege het ‘gevaar’ dat de kinderen mogelijk liepen. Alsof plaatsing in een Armeens weeshuis in een land waar ze de taal niet van kenden, voor deze kinderen geen acuut gevaar betekende. De staatssecretaris zag aankomen dat, als er iets met de kinderen zou gebeuren, hij daarvoor verantwoordelijk zou worden gehouden. De mensenjacht die de politie had ontketend, maakte intussen hele associaties bij mensen los. Ook speelde vast wel mee dat coalitiepartners CU en D’66 last kregen van een woedend weglopende achterban, en uitzetting van deze kinderen niet meer trokken, waarmee de coalitie in gevaar kon komen.
Dat de dreigende deportatie werd afgeblazen, is bovendien een gevolg van dat heel veel mensen – in tegenstelling tot Pietje Rebel die afwijzing en deportatie legitiem vindt – wel de kant van de kinderen en hun moeder kozen, en solidariteit en menselijkheid zwaarder lieten wegen dan welke regelgeving dan ook. Dwarsheid, recalcitrantie, ondersteund door wijdverbreide solidariteit: dát is wat bleek te werken, dát is wat we tegen de deportatiemachine van de B.V. Nederland, hardvochtig filiaal van Fort Europa, nodig hebben. Niet het legalisme van Pietje Rebel, ook niet als het met een heel klein beetje humaniteit is verdund.
Ik vind de dwarse houding van moeder en kinderen zeer welkom. Ik vind de steun die deze kinderen kregen – hoe halfslachtig en sentimenteel beargumenteerd soms ook – ene geweldige stap in de goede richting. En ik hoop het soort argumenten voor een ‘restrictief asielbeleid’ als die Pietje Rebel ter onderbouwing van zijn of haar betoog naar voren brengt, in de Konfrontatie niet meer tegen te komen. Voor zoiets hebben we echt aan AD en NOS ruimschoots voldoende.
(*) Op Konfrontatie
Noot
1 Pietje Rebel, “Verscheurd”, Konfrontatie Digitaal, 11 september 2018
- een zeer boze Peter Storm
Eerder geplaatst op Ravotr
