Waarom leidt de discussie over de koloniale herdenkingen, zoals de komende in Roermond op 1 september en de Nederlandse koloniale onderdrukking toch tot zoveel opwinding, tot verharding en onbegrip en allerlei bedreigingen?
De AFVN-Bond van Antifascistische Oud-verzetsstrijders tracht gerechtigheid te bereiken voor de slachtoffers. Dat zijn Indonesiërs, die door de Nederlanders al 400 jaar werden onderdrukt en uitgebuit, keihard, met heel veel geweld. De laatste keer was dat door de Indonesische oorlog van 1945 tot 1950, waar Nederland – dat toen in puin lag – 200.000 man, schepen, tanks, wapens, voedsel, geld heen stuurde. Indonesië was toen de vierde olieproducent ter wereld, de grootste van Europa en de Shell de voornaamste exploitant – of beter: dief – van deze rijkdom.
Die oorlog kostte de Indonesiërs zeker 150.000 doden, en het Nederlandse leger leed 6.000 doden. Het is duidelijk dat al die doden niet hadden hoeven vallen, als Nederland gewoon was vertrokken zoals de Indonesiërs al eeuwen wilden. In die oorlog zijn aan de lopende band oorlogsmisdaden gepleegd, op zeer grote schaal.
Dat blijkt uit drie recente studies van wetenschappers: ‘Soldaat in Indonesië’ van prof dr Gert Oostindie (dagboekuittreksels, 2015, 240 pags), ‘De brandende kampongs van generaal Spoor’ (oorlogsmisdaden, 2016, 800 pags, vierde druk!) van dr Rémy Limpach en ‘Koloniale oorlogen in Indonesië’ (alle 500 oorlogen uit 500 jaar onderdrukking, 2018, 1024 pags) van drs Piet Hagen – dat verscheen in april.
De AFVN-BvA wil nu dat herdenkingen van en met de ‘Indische veteranen’ stoppen. Ongeveer 1 op de 5 van hen zijn namelijk oorlogsmisdadigers. Vooral de mannen van het KNIL hebben zich buitengewoon misdragen. Daarvoor is uiteraard ook de regering verantwoordelijk, plus de legerleiding, generaal Spoor voorop. Hij is volgens ons dan ook de voornaamste Nederlandse oorlogsmisdadiger, gevolgd door zijn kapitein Westerling die talloze martelingen en standrechtelijke executies liet uitvoeren in vooral Zuid-Celebes, nooit door Spoor of wie ook tegengehouden.
De AFVN-BvA krijgt nu scherpe verwijten van vele deelnemers aan de discussie, vooral mensen met familieleden uit Indonesië of onder de veteranen, dat ons standpunt een schande is. Dat die mannen ‘ook maar gestuurd werden’, en orders uitvoerden, en tamelijk onvoorbereid in een ongelijke, zeer bedreigde positie kwamen te zitten in Indonesië. Maar dat weten we allang.
We wijzen er dan op, dat iedere soldaat zijn eigen verantwoordelijkheid behoudt, en dat we sinds de nazi’s weten dat ‘Befehl ist Befehl’, of ‘Ich habe es nicht gewusst’ allemaal niet gelden. Je kan als soldaat niet bij aankomst bij een verafgelegen Indonesisch dorp maar beginnen met dit te doorzeven en in brand te steken.
Overigens, een aantal Indische veteranen schrijven zelf in hun dagboeken dat zij in Indonesië hetzelfde deden als de nazi’s of de SS-ers in Nederland. En in 2011 gaf de rechter de eerste Indonesische slachtoffers gelijk, dankzij het werk van Jeffry Pondaag en zijn Comité Nederlandse Ereschulden, die het proces over de massamoord in Rawagedeh won van de staat.
Kortom: de Nederlandse militairen gingen op grond van de koloniale onderdrukking naar dit land en schoten op burgers, en werden beschoten. Overigens zaten daar ook in die tijd zo’n 500 Nederlandse SS-ers, die soms onder een Joodse officier dienden… Ondanks een verzoek van ons daarover heeft het Veteranenplatform bij monde van gen. b.d. Hein Scheffer, de voorzitter, geweigerd om deze ex-SS-ers nadrukkelijk uit te sluiten van de activiteiten van de ‘officiële’ veteranen, zoals Veteranendag.
Het rare is, dat ons standpunt veel deelnemers aan de discussie erg boos maakt, vooral uit ‘Indische’ kringen. Maar de meesten van hen hebben de drie cruciale studies niet hebben gelezen, en de enkelen die dat wel hebben gedaan, ontkennen domweg veel ervan of zeggen dat hun vader of opa daar niet aan meedeed, zoals bijvoorbeeld de vader van Gerdi Verbeet, die ook diende in Indonesië. Zij heeft zich uiterst racistisch uitgelaten over de Indonesische oorlog.
Veel mensen uit ‘Indische’ kringen kunnen kennelijk maar niet loskomen uit het koloniale denken, en dan gaat het om mensen van 60, 40, 30. Zelfs de NOS volgt het koloniale denken en presenteerde bij de jongste herdenking van 15 augustus het leed in een heldere volgorde: eerst de ongeveer 100.000 koloniale onderdrukkers, die in interneringskampen terecht kwamen, en van wie 20.000 mensen omkwamen. Daarna noemt de NOS de problemen van de Indo’s, dus de mensen die zichzelf zagen als staand tussen de oorspronkelijke bewoners en de witte Nederlanders, en als dat allemaal flink uitgelegd is volgt er nog één o-ja-en-dan-nog-even-dit-zin: dat er ongeveer 3 miljoen mensen van de oorspronkelijke bevolking door de oorlog omkwamen. Adoeh…
Volbloed…
Drie miljoen ‘inlanders’ komen dus ver na de 20.000 witte Nederlanders. Die worden overigens op de website van de organisatie van de Indische herdenking in Den Haag omschreven als ‘volbloed Europese Nederlanders’. Volbloed – het woord doet je mond openvallen… De herdenking van de Japanse capitulatie is rond 1995 opgezet door deze ‘volbloeders’, en jarenlang hebben zij de ‘inheemsen’ simpelweg verzwegen. Toen dr L. de Jong, de nationale oorlogshistoricus van de overheid, in 1987 zijn verslag van de oorlog in Indonesië uitgaf en op de miljoenen dode Indonesiërs wees, ontstond er onder de volbloeders zelfs een storm van kritiek.
Vorige week schreef ik een stuk in de NRC over de ongewenstheid van de Indische veteranenherdenkingen, want de volgende is alweer op 1 september in Roermond. Deze herdenking is in wezen racistisch, en geen enkel fatsoenlijk mens kan er dan ook aan meedoen, daar rond het standbeeld van oorlogsmisdadiger Spoor. Intussen laat Kamervoorzitster Arib het op ons aandringen gelukkig afweten, maar geen enkele andere volksvertegenwoordiger of overheidsfunctionaris kan daar aan deelnemen. Een oud-kolonel en ex-kamerlid van de VVD, Theo van den Doel, reageerde publiekelijk dat ons standpunt een gebrek aan respect voor de nabestaanden en de veteranen is. Maar hij ontkende niet dat de herdenking in wezen koloniaal en racistisch is.
En o ja: premier Rutte kan al helemaal niet deelnemen, vanwege zijn twee ‘Indische’ koloniale ouders, van wier verleden hij echter nooit afstand heeft genomen.
Die boosheid van de volbloeders en hun geestverwanten uit zich op sommige sites in allerlei bedreigingen. Daarvan ga ik aangifte doen.
