Op 22 maart 1933, 85 jaar terug, openden de nazi’s hun eerste concentratiekamp, Dachau, 15 km van München. Het was absoluut geen vernietigingskamp, en de eerste gevangenen werden de eerste tijd meestal na enkele weken of maanden dwangarbeid en mishandeling vrijgelaten. De nazi’s stuurden vooral politieke tegenstanders naar het kamp, met een voorkeur voor communisten en socialisten. Later ook Joden en relatief veel priesters. Die werden meestal niet meer vrijgelaten. En toen de SS in Dachau eenmaal door had hoe het moest met onderdrukking, uitbuiting en totale rechteloosheid, gingen ze door – en we weten waar dat op uitliep. Op de holocaust.
De meeste mensen weten min of meer wel dat het kamp door de Amerikanen bevrijd werd in april 1945. Het kamp is nu zoals te verwachten, een veelbezocht museum. Er zijn vier kerken in het kamp bijgebouwd, en elke suggestie van gruwelen is er verdwenen. Daar wel…
In het huidige Duitsland is er sindsdien ongelofelijk veel veranderd. In kamp Dachau zelf vind je informatie over de aanpak van neonazisme, en hoe spijtoptanten die daaruit willen stappen, geholpen kunnen worden. Daar heeft vooral de protestante kerk in Duitsland een voorname rol in. Dat komt ook omdat die kerken destijds nogal vaak collaboreerden met de nazi’s, en dus een soort schuld in te lossen hebben, anders dan veel Duitse priesters en bisschoppen.
Maar verder? Het gaat eigenlijk vergeleken met bijvoorbeeld 1960 tamelijk slecht met Duitsland. Vrijwel iedereen weet van groepen als Alternative für Deutschland, die gestaag meer greep krijgt op het ontevreden en minst opgeleide deel van de bevolking. Die bevolking zit vooral in voormalig Oost-Duitsland, maar daar niet alleen. Dan is er sinds een paar jaar ook Pegida – een ronduit ongrondwettelijke beweging die tegen de ‘islamisering van het avondland’ is. Steevast roepen de Pegida-aanhangers en leiders om het respecteren en handhaven van de ‘joods-christelijke’ grondbeginselen van de westerse beschaving.
Misschien goed om te beseffen dat Hitler en zijn Holocaust enkele van de bekendste producten van die beschaving zijn, en dat op alle koppelriemen van nazisoldaten gedurende de gehele nazitijd zonder uitzondering stond ‘Gott mit uns’. Ook hoor je de Pegida’s nooit verwijzen naar het grootste christelijke gebod, volgens de bijbel zelf dan, namelijk je naaste liefhebben inclusief je vijanden. En ook, als voetnoot, dat je ook vreemdelingen zonder aanzien des persoons moet helpen. En zonder enige reserve.
En wekelijks vallen in het Duitsland van nu neonazi’s en extreem-rechtsen vanuit deze joods-christelijke traditie ‘buitenlanders’, ‘vluchtelingen’ en andere ‘niet-Germanen’ aan. Of asielcentra, vreemdelingenopvang, of particuliere huizen van ‘niet-Germanen. Of ze gaan systematisch in een camper eethuizen van ‘buitenlanders’ af, om hen te vermoorden. Dat waren de Döner-moorden. Vooral buiten Duitsland heb je nu een paar jaar al de ‘Identitairen’- de intellectuele elite van extreem rechts, vooral bestaand uit studenten.
Dat soort aanvallen gebeuren ook in alle andere Europese landen, allemaal landen waar de westerse ‘joods-christelijke beschaving’ heerst. Kennelijk maakt de haat tegen minderheden van die beschaving een fors deel uit. De Tilburgse hoogleraar Rob Riemen schreef het al: het fascisme keert eeuwig terug, dan weer zus vermomd als vreemdelingenhaat, dan weer als koude oorlog. Altijd om democratie te onderdrukken, mensenrechten te beknotten via een sleepwet, of gewoon te schenden, altijd met een of andere ‘sterke’ leider, bijvoorbeeld een Orbán in Hongarije, een Milosevic in Servië of een Erdoğan, altijd met militarisering, altijd zonder respect voor menselijke waarden, maar met louter wat kreten die in tien tellen te leren zijn en die de aanhangers steeds opnieuw herhalen. ‘Minder, minder, minder’ is de bekendste Nederlandse kreet. ‘Ze pikken onze banen en onze woningen’ is een andere.
Leuk om daar even op in te gaan – hoewel in feite zinloos, want de Trumpiaanse kiezer is namelijk doodsbang, bang om zich open te stellen voor een discussie waarvan hij weet dat die niet te winnen is zodat zijn uitlaatklep voor haat en frustratie dan wordt afgeplakt. Hij wil kunnen kankeren, en anderen de schuld kunnen geven. Hij is nooit zijn schuld, altijd de ander.
Maar goed. Wat betreft banen: in het Nederland van 2018 zijn er zo’n 300.000 onvervulde vacatures. Alleen niet als je ‘buitenlander’ of 50-plusser bent…
Dan sociale woningen: investeerders en overheden hebben het de laatste 10 jaar totaal laten afweten. In Rotterdam werden er netto – dus let wel, netto – in 2017 welgeteld, het is bijna niet te geloven, in totaal v-i-e-r sociale huurwoningen bijgebouwd. U leest het goed: er werden er ruim 3700 gesloopt, en exact v-i-e-r meer gebouwd. In Hilversum is de sloop van een flatwijk aan de gang, op welke plek evenveel nieuwe flats – maar dan de helft duurder – worden gebouwd. Zeker: veel beter geïsoleerd. In alle plaatsen verkopen de woningcoöperaties als het maar even kan hun woningen. Dat was 30, 40 jaar lang een totaal taboe, maar niet meer sinds de neoliberalen – lees: neofascisten – aan de macht kwamen. Ieder voor zich, en het leger voor ons allen. En Rutte werd al in 2007 veroordeeld wegens het aanzetten tot discriminatie tegen Somaliërs.
Eisenhower…
En vergeet niet wat de ‘bevrijder van West-Europa’, de Amerikaanse generaal en latere president Eisenhower op latere leeftijd ontdekte: het militair-industrieel complex. Ook bekend als de wapenlobby. Dit is de échte nagel aan onze doodskist, met als grote gangmaker Lockheed-Martin, die ons in Nederland totaal zinloze gevechtsvliegtuigen verkoopt voor € 150 miljoen per stuk. Die vliegtuigen zijn natuurlijk nu al achterhaald door drones, maar ja: Lockheed-Martin moet óók leven…
De winst van de Amerikaanse wapenbedrijven is overigens ruwweg net zo groot als het hele staatsbudget van bijvoorbeeld Spanje.
De wapenlobby heeft slechts één ding nodig: ergens oorlog… Eerst was het Korea, toen Vietnam, hoewel de drie betrokken Amerikaanse presidenten glashelder beseften dat die oorlog nooit te winnen was. Toen wat kleinere landen in Afrika, en toen weer een flinke oorlog: Irak, en we weten hoe daarover gelogen werd door de Amerikanen, door de wapenlobby. Toen wat gescharrel in Joegoslavië, maar daarna toch weer het echte Rambowerk: Afghanistan, hoewel de Russen daar al verloren hadden. De Amerikanen steunden daar zelfs Taliban met wapens tegen de Russen. Dat zal u niet verbazen, de Amerikanen steunen altijd klanten van hun wapenfabrikanten. Net zoals de Britten Saoedi-Arabië steunen, één van de landen met de grootste mensenrechtenschendingen, de geboorteplaats van Al Qaida, en grote klant van hun grootste wapenfabrikant, BAE Systems. Olie speelt natuurlijk ook een rolletje.
Toen Syrië. Kortom: oorlog blijft het eeuwige doel, de eeuwige voedingsbodem van fascisme.
Wij Nederlanders hebben jachtvliegtuigen nodig omdat de Afghanen bij Venlo ons land binnendringen, en de Irakezen eerder bij Kerkrade, en de Syriërs vanuit Antwerpen… en intussen schoppen de neoliberale bestuurders een kwart van alle bejaardenverzorgsters de laan uit. En laten rustig schoolklassen van 30 kinderen bestaan. En helpen directeuren van ziektekostenverzekeraars aan salarissen van tonnen, over de ruggen van mensen met een minimumloon. Maar die directeuren harken niet alleen de tonnen en miljoenen binnen: dat gebeurt ook bij de ABN-AMRO, de ING natuurlijk, bij AH-Delhaize – waar een vakkenvuller van 15 jaar € 5 per uur verdient, tegen de topman € 5 per seconde. Per seconde… dat is 3600 maal 250 keer zo veel. Allemaal erg ‘joods-christelijk’, vol liefde voor de medemens en heel joods-christelijk beschaafd.
Maar hoe gaat dan onze toekomst eruit zien? Is Dachau nog aan de orde?
In Griekenland zijn er vluchtelingenkampen, zoals dat ene op Lesbos, met die onheilspellende naam, Moria – die naam is alle liefhebbers van ‘In de Ban van de Ring’ maar al te goed bekend als het land van het absolute kwaad. In Turkije bestaan ook kampen. In de omgeving van Israël leven tienduizenden Palestijnen al 50 jaar in kampen. Bij Duinkerken ontstond een ‘vluchtelingenkamp’ dat de overheid af en toe opruimt, waarna het weer terugkeert. Vrijwel alle westerse beschaafde overheden houden er in Europa vrij vervelende kampen op na, waar meestal vreemdelingen in opgesloten worden – ook Nederland.
Bekend is het uitzetcentrum op Schiphol, waar een wanhopige gevangene brand stichtte, en de vluchtelingenboot in Rotterdam, om er een paar te noemen. Maar veel minder bekend is het kamp Zeist, waar ‘uitgeprocedeerde’ ‘vluchtelingen’ worden opgesloten – hoewel zij niets hebben gedaan, geen enkele wet hebben overtreden. En vooral ook: hun kinderen zitten daar ook. Kinderen die door ons tot ‘vreemdeling’ en ’gevaarlijk’ gemaakt worden, tot ‘ongewenst’, tot minderwaardig en rechteloos.
Nog even de geschiedenis: in 1926 stichtten de Nederlandse koloniale onderdrukkers in ‘Nederlands‘ Indië een kamp voor politieke tegenstrevers in die kolonie, onder hen ene Soekarno. Dat kamp kwam in Nieuw-Guinea, in Boven-Digoel. Er stond geen hek omheen. De jungle was daar zo gevaarlijk, de reis terug zo ver, dat je het wel uit je hoofd liet te ontsnappen… of verdween zonder dat iemand nog ooit iets van je vernam. De oorlog maakte een einde aan dit kamp.
Zijn we na 85 jaar terug in 1933?
Arthur Graaff,
woordvoerder AFVN-Bond van Antifascisten
Neef van de Amersfoortse verzetsman Christiaan Graaff, omgebracht in Dachau in maart 1945
