De korenwolf is een in heel Europa uitstervende diersoort, dus niet alleen in Nederland. De Nederlandse populatie vormde tot de jaren ‘80 van de vorige eeuw nog één geheel met de Duitse en Belgische. Limburg ligt daar als een wig tussen. Zouden wij de korenwolf opgeven, wordt de overlevingskans in Duitsland en België daarmee in één klap gehalveerd. De populatie in Duitsland is dusdanig achteruitgegaan dat de laatste dieren aan een Nederlands fokprogramma zijn uitgeleend. Dat geldt ook voor de laatste Belgische hamsters. In feite draagt Nederland met het fokken van deze dieren en de instandhouding van het stamboek van deze populatie dus een hoge verantwoordelijkheid. Aangezien Europa bij het willens en wetens uitsterven van dieren lidstaten boetes kan opleggen (van €200.000 per dag) zou een eenzijdig stoppen van Nederland ook Duitsland en België direct in een boeterisico storten.
In Nederland stond de populatie van de korenwolf in de jaren ‘90 op uitsterven en is begin 2000 onder druk van Vereniging Das&Boom gestart met een fokprogramma met de laatste toen nog levende dieren. Onder druk van internationale verdragen – waar Nederland deel van uitmaakt – en juridische procedures rond geplande aantastingen van de laatste leefgebieden ging de Nederlandse regering over tot opstelling van een soortenbeschermingsplan en herintroductieprogramma. Dit door de Tweede Kamer goedgekeurde plan behelsde negen reservaten in Midden- en Zuid-Limburg. Op basis van dit plan kreeg Nederland uit Brussel het voordeel van de twijfel.
Zonder enige motivatie werd de helft van de reservaten geschrapt ofwel niet gerealiseerd en waren de wel gerealiseerde reservaten van meet af aan te klein in omvang. Ook de daartussen beloofde verbindingszones werden óf geschrapt (door toenmalig staatssecretaris Bleker) óf slechts ten delen gerealiseerd. De staat, gedagvaard door Das&Boom, werd door de rechter verplicht deze ecologische verbindingszones alsnog aan te leggen. Dit is tot de dag van vandaag niet gerealiseerd.
Het behoud van bedreigde dieren (wereldwijd dertigduizend soorten) kost nu eenmaal geld, maar staat in geen verhouding tot de honderden miljarden per jaar die wij mensen wereldwijd verdienen ten koste van de leefgebieden van dieren. Als rijke landen als Nederland, die stapels verdragen hebben getekend, niet van zins zijn de verplichtingen die hieruit voortvloeien na te leven, doet dat het ergste vrezen voor al die landen waar de eerste levensbehoefte van mensen nog maar net binnen handbereik is. Dat altijd als onnozel afgeschilderde korenwolfje, ‘dat diertje’, staat net als de gorilla en de neushoorn symbool voor hoe wij met het leven op aarde omgaan. Indien voldoende leefgebieden worden aangelegd van voldoende kwaliteit (waar het nu niet op lijkt) zal het gewoon goed gaan met de korenwolf.
– Persbericht van Das & Boom.
Het blijft de vraag of de verhaspeling van het Limburgse korenwoof nou zo’n goede manier is om dit dier aan te duiden. Hamster, de tot voor kort gangbare algemeen-Nederlandse naam, zou de voorkeur moeten hebben.
