Geloof slachtoffers, maar speel geen ‘zoek de dader’

Na de start van de vaak hartverscheurende, maar broodnodige actie #MeToo, waar vrouwen hun ervaringen met seksuele intimidatie delen, ontstond ook twijfel: waren al die verhalen wel echt?

Degenen onder ons die zich als vrouw identificeren, zullen die vraag direct herkennen. Het is het vreselijke dilemma waar je als vrouw noodgedwongen mee te maken krijgt: trek je je grote mond open, met als gevolg dat je niet geloofd wordt of laat je het maar weer van je afglijden? De kans dat iemand je gelooft, dat je überhaupt kunt bewijzen dat iemand ongevraagd met zijn gore poten aan je heeft gezeten, of opmerkingen heeft gemaakt die ongepast en binnen de bestaande machtsverhoudingen te ver zijn gegaan, zijn uiterst klein. En wel hierom: we zijn zo gewend geraakt aan alledaags seksisme, dat elk verweer van een vrouw voelt als het aantasten van een status quo. Je gaat recht tegen de bestaande machtsverhoudingen in en ontneemt mannen het gemak van hun privileges.

Dat is een ongemakkelijke waarheid: zeg je als vrouw dat je genoeg hebt van ongewenste intimiteiten, van vervelende bazen die opmerkingen maken, van docenten die iets te lang naar je borsten staren, van buurmannen die menen op de buurtborrel je bij je kont te moeten grijpen, dan ben je al snel een spelbreker. Omdat het spel nu eenmaal al eeuwenlang voor en door mannen is gemaakt. Onze plek als vrouw in de maatschappij opeisen, betekent dat er iets moet veranderen, en verandering schuurt nu eenmaal. We moeten weer op zoek gaan naar nieuwe vormen van omgaan met elkaar, juiste in dat schemerige grijze gebied.

De discussie over #MeToo is onderdeel van dat proces. In plaats van te focussen op allerlei arbitrair getrokken richtlijnen, luisteren we naar de verhalen van individuen. Zij bepalen waar die grens ligt en elk verhaal is anders, maar met een gemene deler: het ongemak en angst die vervelende seksuele toespelingen of toenaderingen kunnen zijn.

Wat  echter opvalt is dat er in het debat dat is ontstaan naar aanleiding van #MeToo zelden onderscheid gemaakt wordt tussen iemand valideren in haar ervaring als slachtoffer, het strafrechtelijk vervolgen en/ of aan de (sociale) mediaschandpaal opknopen. Wat nu gebeurt is dat via de media, slachtoffers zich uitspreken, en iedereen als een soort amateur-Baantjer achter de dader aan gaat. Zoals ook gebeurde met Jelle Brandt Corstius, die niet alleen vertelde verkracht te zijn, maar ook in welk bedrijf dat gebeurde. Waarop jacht werd gemaakt op de vermeende dader die zich vervolgens bekend maakte.

Het vervelende is dat daarmee het goede aan #MeToo, dreigt te verdwijnen. #MeToo was nu juist een baken van solidariteit. Gestart door Tarana Burke, oprichter van Just BE inc. een stichting die zich inzet voor het welzijn van meiden van kleur. Wat zij wilde met #MeToo was een stem geven aan slachtoffers, om tegen elkaar te zeggen: ik zie je, ik hoor je, ik begrijp je. Dat #MeToo nu gekaapt wordt door mensen die menen dat we vermeende daders standrechtelijk aan het sociale mediakruis moeten nagelen, raakt die solidariteit volkomen vertroebeld. We zijn niet langer bezig met een stuk verwerking en bewustwording, we zijn bezig met een potje ‘zoek de dader’.

Daarnaast trekt het ook alle energie die gericht was op het helen van slachtoffers, en bewustwording bij iedereen, naar de daders toe. En dat is een kant die we helemaal niet uit moeten gaan. De grote kracht van deze actie was nu juist de collectiviteit, dat het een proces op gang bracht en een stem geeft aan iedereen die slachtoffer is (geweest) van seksuele intimidatie en voorheen nauwelijks gehoord is.

Voor veel mensen is #MeToo een ongemakkelijke waarheid, een aantasting van de mannelijke status quo, van datgene waar ze zich voorheen nooit mee bezig hoefden te houden. Het privilege dat hen was komen aanwaaien daar wordt nu aan gewrikt en gemorreld. Het schuurt en het wringt en dat moet ook. We zijn tenslotte een systeem aan de kaak aan het stellen, van juist die zogenaamd ‘kleine’ vergrijpen, die de dagelijkse werkelijkheid is voor zoveel meisjes en vrouwen. We vergeten soms dat juist die dagelijkse ‘kleine’ aantastingen van onze waardigheid als mens, de soep is waarin dit allemaal zwemt: een systeem dat vrouwen anno 2017 nog steeds stelselmatig onderdrukt en angst aanjaagt. Een systeem dat ervoor zorgt dat we niet alleen over straat kunnen zonder bang te zijn, of ons in gezelschap van mannen niet altijd veilig voelen.

Dat systeem breken we niet met slachtoffers geloven in strafrechtelijke zin, of door voor eigen rechter spelen. Dat doen we door naar elkaar te luisteren en te delen. Door zonder oordeel te aanvaarden dat iemands ervaring ingrijpend is geweest. De aandacht moet dus uitgaan naar onze gedeelde ervaring. Die bewustwording kan helpen onszelf te bevrijden van het juk van het alledaags seksisme. Dat is allereerst een intern proces waar de dader (nog) niet in voor komt. Door de aandacht op de dader te vestigen, in- of expliciet, verwordt #MeToo tot een heksenjacht waarbij het alle tijd en energie laat wegvloeien die nu juist voor de slachtoffers was bedoeld.

3 gedachten over “Geloof slachtoffers, maar speel geen ‘zoek de dader’”

  1. Volgens Baudet ‘valt het wel mee allemaal’

    gelukkig weet hij dat, kan hij daar beter over oordelen. Ben je aangerand, check het dan even bij Baudet, om het zeker te weten

    Anyway, op een bevolking van miljoenen, is het natuurlijk helemaal niet per se veel mee too geluid en zal het juist veel meer zijn.

    seksuele exploitatie genaamd porno, zet vele miljarden om jaarlijks en is een van de grootste en meest controversiële vormen van kapitalistische vleesmolen, maar niemand spreekt erover. Uit die hoek kan je ook nog wel een paar honderd duizend me2’s verwachten, als die beerput ooit open gaat

    Mensen willen dit gewoon niet horen

  2. Maar helaas zal ook nu de beerput weer niet echt open gaan. Ondertussen overstemt het “is het wel waar”-geluid allengs weer de vooralsnog schuchtere #metoo-geluiden. Wie durft dan nog naar buiten te komen? Want alweer word je allereerst argwanend aangekeken: “meen je dat nou”, “dat zul je wel verzinnen”, “waarom wil je mensen beschadigen”, ga zo maar door.

    Ongetwijfeld zullen er geluiden tussen zitten die inderdaad niet in overeenstemming zijn met de werkelijkheid. Of dat boze opzet is of een vertekend geheugen (alsof er niet-vertekende geheugens bestaan), is nog weer een ander verhaal. Maar hartstikke bedankt allemaal voor het alweer in de kiem smoren van wat eindelijk eens opluchting had moeten zijn voor de vele, zéér vele vrouwen, mannen en anderszins die al jarenlang met lood in hun hart rondlopen.

    Zolang het het slachtoffer is dat van zich moet laten horen, zal er nooit wezenlijk iets veranderen. “Me too” zou op de dader moeten slaan, die eindelijk beseft wat die anderen aandoet. Dat vrijpostigheden of erger nooit vanzelfsprekend zijn en dat die nooit te vergoelijken zijn met “maar het is toch maar onschuldig”, “het was niet zo bedoeld”, “kun je dan helemaal nergens tegen”, “doe niet zo frigide”.

    Ik zal mijn adem net inhouden, want in een wereld waarin het hanengedrag wordt verheerlijkt blijft de kip vogelvrij.

  3. ja, ikzelf

    Het wordt zo ook een zelfbevestigende stelling. Ontken alles en niemand doet zijn mond meer open, het wordt toch in de doofpot gestopt.

    Deze Jelle Brandt doet zijn verhaal over misbruik, waarom zou ik dat dan niet geloven ? Omdat dat niet voor komt ? Omdat deze Jelle altijd liegt ? Hij heeft geen enkele baad bij het verzinnen van misbruik, omdat hij hiermee strafbaar zou zijn en het hem niets zou opleveren. Tenzij hij de vermeende dader wilt schaden, maar als hij dat zou willen doen, zou hij dat waarschijnlijk veel minder roekeloos doen. Dan zou hij kunnen roddelen etc, wat mensen doen om een ander in een kwaad daglicht te zetten. Hij heeft al zijn carrière etc, een verzonnen misbruik zou hem ten gronde kunnen richten.

    Ik heb wel halve en hele aanrandingen meegemaakt. Mannen die publiekelijk over dijbenen aaien van vrouwen. In deze maatschappij is dat dan ‘een echte hetero’ en de vrouwen smachten om bemind te worden door deze zilver rug gorilla. kortom, de maatschappij hanteert een dubbele standaard. Het is seksueel fascistisch aan de ene kant, maar ‘me2’ aan de andere kant

    Juist heb ik respect voor vrouwen die niet alles pikken. Vrouwen die niet van die glimlachende, giechelende, aangepaste dweilen zijn.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.