Meestergitarist Allan Holdsworth overleden

Ik was de afgelopen dagen net zelf intensief bezig geweest met het opnemen van muziek, en had ook een van mijn jeugdgitaaridolen Steve Hackett live gezien, dus ik zat weer helemaal in de sfeer toen ik gisteren hoorde dat op 70-jarige leeftijd volkomen onverwacht Allan Holdsworth was komen te overlijden, een van mijn grootste gitaaridolen sinds zo’n 35 jaar. Ik wil niet sentimenteel doen, maar ik schrok er echt wel van; dit voelde toch alsof er een soort van muzikale ouder overleden was. Nogal atypisch voor een muzikant heeft hij ook altijd vrij gezond geleefd, hij was een fanatiek wielrenner in zijn jongere jaren. Over de doodsoorzaak is nog niets bekend gemaakt.

Als gitarist was er in den beginne voor mij Jan Akkerman, waar mijn oudere broer me al op negenjarige leeftijd naar liet luisteren (nog vóórdat ik zelf gitaar speelde dus), toen kwam na enige tijd Genesis met Steve Hackett, en kort daarna al Allan Holdsworth, die ik via de progrockband UK leerde kennen, zoals ik hier al eens eerder beschreef.

Allan Holdsworth was een van de allergrootste elektrische gitaristen die er ooit geweest zijn, naar mijn smaak. Er kwam veel improvisatie te pas in zijn spel, maar of het nu jazz was kun je je afvragen. Die elementen zaten er zeker in, maar het klonk toch heel anders dan wat mensen zich normaal gesproken voorstellen bij jazz. Commercieel is hij er nooit veel wijzer van geworden, tot het laatst aan toe is het financieel behelpen geweest begreep ik. Het was toch teveel een muzikant in zijn eigen, moeilijk te plaatsen niche, die absoluut niet bereid was om daar om commerciële redenen uit te komen.

Of hij ook heel invloedrijk is geweest kun je je tevens afvragen. De man lag zo ongelooflijk ver voor op andere gitaristen, en speelde in een dermate unieke stijl (letterlijk na één noot kon je horen of hij het was die aan het spelen was) dat het heel moeilijk te kopiëren of emuleren was. Zoals ik al in mijn eerdere stuk schreef is Scott Henderson een van de weinigen die dat deed. Ik weet dat de Nederlandse gitarist Richard Hallebeek het ook kan, maar als zelf een topgitarist als John McLaughlin zei dat hij graag dingen van Holdsworth had willen overnemen als hij om te beginnen eens kon begrijpen wat hij deed en hoe hij het deed, dan weet je dat je met iemand met volstrekt unieke capaciteiten te maken hebt. Ook Eddie Van Halen zei dat er geen beginnen aan was om Holdsworth te kopiëren (die tevens zeer bedreven was in de rechterhand tapping techniek die echter door de spectaculaire toepassing ervan vooral door Van Halen bekend werd. De eerder genoemde Steve Hackett maar ook Frank Zappa gebruikten de techniek regelmatig, zij het dan met behulp van het plectrum in plaats van de vingers).

Van Genesis kan ik zeker wel aanwijzen waar de invloeden in mijn muziek zitten. Bij Holdsworth is dat veel lastiger, omdat ik natuurlijk in de verste verte niet in zijn buurt kan komen. Maar misschien heb ik wel een voorkeur voor lange, vloeiende lijnen in solo’s van hem overgenomen, wellicht zijn trage vibrato en misschien ook wel het concept om gewoon een lange improvisatie in een stuk neer te zetten, niet per se alles helemaal uit te componeren. Nu is dat laatste niet uniek voor Holdsworth, maar hij deed dat wel in een stijl waar dat niet zo gebruikelijk was. Een stijl die misschien wel het concept van jazz deels gebruikte, maar niet het geluid.

Naast zijn virtuoze solospel was beslist – en sommigen zeggen vooral – ook zijn akkoordenspel heel eigen, hij speelde bijna geen enkel akkoord in de standaardligging.

Hier het titelstuk  van het album Metal Fatigue uit 1985 (het openingsnummer, maar de video beslaat het hele album uit 1985), waar zijn unieke akkoorden, solo’s en geluid goed naar voren komen, uit de tijd waarin hij ook nog wel eens vocalen gebruikte op zijn albums:

Een video van hem in zijn studio. Je kunt goed horen dat hij uit Noord-Engeland kwam (Bradford), alhoewel hij in de jaren tachtig al naar Californië verhuisde omdat er in die omgeving althans nog íets van een niche voor zijn muziek te vinden was. Ik kreeg altijd de indruk van een vriendelijke, bescheiden man. Hij kon niet goed tegen complimenten, heb ik wel vaker gelezen:

We zullen het als gitaristen verder zonder Holdsworth moeten uitzoeken, op een moment dat aanzienlijk te vroeg gekomen is.