Goh, alweer een opiniestuk, in alweer een prestigieuze krant, achter alweer een klungelige paywall, waarin alweer wordt betoogd dat wat we hadden moeten doen met de PVV nog meer begripvol theedrinken was.
Hadden we de PVV’ers maar niet weggelachen
Dat is de verzuchting van Dr. Mr. Marieke de Hoon, een zeer geleerde universitair docent internationaal recht aan de Vrije Universiteit en directeur van de Public International Law & Policy Group Netherlands. Dit is de Nederlandse tak van een internationaal werkend advocatenbureau dat zich bezig houdt met het pro bono vertegenwoordigen van staten bij zaken die te maken hebben met internationale geschillen. Een zwaargewicht in haar veld, kun je wel stellen.
En toch.
En toch denkt ze dat het feit dat PVV-tuig zo hard schreeuwt dat ze niet horen dat je begrip voor ze toont op de een of andere manier de fout is van het redelijke deel van de bevolking. Dat het feit dat PVV-ers zich afsluiten van niet alleen de gemeenschap, maar zelfs van een op realiteit gebaseerde wereldvisie de schuld is van de gevestigde orde.
Da’s toch sterk. Als voorbeelden noemt ze een aantal zaken die op het eerste gezicht best het een en ander met elkaar te maken hebben. Geert hier ten lande, Brexit als Europees probleem, en de onvrede van Afrikaanse landen met betrekking tot het ICC op wereldschaal. Volgens De Hoon zijn de zaken zelfs min of meer identiek: mensen voelen zich niet gehoord door ‘het systeem’ [aanhalingstekens van Dr. Mr. De Hoon.] Er zou in al deze gevallen sprake zijn van een heersend dogma, en mensen die zich daar niet in herkennen.
Met betrekking tot de situatie in Nederland haalt De Hoon Susanne van Veldhoven aan. Susanne van Veldhoven is een van de PVV-stemmers die hebben gereageerd op de oproep van ons aller grote -ECHT NIET RECHTSE- vriend Wierd Duk, die graag met PVV stemmers in contact wilde komen. Waarom hij niet gewoon in de spiegel keek blijft onbenoemd. Duk kreeg 53 brieven -nauwelijks representatief te noemen voor zelfs het publiek van het AD- en selecteerde uit die brieven een paar mensen die met hun hoofd op televisie wilden. Susanne van Kerkhoven dus. Zij gaat PVV stemmen omdat ze ‘zich zorgen maakt over de invloed van de radicale islam in Nederland.’ In plaats van uit de reactie van Pauw: “er is toch echt geen enkele partij meer te vinden die niet vindt dat de radicale islam verderfelijk is,” de juiste conclusie te trekken, namelijk dat door toedoen van de Blonde Fascist en de media -waar Pauw zeker bij hoort- een angst is geschapen die buiten alle proporties is. Een angst voor een verschijnsel dat bijzonder zeldzaam is in Nederland, en daarbij lang niet altijd angstwekkend is, maakt De Hoop hieruit op dat er niet genoeg naar Van Kerkhoven geluisterd wordt.
Ik ben persoonlijk geen religieus mens, maar ik ben voldoende op de hoogte van de verschillende stromingen binnen de drie Religies van Het Boek om te kunnen nagaan dat een radicaal christelijke partij als de SGP minstens zoveel radicale christenen herbergt als alle moskeeën in Nederland radicale moslims. En ik hoor niemand uit de hoek van de PVV-stemmers jammeren over het verbieden van het heilige boek van deze groep radicale gelovigen.
Van Veldhoven drogredeneerde nog een beetje door. Gaf de partijen die zich niet hebben geleend tot het vormen van een hetze tegen moslims die wat strenger in de leer zijn dan gemiddeld een veeg uit de pan vanwege het niet meehuilen met de blonde wolf in het bos, en gaf hen in een adem door de schuld van haar racisme ten opzichte van de goede moslims.
Dat Pauw niet doorvroeg kan hem inderdaad aangerekend worden, maar niet op de manier die De Hoon bedoelt: wat gevraagd had moeten worden was niet: “Waarom stemt u op Wilders terwijl u eigenlijk heel goed weet dat hij uit zijn nek lult?” (Al had ik dat ook wel tof gevonden, was ook wel interessant geweest.) Wat Pauw had moeten vragen was: “Waarom maakt u zich zoveel zorgen over iets dat totaal irrationeel is?” Dan had mevrouw Van Veldhoven kunnen zeggen dat ze het op Facebook gezien had, waarna Pauw de discussie had kunnen besluiten met een ferm: “Maar mevrouw, u gelooft toch niet elk gefabriceerde lulverhaal uit de koker van extreem rechts?”
Dat De Hoon, of de webredacteur van het NRC het betreffende filmpje even voor ons in het artikel plaatst vind ik wel bijzonder sympathiek. Op deze wijze kunnen u en ik direct zelf oordelen over de inhoud van het gesprek.
Op dit punt is het Nederlandse voorbeeld echter afgesloten, en verhuizen we naar Afrika, alwaar volgens De Hoon hetzelfde probleem speelt. Dit is alleen niet het geval. Waar De Hoon hier over spreekt is niet een clubje schreeuwende complottheoretici die waanzinnige haatzaaierij beoefenen. In het geval van de relatie tussen ICC en Afrikaanse staten -waarvan er drie besloten hebben niet langer met het ICC door één deur te kunnen vanwege langlopende verschillen van mening over de rol en de functie van het ICC- is sprake van partijen die ondanks een meningsverschil overeengekomen zijn samen te zoeken naar een oplossing. Het verschil zit ‘m er alleen al in dat in het geval van het ICC en Afrika luisteren naar de grieven zin had. Dat er ruimte was voor een gesprek over gedeelde standpunten en waarden. En dat er uiteindelijk een gunstig gevolg was.
Iets wat om Sartre te misquoten nooit zal gebeuren met fascisten: “[PVV-er] zijn is een bewuste keuze voor een door een emotie beheerst leven. waarbij de betreffende emotie haat is. Door deze keuze vrijwaart de [bezorgde burger] zich van elk nader onderzoek, van twijfel, en verschaft hij zich een zekerheid die hem onontvankelijk maakt voor ervaringen. De [PVV-er] ziet zichzelf als een gemiddeld iemand, die ook niet pretendeert individueel boven ‘de elite’ uit te steken. Hij ziet zich als deel uitmakend van de grote meerderheid. ‘De elite’ mag intelligenter zijn; de [bezorgde burger] heeft geen behoefte aan die intelligentie, hij bezit een speciale sensibiliteit die ziet wat de abstracte intelligentie nooit zal inzien.
De [PVV-er] ziet neer op ‘de Elite,’ maar heeft hem wel nodig: zonder hem zou de [bezorgde burger] gewoon conciërge of winkelier zijn en verder niets hebben waarboven hij zich verheft. Ook een kwalificatie als echte Nederlander zou alle betekenis verliezen, omdat iedereen er aanspraak op zou kunnen maken. En aan wie zou de [PVV-er] zijn eigen mislukkingen moeten toeschrijven als er geen ‘elite’ was? Een [bezorgde burger] stelt het altijd zo voor, dat hij het gevoel uitdrukt van de meerderheid, van le pays réel (het volk, in Nederlandse politieke terminologie). Ware hij deel van een minderheid, dan zou hij een politieke strategie moeten kiezen, in actie komen, keuzes maken, verantwoordelijkheid nemen.”
Hier is de parallel die De Hoon signaleert dus duidelijk niet van toepassing: een overheid van een land is een entiteit die zo niet rationeel, dan toch in het eigen belang handelt. Een PVV-er wil helemaal niet handelen, een PVV-er wil dat alles voor hem of haar geregeld wordt, en wel onmiddellijk, en zonder tegenspraak.
Hier wordt er even heel grof gelogen of gefantaseerd door Dr. Mr. De Hoon: zij claimt dat de crisis die in Nederland gaande is, en die wordt veroorzaakt door een rabiate roedel van rechts-extremisten in het kamp Wilders pas aandacht krijgt sinds Trump en Brexit, wat uiteraard aperte nonsens is: we luisteren al sinds Pim naar een steeds luider wordend koor van op angst en haat gebaseerde islam- en elitekritiek. En de media doet daar vrolijk aan mee, en is niet, zoals De Hoon claimt een kritiekloos vehikel voor heersende aannames en conclusies. Tenzij ze hiermee de nieuwe rechtse politieke correctheid bedoelt. Die is inderdaad vrijwel elke dag ergens waar te nemen, zonder passend tegengeluid.
Omdat we nu al wel heel ver zijn afgedwaald in het woud van valse aannames waarin De Hoon grossiert zal ik haar volgende punt zonder enige kritiek onderschrijven: een crisis kan ruimte openen om “eerlijkere en duidelijkere taal te spreken, om beter te richten op wat er op het spel staat en wat de gemeenschappelijke horizon is.”
Hierna begaat ze echter direct weer de fout om de bezorgde burgers en hun bezwaren als leidend te beschouwen. Zij denkt echt dat als er maar naar hun verlangen naar een maatschappij die minder rendementsgericht is (iets waar ik zowel Geert als enig lid van zijn kudde nog nooit iets over heb horen blaten) plotseling een oplossing voor de crisis (die, nogmaals, veroorzaakt is door extreem-rechtse roeptoeters met medewerken van de Nederlandse massamedia) tevoorschijn zal springen. Een maatschappij waarin iedereen elkaar erkent en respecteert.
Als Mr. Dr. De Hoon nou eens wat beter zou luisteren in de samenleving waar ze zoveel om zegt te geven, zou ze zien dat de types die respect en begrip opeisen ordinaire fascisten zijn, die menen dat Vrijheid van Meningsuiting enkel voor hen geldt, die mensen met afwijkende meningen in klare taal dood wensen op alle mogelijke sociale media, en die de basis van de Nederlandse samenleving ondergraven door hun ongrondwettelijke eis om een complete religie te verbieden. Dit zijn geen mensen met wie je in discussie dient te gaan, dit zijn mensen die je uitsluit uit het publieke debat, omdat, op het moment dat je ze dat debat over laat nemen elke mogelijkheid tot een beschaafd discours naar de kloten wordt geholpen.
Die kloof die je voelt, De Hoon? Dat is de kloof tussen beschaving en barbarij. Die eerlijkere en duidelijker taal waar u om vraagt? Om Durruti, de door scherpschutters van Franco doodgeschoten anarchistenleider uit Spanje te citeren: “Met fascisme discussieer je niet, dat verpletter je.” Ik hoop dat dat duidelijk genoeg voor u is.
Het feit dat die stemmers zich ongehoord voelen is begrijpelijk: Nederland is nog sterk genoeg om de verleidingen van de rust reinheid en regelmaat die een sterke man belooft (maar nooit of te nimmer waarmaakt) te weerstaan. Er is in Nederland nog voldoende gezond verstand aanwezig om het rijzend tij van rechts-extreem gedachtegoed en het daarbij altijd om het hoekje kijkende geweld en de discriminatie van minderheden te stuiten. Maar met elk ondoordacht stukje opiniërend gewauwel van een goedbedoelende kletsschrijver die het gevaar bagatelliseert wordt die weerstand minder. En elke schrijver van zo’n vehikel, en elke krant die het publiceert is medeschuldig als straks de boze mannen niet alleen meer staan te schreeuwen tegen de gemeenteraad, maar er de dienst uitmaken.
Gelukkig kan ik toch met een warm gevoel afscheid nemen van mevrouw De Hoon En wel op basis van onze gedeelde hoop op het overleven van het ICC, en wat mij betreft daarbij hopelijk een verandering van de focus, zodat voortaan niet meer alleen de staten die toch al onderin de pikorde der naties verkeren als whitewashing van onze verziekte internationale rechtsorde hoeven te dienen. Een goed begin zou zijn als het ICC Tony Blair eens het vuur aan de oorlogshitsende schenen zou leggen.
