Duterte zal het worst wezen, hij spot ermee zoals blijkt uit een televisie-interview van 24 mei 2015, een jaar voordat hij tot president werd verkozen: Am I the death squad? True. That is true. Een paar dagen later zegt hij: Kapag naging presidente ako, magtago na kayo. Yang 1,000 it will reach 50,000. I would kill all of you who make the lives of Filipinos miserable.” (If I become president, hide. That number [of killed] 1,000 will reach 50,000.) Duterte zei later nog: I don’t want to be president. I don’t want to kill people. So don’t elect me as president. [Bron] Scherts en ernst zijn zo verweven in de uitspraken van de man dat het moeilijk wordt in te schatten waar de waarheid precies ligt. Maar ondertussen zijn er de feiten die spreken. Binnenkort heeft de Filipijnen een president die het niet zo nauw neemt met de wetten van zijn eigen land, laat staan dat hij zich bekommert om zoiets onbenulligs als mensenrechten.
De mensen op de Filipijnen zitten er niet mee, want Duterte is een strenge vader en dat is blijkbaar wat de mensen willen: Papa, sla mij, ik heb gezondigd. ‘Zondigen’ is in de eerste plaats: niet gehoorzamen aan het bevoegde gezag, hoe belachelijk de eisen van dat gezag ook zijn. Zo heeft de burgemeester in zijn stad Davao roken verboden, worden ouders gestraft als hun kinderen na tienen nog op straat zijn en worden drugsdealers simpelweg neergeknald. Dat heet gerechtigheid.
Duterte beschouwt zichzelf als een socialist, we zullen zijn economisch programma moeten afwachten om te zien of daar iets van klopt. Feit is dat hij niet tot de rijke elite van zijn land behoort en dat valt bij een aantal linkse groepen goed. Een socialist, daar kun je niet tegen zijn. Ook niet als hij bewezen heeft dat hij met de mensenrechten zijn reet afveegt. Volgens commentator Leandro Legarda Leviste in The Inquirer is Duterte helemaal niet de Aziatische Trump, hij is eerder te vergelijken met Sanders of beter nog Da Silva, de voormalige president van Brazilie: Duterte seems most fittingly “Asia’s Lula da Silva”: a socialist willing to accept free-market policies, a pragmatic leader who can bring inclusive growth. De linkse fracties verzameld in National Democratic Front hebben zich achter hem geschaard. Gelijkheid (althans de belofte daaraan) gaat in het socialisme altijd boven vrijheid.
Waarschijnlijk heeft de in Nederland wonende José María Sison de hand gehad in de aansluiting van het linkse blok bij de familie van Papa Duterte. Joma Sison, dichter, professor, oprichter van een gereviseerde versie van de Communistische Partij van de Filippijnen was rond 1960 een van Dutertes docenten. In de Marcos-tijd werd Sison als leider van het gewapende verzet gevangengezet, kwam na Marcos vrij maar werd blijvend gewantrouwd. Het waren de nadagen van de koude oorlog, het communisme was nog de grote vijand. Sisons paspoort werd hem ontnomen toen hij een rondreis maakte om lezingen te geven, en dat gebeurde net toen hij in Nederland was. Het Nederlanderschap werd hem niet gegund, maar Sison werd en wordt gedoogd omdat hij politiek vluchteling is en als zodanig niet kan terugkeren naar de Filipijnen zolang de vredesbesprekingen niet succesvol zijn afgerond. Jarenlang stond zijn naam op de Internationale Terreurlijst, Vice interviewde hem daarover in 2013. Joma Sison is een typische oude maoist, die ondertussen de Chinezen niet meer steunt vanwege hun ‘imperialistische kapitalistische etc’ koers. Zijn visie op China mag zijn veranderd, zijn taalgebruik en denken stammen uit de Mao-tijd.
Volgens Sison moeten we de boude uitspraken van Duterte zien als een vorm van humor, hij ziet hem als een potentieel goede toekomstige president. Ondertussen ligt Sisons begrijpelijke focus op de vredesbesprekingen tussen de toekomstige regering en zijn oude rebellenleger. Hij wordt algemeen gezien als de man die daar als leidende communist het laatste woord in heeft. Ook wil Joma Sison graag terug naar de Filippijnen zonder daar opnieuw gevangen genomen te worden. Duterte heeft al laten weten dat hij welkom is: I do not begrudge the NPAs [communist New People’s Army] in looking for firearms,” Duterte said at a press conference yesterday. “But when I reach my oath-taking … they must realise I am the government and I am the enemy but I offer my hand in peace and we can talk. (SCMP 16-05-2016)
Het is me een raadsel waarom de Nederlandse journalistiek zich nog niet heeft gemeld bij Sison voor commentaar op de ontwikkelingen. Te druk met onbenulligheden misschien?
Zie voor actuele informatie de website van Joma Sison
