Een Nederturk in ballingschap

Beledigen is doorgaans geen effectieve manier om mensen van standpunt te doen veranderen. Je geeft iemand – figuurlijk – een trap, en nog een, je slaat hem zijn hoofd in en that’s it. Het resultaat is meestal gejuich van mensen die het toch al met je eens waren, en zware protesten van de tegenstanders van jouw mening. Zij voelen zich inderdaad beledigd en eisen ‘maatregelen’ tegen de scribent. Beledigen is makkelijk en levert het soort reacties op die een scribent doen glimmen: dat is weer mooi gelukt; even is de columnist de held van het eigen subcultuurtje. Nice. En ja, als het goed is kom je er mee weg; we leven in een vrij land tenslotte, en wat de vrijheid van het woord betreft mogen we ons op de borst kloppen. We staan achter Finland op nummer twee. Mooi.

Wat Ebru Umar zo ongeliefd maakt bij links Nederland is niet haar kritiek op Erdoğan. Veel linkse mensen zullen het met haar eens zijn, de Turkse president is niets minder dan een tiran. Ze schrijft nav de oproep beledigingen van Erdoğan te melden bij het consulaat in het reclameblaadje Metro:

Tegen elke Nederturk die de oproep van het Turkse consulaat steunt en meent NSB’ertje te kunnen spelen over wat Nederlanders in Nederland zeggen over Sultan Erdoğan, de megalomaanste dictator die Turkije sinds de oprichting van de republiek in 1923 kent, heb ik maar een ding te zeggen: go fuck yourself. En geef die geliefde Erdoğan van je ook een beurt.

Dat laatste is dus zo’n belediging – natuurlijk weer in het seksuele getrokken, dat werkt het beste -, een paar woorden die qua bedoeling hout snijden maar weinig effect hebben op een veranderingsproces. Aan de ene kant staan de aanhangers van Erdoğan, aan de andere kant de critici van Erdoğan. En iedereen die daar tussen zit wordt vermalen in het woordgeweld, of wendt zich af vanwege de toon.

Mensen op de kast jagen is niet zo moeilijk. Ebru Umar heeft er een sport van gemaakt. Dat doet ze door zich Nederlandser dan de Nederlanders te gedragen en dat uit te dragen. Zo schreef ze jaren geleden in het blaadje van Theo van Gogh, De Gezonde Roker:

Persoonlijk ben ik ervoor dat volksstammen Marokkanen, Turken en andere allochtonen met behoud van (een gedeeltelijke) uitkering terugkeren naar het land van hun voorvaderen. Uiteraard door bepaalde voorwaarden aan ze te stellen: 1. inleveren van hun Nederlandse paspoort 2. opgeven van de Nederlandse huisvesting 3. afstand doen van ww/ bijstandsuitkering 3. beperkt beroep op Nederlandse zorgfaciliteiten 4. ongetwijfeld heel veel dingen die ik vergeet.

Het liefst zou Ebru de enige Nederlander van Turkse komaf in Nederland zijn, de absolute knuffelturk. En zo werd ze een Nederturk die ‘Minder Turken!’ riep en ondertussen een huis had aan de Turkse kust. Vanwege het weer natuurlijk. Geen idee of ze haar Turkse paspoort heeft ingeleverd en haar Nederlandse huis. Blijft staan: dat ze daar is gearresteerd vanwege het beledigen van de Turkse president is absurd. Het tekent de sfeer in Turkije. Joost Lagendijk wijdde er begin maart een column aan in Zaman die heel wat meer hout snijdt dan de hysterische aantekeningen van Ebru Umar. Die sfeer van intimidatie werkt, het is deprimerend. We moeten er alles aan doen om Erdoğan te stoppen zodat Ebru Umar straks ook in Turkije Jan en alleman kan beledigen. Niet omdat beledigen enige zin heeft, maar omdat de vrijheid van het woord een eerste vereiste is voor een democratische samenleving.