Kan gevaarlijk onderzoek worden hervat?

Vandaag 7 januari 2015 opent de NSABB (National Science Advisory Board for Biosecurity) zijn vergadering over het risico en nut van Gain of Function (GOF) research. Dat is onderzoek met pathogenen (ziekteverwekkers zoals virussen en bacteriën), die met genetische manipulatie besmettelijk of overdraagbaar worden gemaakt.

390px-Influenza_A_-_late_passageOnderzoekers in het lab hopen met GOF kennis op te bouwen over natuurlijke pathogenen, zodat we beter voorbereid zijn op een mogelijke pandemie, mocht een infectie door natuurlijke mutatie van dier op mens overslaan. Virologen die GOF onderzoek doen verwachten stellig dat dit bij de vogelgriep staat te gebeuren.
Tegenstanders stellen dat deze experimenten juist zelf een groot gevaar vormen, omdat er altijd het risico is dat zo’n PPP (potentieel pandemisch pathogeen) uit het lab kan ontsnappen.
De afweging die de NSABB in deze vergadering moet maken is of GOF research met PPP genoeg kan bijdragen aan de ontwikkeling van vaccins en antivirale middelen, zodat dit opweegt tegen de risico’s die de mensheid daarbij loopt.

De webcast is open voor publiek en volgt het hele programma van de NSABB vergadering. Deze loopt vanmiddag van 14:30 tot ongeveer 23:30 Nederlandse tijd (CET), en op vrijdag van 14:30 tot ongeveer 19:30 CET.

Sinds oktober 2014 is er opnieuw een moratorium afgekondigd door de Amerikaanse overheid, waardoor er momenteel geen fondsen beschikbaar zijn voor GOF onderzoek aan o.a. influenza.
De Europese Commissie houdt dezelfde discussie en bracht in oktober een relatief simpel rapport uit, dat de eigen verantwoordelijkheid van onderzoekers benadrukt.
Risicovol GOF onderzoek vindt nu alleen nog plaats in China.

Betrokken academici van de Cambridge Working Group publiceerden voorafgaand aan de vergadering van vandaag hun bezwaren tegen hervatting van dit onderzoek. Marc Lipsitch zal ongetwijfeld namens de groep de vergadering in Bethesda bijwonen, om zijn punten naar voren te brengen.
Steven Salzberg haalt zijn eerdere Forbes artikel aan om nogmaals zijn zorgen te uiten over de Nederlandse GOF research naar vogelgriep. Dit gaat over Ron Fouchier van het Erasmus MC die een paar jaar terug ook hier in opspraak was (zie video DWDD uit 2012) om zijn gemanipuleerde H5N1 virus dat hij tussen fretten besmettelijk had gemaakt.
Tevens is Ron Fouchier is sinds januari 2008 voorzitter van de COGEM subcommissie Medisch Veterinair, die namens de overheid elk GOF onderzoeksvoorstel keurt. Deze frettenslager mag in Nederland al jaren zijn eigen vlees keuren.

Uiteindelijk zal de NSABB zijn oordeel moeten uitspreken over hervatten of stopzetten van (delen van) dit onderzoek, lees de voorlopige aanbevelingen (draft) voor het te voeren beleid.
De voorwaarden waaronder dit type GOF research doorgang zou kunnen vinden zijn uitgewerkt in een 1001 pagina’s  lang rapport van contractant Gryphon Scientific, aan wie de Amerikaanse regering de risicoanalyse heeft uitbesteed. Aan het hoofd daarvan staat Rocco Cassagrande, die in Irak met een team van inspecteurs naar biologische wapens zocht tot aan de Amerikaanse invasie van maart 2003.

De NSABB hield in december 2012 speciaal voor het probleem van GOF research met H5N1 vogelgriep een internationale workshop. Daarvan zijn de beelden (hier met afgevaardigde Robbert Dijkgraaf) ook terug te kijken.

Het onderscheid tussen biosafety en biosecurity, zoals dat in Nederland gemaakt wordt, is hier minder van toepassing.
Biosafety is veiligheid van onderzoek, in dit geval met genetisch gemanipuleerde organismen (GGO) die een pandemie met miljoenen doden kunnen veroorzaken als deze GGO uit het laboratorium zouden ontsnappen. Biosecurity in engere zin betreft beveiliging tegen indringers, zoals terroristen.
Het zal vandaag gaan over biosafety binnen een groep voor de gevaren van biosecurity (NSABB).

Uw nijvere reporter zal het debat deze dagen volgen via de live webcast en u daaromtrent berichten. Waarbij vooral de vraag of ze bij het virologielab in Rotterdam hun GOF onderzoek (met fretten) weer op kunnen pakken voorop staat.