De Groene Amsterdammer, toch een blad met een gedegen linkse reputatie, kan zo af en toe bijzonder vreemd uit de hoek komen. Zo doen ze nu een dubieuze duit in het zakje wat de Griekse crisis betreft, bij monde van Robin Fransman, getiteld ‘Links is gek geworden‘. Fransman is niet een of ander journalistiek broekie, maar iemand met ruime ervaring in de financiële en bankenwereld. Maar wat hij in dat artikel schrijft, raakt echt kant noch wal.
Hij begint met uiteen te zetten dat de ware oorzaak van de Griekse schuldencrisis ‘m zit in een vergrijzing waar je U tegen zegt. Je kan ook echt merken dat hij zich op zit te vreten over de pluk-de-dag-mentaliteit van de ‘jongens en meisjes’ die er in 1981 niet over peinsden om zich voort te planten, waardoor ze nu met de gebakken peren zitten. Schuldkwijtschelding lost het probleem niet op, zegt hij, maar wat hem pas echt stoort aan een dergelijke linkse oplossing is dit:
“Het belangrijkste bezwaar, dat juist links zou moeten aanspreken, is echter een andere. Schuldkwijtschelding aan Griekenland is denivellerend. Zo’n drastische maatregel maakt de schuldenlast van de rest van Europa groter, met precies hetzelfde bedrag.”
En vervolgens tiert hij nog een tijdje door over hoe in dat geval de – nog veel armere – Sloveen of Est de kosten moet gaan ophoesten voor Grieken die gewoon te lui en kortzichtig waren om zich naar behoren te vermenigvuldigen – geheel volgens het aloude recept van ‘verdeel en heers’. Maar uitleggen waarom in vredesnaam dat bedrag ineens op onze schouders terecht zou komen, doet hij niet – dat is kennelijk een vanzelfsprekendheid.
Ten eerste is ons altijd verteld dat banken rente mogen innen omdat ze risico’s moeten nemen. Als een lening uiteindelijk niet wordt afbetaald hebben ze, zeker bij langlopende leningen, hun inleg allang in hun zak. Alleen gaat het dan aan hun neus voorbij dat ze 2 of 3 keer die inleg hadden kunnen incasseren. Als het werkelijk zo zou zijn dat de Eurolanden garant staan, dan zou het bovendien onredelijk zijn dat de Griekse ‘rating’ (bij S&P en Moody’s) zo extreem laag is (met extra hoge rente tot gevolg). Kortom: als hier de banken gaan omvallen doordat de Grieken niet meer betalen, dan komt dat echt nog steeds door het liquiditeitsprobleem van onze hoogsteigen banken – waarvan het óók al de vraag is waarom de hardwerkende Europeaan dat zou moeten oplossen.
Maar wat belangrijker is, is dat het al heel vaak voorgekomen is dat de schuldenlast van landen wordt afgewaardeerd. (Zoals in het geval van Ecuador, waar ik van de week nog over schreef.) Vrijwel niemand snapt precies hoe het werkt, maar van zo’n Robin Fransman verwacht je dat nou net wèl. Dat gaat dan via de Paris Club, een G20-vehikel waar toevallig de trojka ook toe behoort, alwaar in onderling overleg tussen de 33 en 75% van het bedrag wordt afgeroomd. Beetje schuiven met de waarde van aandelen en zo, of winst waar je voor een keertje van afziet, in ruil voor een leuke handelsdeal, weet ik veel. Misschien dat het via een omweggetje toch weer door ons – en mijn hart breekt bij de gedachte aan die arme Sloveen – wordt opgebracht, dat zou ook nog kunnen. Echt fraai zal het wel niet zijn allemaal.
Maar naar ik heb begrepen is het (ook) een soort verdwijntruc waarbij een deel van de leningen als onrechtmatig wordt bestempeld (en dus ook enkele schuldeisers in het zand bijten), waarschijnlijk ook alleen maar omdat ze voor een rechter geen stand zouden houden. En ik zie niet in waarom zoiets dit keer niet tot de mogelijkheden behoort. De gedeeltelijke kwijtschelding die de Eurolanden tot nu toe in de aanbieding hadden gaat ‘m echter niet worden, als de Grieken die, in navolging van hun huidige regering, afwijzen. Eisen als verlaging van de pensioenen en verhoging van de btw zijn dan ook beslist geen probate middelen om (de economie en zodoende) de werkgelegenheid uit het slop te trekken – wat een primaire voorwaarde is om de vreselijke vergrijzing het hoofd te kunnen bieden. Om de Grieken tot gezinsvorming aan te zetten zal men toch met hele andere voorstellen voor de dag moeten komen. Maar waar een wil is, is een weg zou mijn bejaarde moeder zeggen.
