Al jaren worden mensenrechten in Nederland geminacht. De VN en het Europese Hof voor de Mensenrechten rapporteren regelmatig hoe slecht het daarmee gesteld is in ons welvarende landje. Er is grote ongelijkheid op de arbeidsmarkt, vrouwen verdienen veel minder dan mannen voor hetzelfde werk, minderjarigen moeten voor een habbekrats de schappen in de supermarkten vullen, allochtonen hebben veel minder kansen vanwege hun afkomst, veel immigranten worden als minderwaardig behandeld, ook door de overheid. Nog slechter eraan toe zijn asielzoekers. Als je oorlog en geweld bent ontvlucht en in Nederland asiel aanvraagt beland je in een gevangenis. Je wordt niet gezien als vluchteling, maar als potentiële crimineel. Dat is tegenwoordig ook de heersende opvatting onder de bevolking. Asielzoekers zijn lastpakken, ze zijn erop uit om alles van ons af te pakken en hun verzorging gaat ten koste van onze verzorging. Het wemelt van de webfora waar zulke standpunten onophoudelijk herhaald worden. Het draagt bij aan een stemming van voortdurend wantrouwen en opgekropte agressie.
De VVD wil ons graag laten geloven dat er een aanzuigende werking uitgaat van het niet laten creperen van uitgeprocedeerde asielzoekers. Veel van hen kunnen niet zomaar uitgezet worden omdat ze niet over persoonspapieren beschikken. In andere gevallen veranderen omstandigheden. Een land dat bij het besluit van de rechter nog veilig werd bevonden kan vandaag een levensgevaarlijke situatie zijn voor een terugkerende vluchteling. Bovendien is de suggestie dat er van ‘bed, bad en brood’ een aanzuigende werking uit zou gaan absurd. Het is een minimale voorziening die ieder land met een beetje moreel besef zou moeten aanbieden. De aanzuigende werking is grotendeels gebaseerd op het fabeltje dat in Afrika brochures worden uitgedeeld dat alles in Nederland gratis is. Ook al is daar niets van waar, het is een krachtige frame. Dag in dag uit passeren opiniemakers en politici de revue waarin ze het leugentje herhalen en het wordt driftig gedeeld op sociale media.
Het is illustratief voor de morele crisis in Nederland. Voormalig oorlogscorrespondent en zelfbenoemd nazi-jager Arnold Karskens gaat via zijn Stichting Onderzoek Oorlogsmisdaden mensenrechten- en hulporganisaties zoals Amnesty International en Artsen Zonder Grenzen voor het gerecht dagen, omdat zij volgens hem verantwoordelijk zijn voor de vele doden die verdrinken tijdens de overtocht van Noord-Afrika naar Italië. Theodor Holman schreef een column in de voormalige verzetskrant Parool, waarin hij mensen die onderdak geven aan uitgeprocedeerde asielzoekers verweet tegen de democratie te zijn en hen vergeleek met de moordenaars van Islamitische Staat. En dat zijn nog maar twee voorbeelden. Jalta, De Dagelijkse Standaard, The Post Online, GeenStijl, maar ook ‘traditionele’ media staan er vol mee. En dan zijn er nog de talloze webfora en Facebookgroepen waar de grootst mogelijke onzin over asielzoekers wordt aangevuld met scheldpartijen, hatelijkheden en bedreigingen.
In de politiek is het niet veel anders. De VVD is niet de enige partij die uitgeprocedeerde asielzoekers geen menswaardige behandeling gunt. De PVV wil hen zelfs medische zorg ontzeggen en suggereert regelmatig dat hulp aan hen ten koste gaat van zorg voor onze ouderen. Maar ook bij andere partijen, zoals CDA en SP, is er geen eenduidig standpunt. Men vindt weliswaar dat deze mensen fatsoenlijk behandeld zouden moeten worden, maar het zou nog beter zijn wanneer ze zonder pardon uitgezet worden. Dat is in de praktijk een stuk ingewikkelder dan de dames en heren politici van deze partijen doen voorkomen. Zonder papieren zal geen enkel land ze willen of kunnen opnemen en zelfs met papieren zijn veel landen van herkomst niet bereid deze mensen terug te nemen. Het gevolg is dat er eindeloos gesold wordt met kwetsbare mensen en de conservatief gekleurde politiek via de media en sociale media electorale winst ruikt, nu meer dan de helft van Nederland geen zin meer heeft om mensen in nood te helpen. De toon voor de volgende verkiezingen is gezet.
