Technisch onhaalbaar en duur is het om energievoorziening in belangrijkste mate op duurzame wijze te verzorgen. Het voornaamste thema van de Europese Groene Partij (EGP) faalt opzichtig, althans vooralsnog. 14 procent van de energie in Europa is duurzaam. Daar heeft waterkracht een groot aandeel in, maar dat aandeel is lastig te vergroten.
Voordat nader wordt ingegaan op het programma hoort hier, evenals bij de PES, een opmerking over de Europese fractie. De EGP werkt in het Europees Parlement samen met de Europese Vrije Alliantie (EVA). Dat is een verzameling partijen die onafhankelijkheid wensen. Een eerste vraag die opkomt is: waarvan onafhankelijk? Maar het antwoord is van minder belang. Onafhankelijkheid c.q. soevereiniteit op zich blijven buzzwords die veel stemmen opleveren. Daar probeert ook links van te profiteren.
De goede opzet van het verkiezingsprogramma is een vermelding waard. Ieder hoofdstuk begint met een korte uitleg van de achtergrond van politieke standpunten op verschillende thema’s. Daarna worden die punten vrij uitgebreid opgesomd.
GroenLinks volgt keurig de Groene lijn en begint haar programma met duurzaamheid. Een ‘leugentje om bestwil’ kan helpen: ‘Door te investeren in de productie van duurzame energie kan Europa jaarlijks 400 miljard besparen op de import van olie, gas en kolen. Met deze investeringen zal tevens de werkgelegenheid in de industrie een impuls krijgen.’ Het is overigens niet echt een onwaarheid, maar framing. Niet wordt verteld dat de investeringen in duurzame energie een veelvoud kosten van de ‘besparingen’ van 400 miljard euro.
Als een politieke gelegenheid zich voordoet, promoot je als GL groene energie. Naar aanleiding van de onrust in Oekraïne verkondigde lijsttrekker Bas Eickhout dat Europa zich onafhankelijk – weer dat buzzword – zou moeten maken van Russische olie en gas. Die politiek is kortzichtig. Niet dat Poetin nou een lieve jongen is, maar het is gemakkelijker om akkoorden tot wederzijds voordeel met de Russen te sluiten dan om GroenLinkse hersenspinsels te verwezenlijken.
Op den duur zullen fossiele brandstoffen opraken; we kunnen niet ontkomen aan duurzame energievoorziening. Maar technologie ontwikkelt zich continu, we hoeven niet met nu primitieve middelen de toekomst al te realiseren. Als we mazzel hebben is het klimaat inmiddels opgewarmd tot de optimale waarde.
Afgezien van de duurzaamheidsdromen zijn er volop zinnige observaties. Ten aanzien van belastingen wordt opgemerkt: ‘GroenLinks pleit voor Europese minimumbelastingtarieven en waterdichte Europese regels tegen belastingontwijking. Een effectief nationaal belastingbeleid kan niet zonder Europese afspraken over belastingen met een sterk grensoverschrijdend effect, zoals vennootschapsbelasting, btw en dieselaccijns. In de strijd om het aantrekken van bedrijvigheid hebben de Europese landen de vennootschapsbelasting verlaagd van gemiddeld 32 procent in 2000 naar 23 procent in 2013.’ Tegen dat soort uitwassen wil GL terecht maatregelen.
Om effectief maatregelen op bijvoorbeeld belastinggebied te kunnen nemen, volstaan verdragen niet. Dan is een bestuur met een uitgebreid ambtenarenkorps nodig dat alert reageert en regeert. Michiel Scheffer heeft daar een helder vertoog over geschreven. Een federatie is de volgende stap. Weliswaar komt het woord federatie niet voor in het programma van GL – zeer slap – maar omschrijvingen wijzen daar wel op: ‘Het EP maakt zich sterk voor: betere democratische controle op de sociaaleconomische sturing binnen de EU en de eurozone; beperking van het veto bij Europese belastingmaatregelen; de garantie dat geen enkele Europese wet kan worden aangenomen zonder goedkeuring van het EP; formeel initiatiefrecht voor het EP; het formele recht van het EP om individuele eurocommissarissen te benoemen en te ontslaan; het laatste woord van het EP over andere belangrijke benoemingen, zoals die van directieleden van de Europese Centrale Bank; controle van het EP op het buitenlands beleid van de EU.’
Verder denken de Groenen goed na over landbouw. Kwalitatief hoogwaardig voedsel is belangrijk. Daarvoor kan de EU een essentiële bijdrage leveren: ‘De Europese Groenen blijven zich sterk maken voor een groene landbouwpolitiek die boeren helpt om duurzame keuzes te maken.’ Zeker kan de voedselvoorziening niet slechts aan de grillen van de wereldmarkt worden overgelaten.
En het asielbeleid wordt Europees: ‘De Dublinverordening wordt gewijzigd om asielverzoeken eerlijker te verdelen over de EU-landen.’ De Dublinverordening zegt dat die lidstaten voor de opvang verantwoordelijk zijn waar de asielzoekers zich het eerst melden. Met rampen op zee nabij Lampedusa tot gevolg.
De partij wil een Europese defensiemacht. Als die inzetbaar is als een soort politiemacht, is het idee te overwegen: ‘Maar als niet-militaire middelen ineffectief blijken en mensenrechten op grote schaal worden geschonden, dan kan militair ingrijpen nodig zijn. Dat gebeurt in principe met een mandaat van de VN-Veiligheidsraad.’
De Duitse Ska Keller en de Fransman José Bové zijn de lijsttrekkers van de Groenen. Keller is een frisse verschijning, maar Bové is een boer.
Ondanks allerlei bezwaren tegen de Groenen zal ik toch op ze stemmen. Versterking van de Europese democratie heeft hoge prioriteit. Anders geven we tegen wil en dank ammunitie aan extreemrechts. Te kiezen valt slechts tussen D66 en GL. D66 is in veel opzichten VVD-light, dus de keuze is niet lastig.
Gerelateerd:
Europese Verkiezingen – Inleiding
Europese Verkiezingen – ALDE
Europese Verkiezingen – EVP, PVV en christelijk grut
Europese Verkiezingen – PES
Het programma van de groenste partij die kans maakt het EP te halen hier. Aansluiting bij de Groene fractie ligt wel voor de hand en oud-Larzacstrijder José Bové is beslist een aanbeveling naast de “yup” Ska Keller.
Als voormalig lid van de Groenen, thans van de PvdD, betreur ik de versnippering op de echt-groene flank. Hier de Groenen aan het woord, als zij in het EP terechtkomen uiteraard zeker deel van de Groene fractie.
@Sjaak: “Een federatie is de volgende stap.”
Waarom kan dat alleen een federatie zijn, terwijl er heus wel alternatieven zijn (een confederatie bv.)?
Het ziet er naar uit dat D66 de enige partij is die openlijk voor een federatieve EU pleit. Aan de andere kant zint me dat VVD-light helemaal niet.
Hm.
Ik vind het moeilijk. En op 22 Mei moet mijn stembiljet in Den Haag zijn.