Waarom voeren de media een hetze tegen de Abvakabo?

Het bestuur van de Abvakabo ligt al weken onder vuur van de gevestigde media. Zonder wederhoor toe te passen wordt de bondsleiding weggezet als een stelletje onbesuisde radicalen dat tegen de wil van haar leden een bom onder de polder legt. Kranten als het NRC en de Volkskrant kiezen zo openlijk partij in de richtingenstrijd in de vakbeweging.

‘De ruk naar radicaal links zal ten koste gaan van de service aan de leden’. ‘Bestuurders Abvakabo FNV steken bijverdiensten in eigen zak’. ‘Verzet binnen Abvakabo FNV tegen radicalere koers’. Dit zijn drie koppen van respectievelijk De Telegraaf, De Volkskrant en het NRC. Met het Financieel Dagblad hebben deze kranten de afgelopen weken een serie artikelen gepubliceerd waarin het bestuur van de Abvakabo wordt aangevallen. Volgens de kranten zit de Abvakabo op een ‘radicale koers’, schoffeert het bestuur de ondernemingsraad die hier kritiek op levert, maakt ze misbruik van vacatiegelden en ondermijnt ze ook nog eens doelbewust de totstandkoming van een Sociaal Akkoord.

Drie zaken vallen op. Ten eerste de opzichtige partijdigheid van de media. De publicaties zijn stuk voor stuk tendentieus, misleidend en gebaseerd op onjuistheden. Er is geen wederhoor gepleegd en reacties van de Abvakabo werden niet geplaatst. Dit is geen nieuwsgaring, maar een politiek offensief.

Ten tweede het doelwit: het bestuur van de meest strijdbare vakbond die actief is in wat op dit moment de meest strijdbare sector is, de zorg. Door de marktwerking en bezuinigingen neemt de werkdruk daar toe en de kwaliteit van de zorg af. In de thuiszorg dreigen maar liefst 100.000 mensen hun werk te verliezen. Zorgwerkers zijn hier woedend over en daarom voert de Abvakabo met hen campagne.

Radicaal?

Voorzitter Corrie ten Brenk bijt dan ook terecht van zich af: ‘De Telegraaf verwijst in haar artikel “Abvakabo radicaal linksaf” nadrukkelijk naar onze campagne in de ouderenzorg. We zijn daar echt heel erg “radicaal” bezig. We luisteren namelijk naar onze leden, schrijven op wat ze vertellen en halen handtekeningen op. Dat noemen we een handtekeningenactie. Bijna alle activiteiten vinden buiten werktijd plaats. In een campagne van een jaar heeft in een paar instellingen drie keer een werkonderbreking plaatsgevonden; van 13-15 uur, als de bewoners slapen. We brengen geen incidenten, maar misstanden aan het licht. Bijvoorbeeld dat 370 miljoen, bestemd voor extra handen aan het bed, aan software en management wordt besteed. We brengen aan het licht dat veel bestuurders in de zorg meer salaris dan de minister-president ontvangen. Is dat radicaal? We laten zien dat de flexibilisering is doorgeslagen en slecht is voor de kwaliteit van zorg. We eisen niet meer geld voor de zorg, maar we eisen dat het maximale deel van het beschikbare geld naar handen aan het bed gaat. De waarheid is blijkbaar hard, en daardoor worden we weggezet als radicaal linksaf.’

Het derde wat opvalt is de timing van het offensief. Precies in de weken dat er verkennende onderhandelingen over een Sociaal Akkoord plaatsvinden, torpederen de media het bestuur van de Abvakabo. Waarom? Omdat het bestuur van de Abvakabo wil dat het voorlopige ledenparlement zeggenschap krijgt over de eisen bij de onderhandelingen, in plaats van dat deze volledig bepaald worden door een ongekozen federatiebestuur dat onder leiding staat van een voorzitter die tot voor kort namens de PvdA in de Tweede Kamer zat.

Richtingenstrijd

Maar er speelt meer. Dat De Telegraaf, spreekbuis van het meest rechtse deel van de heersende klasse, rabiaat tegen vakbondsactie is hoeft niemand te verbazen. Die krant staat aan de kant van Wientjes, Wiegel en Wilders en laat geen kans onbenut om de vakbeweging te schaden. Maar het feit dat De Volkskrant en het NRC zo fel campagne voeren is wel opmerkelijk. Die kranten staan stevig in de poldertraditie en klaarblijkelijk voelen ze zich genoodzaakt om in te grijpen. Waarom?

Polderen anno 2013 houdt in dat de bazenvereniging VNO-NCW en de regering de vakbondsbureaucratie uitnodigen om een alternatieve invulling te geven aan dezelfde bezuiniging. De richting staat vast en er mag hooguit bijgestuurd worden. In de praktijk betekent dat voor de vakbeweging achteruit onderhandelen en verslechtering na verslechtering accepteren. Agnes Jongerius was daartoe bereid. Ton Heerts beklaagde zich er onlangs openlijk over, maar dat kan een ritueel dansje zijn geweest.

De richtingenstrijd in de bond gaat over het voortzetten van deze polderkoers of ermee breken. Het deel van de vakbondsbureaucratie dat de lijn van Jongerius wil doorzetten vormt het kamp van de ‘onderhandelaars’. Dat deel van de bureaucratie dat niet zonder meer bereid is zich in die rol te laten dwingen, waar tot de grote schrik van de PvdA-strategen ook het nieuwe bestuur van de Abvakabo en voorzitter Henk van der Kolk van Bondgenoten toe behoren, vormt het ‘activistische’ kamp.

De PvdA

Dit is dus ook een gevecht over de invulling van de nieuwe vakbeweging. De polderpartijen en de polderkranten kiezen partij voor de ‘onderhandelaars’, het deel van de vakbondsbureaucratie dat zichzelf als steunpilaar van de gevestigde orde ziet. Dat deel wil zich middels een sociaal akkoord medeverantwoordelijk maken voor de miljardenbezuinigingen, de flexibilisering van de arbeidsmarkt en de verhoging van de werkdruk.

Als de PvdA spreekt over een ‘krachtige vakbeweging’ dan bedoelt ze een krachtige vakbondsbureaucratie die dit weet te realiseren en tegelijkertijd een massale vakbondsaanhang passief weet te houden. De PvdA-top denkt zich zodoende nuttig te maken voor de werkgevers en rechts, en daarbij tegelijk de SP te isoleren, discrediteren en dus klein te houden.

Dat is de strijd die schuilgaat achter de campagne tegen het Abvakabo-bestuur. Vakbondsleden die genoeg hebben van de poldercompromissen en actie willen omdat ze weten dat alleen actie loont, moeten weten wat er op het spel staat. Het is beter om geen sociaal akkoord te sluiten en te vechten voor verbetering dan je te laten binden aan een slecht akkoord.

Dat is de strijdbare houding die de Abvakabo in de zorgsector inneemt. De heren en dames in Den Haag zijn bang dat andere sectoren daar teveel een voorbeeld aan gaan nemen. Dat is precies wat er moet gebeuren en daarom verdient deze bond en haar campagne in de zorg steun van alle vakbondsleden. Hun strijd is onze strijd.

Verscheen eerder op socialisme.nu. Auteur: Maina van der Zwan.