Toen wij voor het eerst in İstanbul waren was net de verkoop en het ten gehore brengen van Koerdische muziek enigszins vrijgegeven. Voor een tot anderhalve gulden had je een cassette vol. Ja. mijnheer Asscher – waar blijft dat opgezegde verdrag, o held der sociaal-democratie? -, voor de plaatselijke bevolking was dat hartstikke veel en men keek dan ook wat beteuterd dat wij de kiosken leegkochten aan Koerdische schatten.
Die nu bij gebrek aan werkend cassettedeck moeilijk afspeelbaar zijn. We hebben het dan ook over bijna een kwart eeuw geleden.
Een van de artiesten van wie we muziek binnengehaald hebben was Ayşe Şan, haar Nieuwjaarsalbum, Nevruz ‘Ayşane’. Tussen de nummers door hoor je schietgeluiden – zo vieren onder andere Koerden feest. Heb ik in Aleppo vrijelijk meermalen kunnen horen. Toen was schieten (losse flodders verticaal de lucht in) feestelijk.
Nevruz, Ayşe Şan
Nevruz, nowroez – er zijn allerlei mogelijkheden het Perzisch of Koerdisch in Latijnse letters te vangen, het feest van het Nieuwe Licht, nieuwjaar in het kernland van het mazdeïsme. Geen ayatollah die de traditie heeft aangevallen – een ayatollah mag moslim zijn, hij is toch ook Iraniër en geen Arabier, dus het eigen nieuwjaarsfeest blijft gehandhaafd, pre-islamitisch en al. Het wordt gevierd van Koerdistan tot in India. Het regime van George W. Bush had de goede smaak de overval op Irak te beginnen op Nevruz in 2003. Gelooft u maar gerust dat het geen toeval was, al zal Bush zelf niets van het feest geweten hebben.
Van het zelfde album – we kunnen proberen het op YT te zetten, het er op houden zal de kunst zijn: de arm van het Turkse regime is lang, zeker op dat medium.
Zemani Kurdi (De Koerdische taal)
Nevruz is een dag met ongeveer vaste datum (de dag van de dag-en-nachtevening, op het noordelijk halfrond het begin van de lente), het christelijk Pasen is gekoppeld aan zondag en de maanstand van het jaar. Het komt dus niet vaak voor dat Nevruz en Palmzondag samenvallen. Dit jaar is het wel het geval. Een hymne van de Syrisch Orthodoxe Kerk die veiliger is in India, waar vroeg zendingswerk heeft plaatsgevonden, dan in het oorspronkelijke land, Mesopotamië en omgeving.
Yerushalemile Van Malame. De roep “Oesja na” staat dichter bij de originele woorden dan “Hosanna”, Kom nu te hulp. De hymne is in het Malayalam, de taal van Kerala, het deel van India waar de meeste Syrisch-Orthodoxen wonen.
