Er zijn sterk uiteenlopende meningen hoorbaar over de couppoging in Turkije van 15 juli, wat ertoe bijdraagt dat de vragen blijven overheersen.
De in Turkije geboren Harvard-professor Dani Rodrik had eerder een burgeroorlog verwacht dan een poging tot staatsgreep. Hij stelt – terecht – dat de strijdkrachten allang niet meer het seculiere bolwerk zijn die ze ooit voorstelden, maar herkent wel degelijk een machtsstrijd.
Bij de vaak gehoorde theorie waarin president Erdogan zelf de hand had in de couppoging om meer macht naar zich toe te trekken, plaatst Rodrik vraagtekens. Hij illustreert dit met de recente toenadering van Turkije tot Israël en Rusland. Daarbij kende Erdogan volgens Rodrik economische motieven. De nadelen van een (mislukte) staatsgreep voor de economie zijn daar zoals hij stelt strijdig mee.
Voor dat laatste is op zich veel te zeggen, al is het maar omdat de Turkse lira vrijdagavond (15 juli) van 2,87 naar 3,02 ten opzichte van de dollar daalde. Maandagochtend herstelde de Turkse munteenheid zich weer enigszins, maar over het algemeen kan toch gesteld worden dat een machtsovername nooit echt gezond kan zijn voor een economie; ook als het om mislukte machtsovername gaat.
Macht
Toch plaats ik een kanttekening bij de zienswijze van Rodrik. Erdogan wekt immers regelmatig de indruk dat alles, dus ook de Turkse economie, ondergeschikt is aan zijn eigen belangen. Ik vraag me dan ook sterk af of Erdogan in de eerste plaats door de belangen van de Turkse economie werd gedreven bij het herstel van de betrekkingen met Israël en Rusland, zoals Rodrik stelt.
In plaats daarvan meen ik dat Erdogans behoefte aan een partner ten aanzien van de VS en de EU een grotere rol voor Erdogan speelde bij zijn plotseling sterk gewijzigde beleid richting Rusland. Ondertussen tracht hij via Israël invloed op de VS uit te oefenen.
Bijvoorbeeld ten aanzien van het proces tegen de Iraanse zakenman Reza Zarrab in de VS, waar veel belastende informatie over Erdogan en zijn Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP) uit tevoorschijn zou kunnen komen.
Gülen
Dani Rodrik is een uitgesproken tegenstander van imam Fethullah Gülen. Aangezien zijn schoonvader, de voormalige generaal Cetin Dogan, door Gülens aanklagers werd vervolgd, ligt dat ook voor de hand. (Lees verder bij de bron van dit artikel)
Via:: dewereldmorgen.be
