Yanis Varoufakis herhaalt in zijn relaas over Donald Trumps triomf grotendeels zijn analyse van de onvermijdelijke teloorgang van het neoliberalisme in het Avondland. Het is een diepdoordacht verhaal, het breedste dat ik tot nog toe heb gelezen. Hij trekt niet alleen parallellen tussen Trump en Brexit, zoals veel analisten reeds hebben gedaan, hij maakt ook vergelijkingen tussen de huidige malaise van het kapitalisme en die in de jaren dertig.
Het nieuwe tijdperk dat Trumps presidentschap inluidt, waarvan Brexit voorbode was, is helemaal niet nieuw. Het is eigenlijk een post-moderne variant van de jaren dertig, compleet met deflatie, xenofobie en verdeel-en-heers politiek. Trumps overwinning staat niet alleen. Ongetwijfeld zal het een bekrachtiging betekenen van de giftige politiek die losgekomen is door Brexit, van de onverhulde onverdraagzaamheid van Nicolas Sarkozy en Marine Le Pen in Frankrijk, van de opkomst van Alternative für Deutschland, van de ‘illiberale democratieën’ die opgang maken in Oost-Europa, van de Gouden Dageraad in Griekenland.
[vertaald uit het Engels]
Maar de ramp die Trump is, heeft een zilveren randje. Een nieuw concept op links zoals door velen wordt gewenst, door bijvoorbeeld politicoloog Marc Saxer die eveneens een prima analyse over Trumps victorie heeft geschreven, komt langzaamaan tot wasdom. Varoufakis meldt:
Is er een alternatief? Ik denk het wel: een Progressieve Internationale, die weerstand biedt aan het verhaal van het isolationisme, promoot inclusief humanistisch internationalisme in plaats van het recht van het kapitaal op globalisering dat het neoliberale establishment verdedigt.
In Europa bestaat de beweging al. Gesticht in Berlijn afgelopen februari probeert de Democracy in Europe Movement (Diem25) te bereiken waarin vroegere generaties Europeanen niet zijn geslaagd in de jaren dertig. We willen ons wenden tot democraten over grenzen en politieke partijlijnen heen om zich te verenigen in het openhouden van grenzen en harten en intussen verstandige economische politiek te plannen die het Westen in staat stelt de notie van gedeelde welvaart opnieuw te omarmen, echter zonder de destructieve ‘groei’ uit het verleden.
[vertaald uit het Engels]
Soit, het is nog wat blabla. Wat is bijvoorbeeld verstandige economische politiek? Maar dat een Internationale op humanistische grondslag de basis vormt voor de beweging, verdient een warm onthaal.
