Aanstaande maandag vindt in het Groninger Forum een bijeenkomst over de aardbevingen in Groningen plaats. Dergelijke bijeenkomsten worden steeds vaker overschaduwd door de rol die de politiek en met name de VVD in dit complexe dossier speelt. Vorige week voerde VVD kamerlid René Leegte in de trein een telefoongesprek waarin hij zeer overtuigend een intrigant neerzette. Toen dit gesprek uitlekte, legde Leegte zijn portefeuille neer. A.s. maandag schuift namens de VVD @mirjamwulfse, voorzitter van de statenfractie in Groningen, aan tafel.
Tot dusver is het onbekend met wie Leegte het telefoongesprek voerde en zijn strategie van pappen en nathouden besprak. Diverse bronnen maken melding van een “hooggeplaatste VVD’er” en Wulfse zei afgelopen vrijdag op Twitter dat het gewoon bekend was om wie het ging, maar wiste even later weer de tweet. Vanwege een “spelfout”. Later verwees ze naar een radiouitzending. Een helder antwoord bleef uit.
Maar met wie belde Leegte nou en waarom is het nou zo belangrijk om dat boven tafel te krijgen?
Dubbele agenda
Het incident met René Leegte wekt de schijn van een dubbele agenda. Als je n.b. als volksvertegenwoordiger bespreekt hoe je een groep mensen met wie je aan tafel zit kan ‘pappen’ terwijl je je presenteert als gesprekspartner die de belangen van deze mensen vertegenwoordigt, dan diskwalificeer je je niet alleen als gesprekspartner, maar mogelijk ook als volksvertegenwoordiger. En afhankelijk van hoe de vork in de steel zit, staat de rol van minister Kamp en de regering eveneens ter discussie.
VVD beleid
We kunnen er rustig van uitgaan dat een ‘backbencher’ als Leegte geen eigen agenda had en zich gewoon schikte naar een VVD cq regeringsbeleid. Nadat een strategie uit dat beleid via het telefoongesprek van Leegte uitlekte, pakte deze zijn biezen en distantieerde de rest van de VVD zich van hun partijgenoot. Shoot the messenger, gone is the message! Are you kidding?
Is het beleid dat Leegte besprak met zijn vertrek van baan? Welnee. De persoon met wie Leegte het telefoongesprek had zit er immers nog. Die persoon kan een hooggeplaatste VVD’er zijn zoals Henk Kamp, Mirjam Wulfse of Mark Rutte. Of misschien was het iemand binnen de NAM die VVD stemt. De definitie “hooggeplaatste VVD’er” biedt ruimte voor alle opties. En waarom moet alleen Leegte weg? Hoe zit het met de persoon aan de andere kant van de lijn? It takes two to tango en misschien was het geen tango maar een heuse polonaise.
Worse case scenario
Zolang het niet bekend is met wie Leegte belde, blijft ook de schijn voortbestaan dat het iemand van de NAM zou kunnen zijn. In dat geval is er sprake van een vorm van infectueus lobbyisme waarin een volksvertegenwoordiger de schijn ophoudt het publieke belang te dienen, maar in werkelijkheid hand- en spandiensten voor de NAM verricht. Een volksvertegenwoordiger als NAM-mol. Ik hoop dat het niet zo is, maar zolang niet duidelijk wordt met wie Leegte sprak, kan niets worden uitgesloten.
Onderste steen boven
A.s. maandag kan Mirjam Wulfse de vraag met wie René Leegte het beruchte telefoongesprek voerde alsnog beantwoorden. Dan kunnen we ook aan die VVD’er vragen of hij net als Leegte zijn biezen wil pakken. Of Mirjam kan uitleggen hoe het kan dat de VVD kennelijk een of twee ‘lone wolves’ in de gelederen heeft, die in tegenstelling tot wat er binnen de VVD aan strategie gebruikelijk is in het aardbevingsdossier, een eigen koers zijn gaan varen en de rest van de VVD al die tijd niets gemerkt heeft.
Oppositie
Als Wulfse en de VVD geen open kaart willen spelen, dan ligt er een taak voor de oppositie: Kamervragen aan minister Kamp: Met wie belde Leegte? Voer hij een eigen koers, of was het regeringsbeleid? Of was het gedelegeerd NAM beleid? En waarom distantieert de VVD zich pas nadat iets uitlekt en kreeg René Leegte niet gewoon van die “hooggeplaatste VVD’er” aan de telefoon op zijn falie?
Stel je als oppositiepartij zulke vragen niet, dan schaar je je als het ware achter een beleid waarin burgers worden gepapt, of…nog erger…je geeft je impliciete politieke goedkeuring aan een onacceptabele vorm van belangenverstrengeling tussen een politicus, zijn fractie of misschien zelfs de hele regering enerzijds en een multinational anderzijds.
Er is een naam voor een staatsvorm waarin politiek en grote bedrijven samenspannen en een front vormen tegen burgers. Je kunt als oppositie zo’n ontwikkeling negeren en daarmee impliciet steunen. Je kunt het ook aan de kaak stellen. Dan voer je echt oppositie en dan ben je het vertrouwen van de burger waard. We zullen maandag wel zien uit welk hout de oppositie gesneden is. Agnes Mulder (CDA), Liesbeth van Tongeren (GL) en Eric Smaling (SP) zijn er ook. Aardbevingen, nu ook in de stad. Maandag a.s. om 17:00 in het Groninger Forum.
