Struisvogels, wezels en kakkerlakken over de EU

Hoe meer ellende in de Europese Unie, des te urgenter de noodzaak van een discussie over de bevoegdheden van de EU. De discussie ontwijken, de kop in het zand steken als een struisvogel, lukt steeds moeilijker. Bij het debat verwijten de voor- en tegenstanders elkaar struisvogelpolitiek. Het vervolg van het verhaal zal een aantal argumenten onder de loep nemen, daarbij komen de struisvogels uiteraard ter sprake.

Kakkerlakken

Eerst geef ik voorstanders een kat. Vaak wordt door hen het argument van ‘nooit meer oorlog’ in Europa gebruikt. Dit zou een verdienste van de EU en haar voorgangers zijn. Die vredesgedachte heeft zeker meegespeeld bij de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, de eerste rechtstreekse voorloper van de EU, vlak na de verschrikkingen van WO-II. Maar het is veeleer de verdienste van de NAVO geweest, onder een Pax Americana, die ervoor heeft gezorgd dat de Europese landen elkaar niet in de haren vlogen. Een tegenargument voor de idee van economie als vredesbrenger geeft Joegoslavië. Daar waren de deelrepublieken jarenlang economisch sterk met elkaar vervlochten. Maar zodra de macht van de Sovjet-Unie wegviel, was het vechten geblazen. Degenen die het argument van ‘nooit meer oorlog’ gebruiken, kunnen we scharen onder de noemer kakkerlakken. Als onderkruipsels gebruiken ze het oneigenlijke argument om de EU te legitimeren.

Wilders

Zou tengevolge van de misère van de eurocrisis de EU beter kunnen worden opgedoekt? Nee, slechts één partij wil de EU ten grave dragen: de PVV. De tegenstanders van de EU hobbelen wat betreft dit punt achter Wilders aan. Als dat gebeurt dienen ze zich af te vragen wat de overeenkomsten in beider motivaties zijn. Misschien is die er niet. Bijvoorbeeld heeft een tegenstander het idee dat een terugkeer naar het verleden een mogelijkheid is, dat kleine regio’s onafhankelijk van en naast elkaar kunnen bestaan. J.P. Balkenende had overigens eveneens zo’n hang naar het verleden. Hij wenste de VOC-mentaliteit terug. Soit. Maar wellicht is die met de PVV overeenkomende motivatie er wel. De idee van ‘eigen volk eerst’ speelt dan een rol. Impliciet is die aanwezig bij Ewald Engelen, die schrijft:

Denkt GroenLinks werkelijk dat het Nederlandse electoraat in haar eigen, door Europa afgedwongen uur van nood bereid is om op jaarbasis luttele miljarden naar Zuid-Europa te transfereren?

Er is met andere woorden een ‘wij’, een eigen volk. Dat staat tegenover ‘zij’, andere volken. Het is in zijn visie onmogelijk dat de overtuiging kan postvatten dat voortgaande samenwerking voor iedereen voordeel kan opleveren. Nee, het ‘wij‘ is onveranderlijk en kleingeestig.

Wezels

Engelen is slim genoeg om niet rechtstreeks tegen de EU te ageren. Daarmee zou hij in het anti-Europese Wilders-kamp terechtkomen. Maar evenmin geeft hij aan wat wel en wat niet tot de bevoegdheden van de EU zou dienen te behoren. Hij toont zich daarmee een laffe wezel. Je kunt van de leiding van GroenLinks zeggen wat je wil, maar met betrekking tot de EU steekt ze met ‘Macht pakken met Europa‘ haar nek uit. Dat valt te appreciëren. Ze gaat van een simpele basisgedachte van internationale solidariteit uit:

De samenwerking die nodig is om aan een eerlijker wereld te werken begint met onze buren, met Europa.

Er valt trouwens op den duur toch niet aan een standpuntbepaling te ontkomen. Ook Rutte-II heeft wat vage ideeën aan elkaar laten spijkeren door Frans Timmermans.

Struisvogels

Sommigen menen dat een los Europees verband, zonder de euro en de ECB, de mogelijkheid zou creëren tot zelfstandige monetaire politiek. Iedere Centrale Bank van een land zou de waarde van de munt kunnen bepalen, met devaluaties indien nodig. Maar dat leidt ongetwijfeld tot een valutaoorlog. De veelvuldige devaluaties in de jaren tachtig van de vorige eeuw gaven nu juist aanleiding tot de vorming van in eerste instantie een monetaire slang van aan elkaar gekoppelde valuta van de belangrijke Europese economieën en tenslotte tot één munt: de euro. De ogen sluiten voor dat historisch gegeven is des struisvogels.

Een gedachtenexperiment is in verband met de zelfstandigheid van een lidstaat aardig. Stel dat Nederland in grote mate onafhankelijk zijn economische politiek kan bepalen en dat het erin slaagt de werkgelegenheid een krachtige impuls te geven. Loopt daarmee de werkloosheid terug? Waarschijnlijk nauwelijks. Met open grenzen in de EU zullen vele Europeanen van elders naar Nederland trekken. Dat de werkloosheid in Duitsland, ondanks de economische resultaten, niet substantieel naar beneden gaat, heeft met hetzelfde fenomeen te maken. Arbeiders uit met name de oostelijke EU-lidstaten zoeken en vinden er veel banen. De mogelijkheid om met eigenmachtig optreden aan de Europese werkgelegenheidsproblematiek te ontsnappen bestaat niet.

Federatie

Voorstanders van een krachtiger Europa zouden dezelfde redenering volgen als de marktfundamentalisten. Die willen steeds minder overheid en steeds meer markt. Loopt de economie spaak, dan zou dat niet de fout van de markt zijn, maar van de overheid die zich nog steeds teveel bemoeit met de economie. Naomi Klein heeft die waanzin al gefileerd. Het belangrijkste tegenargument is echter dat er nergens zo’n libertarische vrijemarkteconomie bestaat. Voorbeelden van landen zonder noemenswaardige centrale overheid zijn Somalië en Afghanistan. I rest my case. Daarentegen zijn er volop succesvolle federaties. We hoeven niet eens verder te gaan dan buurland Duitsland. Waar is het argument van de onmogelijkheid van een goed functionerende Europese federatie op gebaseerd? In ieder geval niet op de aard van een federatie op zich.

17 gedachten over “Struisvogels, wezels en kakkerlakken over de EU”

  1. [ Nee, slechts één partij wil de EU ten grave dragen: de PVV. De tegenstanders van de EU hobbelen wat betreft dit punt achter Wilders aan. ]

    Nou doe je het wéér hè? Er kunnen allerlei redenen zijn, Anarchistische bijvoorbeeld, waarom mensen tegen dit neoliberale Brussel-EU gedoe zijn.
    Je verpakt het nu wat sluwer. Maar ik wil nog steeds niet over één kam geschoren worden met die Wildersclub.
    Daar wil ik nou echt wel eens een reacrte op. Of je dat meende: Anti-Eu zijn betekent: Wldersfan zijn.

    Ik trek mij dat aan, en niet zo’n beetje ook. Als je ruzie wil kan je het krijgen, maar wel met open vizier, en niet met steeds stiekemere redeneringen.

  2. @1
    Het anarchisme valt buiten Sjaaks radar, is mij al vaker opgevallen. Ik zie daar geen boos opzet achter en het kan complicerend zijn dat “het anarchisme” dan ook weer een heel spectrum van denk(st)ers omvat zodat er geen centraal aanspreekpunt is.
    Dit zou een dialoog tussen doven kunnen zijn.

    Kanttekeningen over de EU in een volgende reactie.

  3. @2: Arnold:

    [ Dit zou een dialoog tussen doven kunnen zijn.]

    Dat kan wel zo wezen, maar dan nog heb je het niet over
    Wildersfans als mensen anders denken.

  4. De Europese Unie als federale staat, ik zie het niet gebeuren. Het is te duidelijk dat de EU in feite gedomineerd wordt door Duitsland, iets wat met name in Engeland (niet: Groot-Brittannië!) een tijdje latent gebleven instincten wakkermaakt. En Joegoslavië, Tsjechoslowakije en de Sowjet-Unie zijn nou precies voorbeelden dat federaties niet werken. Voorbeelden in andere werelddelen: Nigeria, India, Pakistan.
    Dat de Verenigde Staten geen federatie zijn is wel gebleken uit de burgeroorlog.

    Het uiteenvallen van Joegoslavië en Tsjechoslowakije is een handje geholpen vanuit Bonn/Berlijn.

    Ik ben niet meer tegen de EU dan ik tegen “Nederland” ben. Al kan ik over “Nederland” nog wel gevoelens hebben die een “unie” die van Gaillimh tot Hagia Napa reikt nooit zal oproepen: affecten voor bekend landschap (ecologisch nationalisme zoals Willem Schinkel noemt) en de taal waarin ik woon (die ook in enkele andere landen beheerst wordt dus zo “Nederlands” is die ook weer niet).

    Ontbinden van de EU, onvermijdelijk op den duur, is niet een “stap terug”. Het argument “we kunnen niet terug” is bij uitstek conservatief.
    Dat Nederland al zo’n honderdvijftig jaar een economisch aanhangsel van Duitsland is en dit in politiek opzicht juist niet wil weten is een waarheid die niet gezegd mag worden.

  5. Ik wil het anders begrijpen, maar dat lukt niet. Het is bepaald ongelukkig geformuleerd, vooral omdat Wilders en zijn beweging beslist niet de enigen zijn die de EU willen opdoeken. Door dit toch zo te stellen is een dialoog met de schrijver gedoemd te mislukken. Dat is jammer, het is een belangrijk onderwerp. Het is al erg genoeg dat een invloedrijke columnist als Engelen zich telkens in een doolhof van woorden verschuilt. Deze EU richt voornamelijk schade aan mensen aan. Dat is mijn bezwaar tegen de EU in deze vorm, hetzelfde bezwaar dat ik heb tegen nationalistische fascisten zoals Wilders en zijn aanhangers. De schrijver zou er goed aan doen om in zijn volgende stukken over de EU Wilders en Wilders-achtigen te negeren, danwel eens duidelijk te beargumenteren waarom een willekeurige tegenstander van de EU in de huidige vorm een aanhanger van Wilders zou zijn. Dat lijkt mij een mooie uitdaging.

  6. Gooi ik het even over een andere boeg , heil wilders overigens, want schel sjaak is inderdaad een beetje scheel .
    Duitsland is een federatie en succesvol stelt hij .
    Mooi om daar over te beginnen . De eenwording van Duitsland , Italië, De VS en al die ellende .
    Duitsland was vroeger een gebied met allerlei leuke konkirijkjes en hertogdommetjes en wat meer. Elke van die grappige ministaatjes had een eigen taal en een eigen cultuur . Zo ook in Italië. Op den duur moest dat een worden en weg waren de lokale talen en culturen te behoeve van een nationale eenheidsworst . De eigen taal werd ineens boers ten behoeve van de nationale verzonnen taal . In italië was dit proces zelfs zo pijnlijk dat men er nog steeds niet overheen is. Overigens kan ik hierbij ook landen voegen als Spanje en gek genoeg ook Nederland dat haar verenigde provincies heeft opgegeven voor een door het buitenland gesteunde monarchie.
    Maar de VS is helemaal verschrikkelijk dat is een land waar men nationalisme zo ver heeft doorgevoerd dat zelfs ‘normale’ mensen in die nazi vlag van ze iets moois zien . En juist de VS is waar de EU zich aan wil spiegelen . Liefde voor het ranzigste land ter wereld zit er in Europa vooral bij de machthebbers flink ingebakken.
    Moeten wij bang zijn onze talen en culturen te verliezen?
    Taal vooralsnog niet . Dat zal wel een paar honderd jaar duren voordat men de nationale talen zal opgeven voor een Europeese wereldtaal die waarschijnlijk wel het engels zal zijn . Cultuur verliezen we nu al . Onze komkommers moeten recht zijn, bepaalde traditionele gerechten zijn verboden of anders zijn er wel wetten die ingrediënten verbieden waardoor de traditionele versie niks meer is. Midden in communistische gebieden bouwt men halve steden voor rijke yuppen , shagje roken ist verboten (reisgids over Nederland uit 1990 – de typisch Nederlandse kroeg is een rookhol) Op naar de Europese
    eenheidsworst . Natuurlijk zijn de O ZO PROGRESSIEVEN van mening dat geneuzel of cultuur ouderwets sentimenteel is .
    Nou
    http://www.youtube.com/watch?v=xWwUJH70ubM
    Je weet pas hoe waardevol het is als het WEG IS ! ! !

  7. En Duitsland – best leuk land maar je wordt daar flink geconfronteerd met cultuurverlies op alle fronten .
    Erger nog is het voormalig oostblok . Praag bijvoorbeeld is een Casino/Bordeel dank zij al die prachtige westerse ideeën . Amsterdam is er een gezellig dorpje bij.

  8. Verder is het hele gezeur allemaal afleiding de EU is vanuit de basis verrot . Veel eurotici denken dat door ‘hervormingen’ de EU ineens wel gaat werken . Dat is net zoiets als zeggen dat als de Klu Klux Clan geen puntmutsen gaat dragen het een best relaxte club zou kunnen zijn .

  9. Het is een vaststaand feit ,dat DUITSLAND de dienst uitmaakt in BRUSSEL .En dat word vandaag maar weer eens belicht ,door het stille armoe beleid in dat zelfde DUITSLAND .Ook daar begint men zich te roeren om trend de lage lonen en slechte ARBEIDS VOORWAARDEN ,een groot gedeelte zo niet het grootste van de DUITSE ARBEIDERS verdient tussen de drie en vijf euro per uur .En net als hier promoot men ook daar het ZZP bestaan .Of men kan aan de slag voor een derde van het normaal betaalde salaris ,zoals nu gebeurd bij Daimler /Mercedes .Dat te samen met de al jaren geldende loonmatiging geeft aan dat het daar dus voor een arbeider ook geen rozengeur ,laat staan maneschijn is .En merkel zorgt dat de rest van EUROPA via BRUSSEL dezelfde kant op gaat .

  10. @4: Arnold:

    [..][ Het is te duidelijk dat de EU in feite gedomineerd wordt door Duitsland ][..]

    Inderdaad, maar ik zou daar wel bij willen opmerken dat in Duitsland ook zo’n 7 miljoen mensen slachtoffer zijn van de neoliberale politiek. ( zie de vimeoserie : Bratwurst nr 4 hoedurvenze.be). Het is eerder neogeoliberaal. Ik geloof dat deze uitbuiters niet aan grenzen gebonden zijn. Een federatie, land of zelfs continent zal ze dus verder Bratwurst zijn.

  11. ga toch maar even die bratwurst van je kijken
    was me al bekend dat het duitse wirschaftswunder tegenwoordig een ranzige neoliberale fictie was
    Om maar wat te noemen.
    Een vriend van mij die daar regelmatig is zei “er staan daar meer winkels leeg dan bij ons”
    Nou hier staat een derde van de binnenstad leeg dus dat wil wat zeggen

  12. ben naar je braadworst aan het kijken en de heks thatcher kun je gewoon ruiken

  13. wel geniaal in duitsland kun je dus 350,- krijgen van de soos maar dan wordt je huur betaald !!

    Wow dan zou ik er verdomme zwaar op vooruit gaan ik moet maar in Duitsland gaan wonen !
    Dan kan ik mijn gewoon in een echt huis gaan wonen en heb ik 50,- meer per maand voor roken en eten

  14. @1 Le Roi,

    Waar ik de PVV kwalificeerde als enige partij die tegen de EU is, heb ik mij onzorgvuldig uitgedrukt. Ik had moet schrijven: als enige in de Tweede Kamer vertegenwoordigde partij.

    Er zijn inderdaad micropartijen, bijvoorbeeld anarchistische, die tegen de EU zijn en niets met Wilders van doen hebben.

  15. @14

    Nou, vooruit, wel magertjes, maar ok.

    Overigens zijn er geen parlementaire Anarchistische micropartijtjes.

    En verder ben ik van mening dat je over de PvdD ook niet meer mag spreken als de partij van de dierverdwaasden. De bio-industrie staat symbool voor alles wat er verrot is op deze wereld.
    Pas op hoor /mompel/mompel/mompel ; )

  16. Toch nog maar eens reageren.
    Nog steeds ziet de auteur niet in wat de economie kan verwachten van een eigen centrale bank.
    De door de auteur genoemde valuta oorlog, is in wezen dat landen hun munt waarderen naar concurrentievermogen van hun economie.
    Zo komt het evenwicht terug.
    Dan komen er weer banen in Griekenland.
    Tevens neemt het de macht van neoliberalen een stuk weg.
    Want dan is er geen 3% norm nodig.
    Geen voorschriften om te bezuinigen.
    Bij invoering van de Euro waren de economieen van landen dichter bij elkaar dan heden.
    De economieen groeien UIT elkaar, met alle gevolgen voor burgers.
    Dit is het gevolg van de Euro , een ECB die in een spagaat ligt, en veel te weinig KAN doen door de statuten van hun bevoegdheden ( Maastricht ).
    Timmermans heeft enkele maanden geleden gezegd dat een politieke unie nog 20 a 30 jaar weg is.
    Moet de afbraak verder gaan omdat de politiek niet bij machte is om een politieke unie te vormen ?
    Burgers hebben hun neus meer dan vol van dit Europa.
    En zien de gevolgen of voelen de gevolgen.
    Niet luisteren naar hun mening is dictatoriaal gedrag.
    Afschaffen die munt.
    En ik zal eerlijk zijn.
    Ik ga waarschijnlijk voor het eerst in mijn leven niet stemmen met de Europese verkiezingen.
    Ik ben tegen dit Europa, maar Wilders stemmen gaat mij te ver.

  17. Dit is een zeer goed artikel Sjaak.

    De logica is dat we ons altijd stiekem binnen de achterkamertjes laten manipuleren door andere mogendheden. Als het maar stiekem is. We hebben dan geen zeggenschap.

    Zodra dit openbaar geregeld moet worden dan wordt het een probleem. Raar. Veelal kwestie van mentaliteit, denk ik. Tegen het licht van de jarenlange eerst verborgen en nu openlijke xenofobie, Racisme en Discriminatie is het helemaal niet raar dat in hetzelfde beweging de burgers willen niet met “Europa” van de buitenlanders willen hebben. Simpel zat.

    En ik respecteer de standpunten van Theo en tevens dat hij niet automatisch de xenofobe logica van Wilders in de afwijzing van Europa volgt. Het blijft gewoon en open dialoog.

Reacties zijn gesloten.