Op 23 november dient de rechtszaak bij de Raad van State, tussen Huismus Bescherming Nederland, Stichting Witte Mus en de minister van EZ / Stroomversnelling over de onterechte goedkeuring van de Gedragscode Natuur Inclusief Renoveren voor Projecten met NOM-keur. (NOM = NulOpDeMeter)
Deze zaak gaat om het landelijk wettelijk beschermd maken van de gehele habitat van huismussen die nodig is om te overleven en zich voort te planten. Dus de huizen en de tuinen erbij.
Want dat wil maar niet van de grond komen als woningen geïsoleerd worden, asbest gesaneerd wordt, riolering gerenoveerd worden en gemeentegroen heringericht wordt.
De kans om dat landelijk te verbeteren deed zich voor met project Stroomversnelling.
Dat ontaardde in een rechtszaak, maar gelukkig nog altijd landelijk, en hopelijk ook in Europees verband.
Stroomversnelling is een project dat de klimaatdoelstellingen van de regering poogt om te zetten in grootschalige, geïndustrialiseerde woningrenovaties. In het kader daarvan hadden de samen gekomen bouwbedrijven en wooncorporaties bedacht dat er voor de natuur een gedragscode zou worden ontwikkeld, zodat er vlotter doorgewerkt kon worden. Er zou dan namelijk niet voor iedere renovatie een ontheffing meer aangevraagd hoeven te worden.
Die gedragscode is in 2018 goedgekeurd en heet Gedragscode natuur inclusief renoveren voor projecten met NOM keur.
De voorzitter van Huismus Bescherming Nederland (ik) was vanaf 2015 deel van dit overleg. Vogelbescherming zat er al eerder bij, overigens, maar die deed alleen maar domme dingen voor huismussen, alsof hij geen flauw idee had hoe huismussen leven. Vandaar dat wij aanschoven toen we de kans kregen. Mede met dank aan Marjos Moermans, mag ik wel even zeggen nog.
Om de belangen van de huismussen te behartigen is er door Huismus Bescherming bij vele herhalingen de essentie ingebracht ter zake het leefgebied van huismussen. Namelijk dat dat leefgebied uit meer dan alleen nesten bestaat. De diverse overige onderdelen zijnde de schuilplaatsen, slaapplaatsen, foerageerplaatsen, drinkplaatsen, water-, stof- en zonnebaden, grit- en kalkvindplaatsen.
Het werd begin 2016 dan ook opgenomen in hun plannen voor de standaardisering van de maatregelen ter bescherming van natuur die aanwezig was in het projectgebied. Het werd zelfs goedgekeurd door de RVO.
Maar in 2017 bleek dat Stroomversnelling de verbeteringen voor huismussen weer uit het plan gegooid hadden. Zonder enig overleg.
Voor huismussen waren vanaf dat moment wederom alleen de nesten geregeld. Geen eten, geen drinkplaats, geen schuilplaatsen, geen veilige slaapplaats voor een grotere groep, helemaal niets.
Daarop diende Huismus Bescherming een zienswijze in, op de conceptgoedkeuring van de minister van EZ (Daar viel natuur toen onder. Het valt nu onder LNV). Stroomversnelling deed er niets mee.
De volgende stap werd het dan om beroep in te stellen.
Maar de stichting was nieuw op dat vlak, en had niet in de gaten dat je je ook in de juridische kant van de zaak moet verdiepen als je niet voldoende geld hebt om een normaal advocaten-loon te betalen. De tijd van de advocaat was te kort voor zo’n ingewikkelde zaak, dus de uitspraak laat zich raden: “Het betoog van eiseressen slaagt niet”. Afgewezen.
Maar dat kon zo niet, want de hele “essentiële functionele leefomgeving”, de habitat, was nauwelijks aan bod gekomen!
Met hulp van donateurs heeft de stichting toen hoger beroep ingesteld.
Daar kwam Corona tussen, en een paar engelen. Je kent het wel. Van die wezens die ongezien dingen op je tafel leggen waardoor je opeens stappen vooruit kunt zetten, terwijl je dacht dat je vast zat.
Wat blijkt?
Al 41 jaar geleden, in 1979, heeft de Vogelrichtlijn gesteld dat de leefomgeving van alle inheemse vogels beschermd dient te worden.
41 jaar geleden! En NOG is het niet in de Wet Natuurbescherming opgenomen!
Citaat Vogelrichtlijn:
” Artikel 1
1. Deze richtlijn heeft betrekking op de instandhouding van alle natuurlijk in het wild levende vogelsoorten op het Europese grondgebied van de lidstaten waarop het Verdrag van toepassing is. Zij betreft de bescherming, het beheer en de regulering van deze soorten en stelt regels voor de exploitatie daarvan.
2. Deze richtlijn is van toepassing op vogels, hun eieren, hun nesten en hun leefgebieden. ”
We hebben de Vogelrichtlijn (Europese richtlijn waar NL aan moet voldoen) aan onze kant. Maar de Nederlandse wetgeving, de Wet Natuurbescherming, is zo vaag als dikke mist over het leefgebied van vogels. En wooncorporaties (niet alle), bouwbedrijven (niet alle) en ecologische adviesbureaus (ook niet alle) nemen er al vele jaren een loopje mee. Daardoor worden de gevolgen steeds groter. Zelfs met werkelijk risico op het uit Nederland verdwijnen van de Huismus, aldus “verweerders” zelf, in hun verdediging.
Dit kan niet anders of hier moet de Wet Natuurbescherming de zaken op orde gaan brengen, om helder te maken dat het niet alleen “de rustplaatsen” van trekvogels zijn die bij wet beschermd zijn.
Maar dat de wettelijke bescherming ook geldt voor de hele habitat van onze altijd-dicht-bij-huis-blijvende straatschoffies, inclusief verdediging tegen hun vele aanvallers, en met ruimte voor hun complete groepsleven.
Of niet soms?
(Vleermuizers van SEVON doen ook mee, voor de zeldzame soorten. Wij gaan voor de herfstzwermen van huismussen.)
door Liset Karman, voorzitter Huismus Bescherming Nederland, Stichting Witte Mus
Uitgelichte afbeelding: Door JrPol – Eigen werk, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=40108812
