Dankzij de zakelijke bedrevenheid draait de wereld, claimen pro-business politici. Het idee is muzikaal memorabel vertolkt door Liza Minelli en Joel Grey in Cabaret: ‘Money makes the world go round’. En befaamd aangaande dit thema is het vaak misbruikte statement van Adam Smith, een van de theoretische grondleggers van het kapitalisme, over de slager, de brouwer en de bakker die vanwege eigenbelang ons maal verschaffen.
Maar Smith had met zijn uitlating duidelijk niet de business-elite op het oog, terwijl pro-business politici net doen alsof een kleine ondernemer en een grote multinational dezelfde belangen delen. Hoe pro-business voor grote ondernemingen werkt, verklaart econoom Simcha Barkai. De beknopte samenvatting is van econoom Sandro Scocco.
Barkais verklaring is dat de marktmacht van ‘big business’ zo sterk is dat die prijzen kan beïnvloeden. Dit zou ook verklaren waarom we vaak fusies van dominante marktpartijen zien, zelfs als er geen schaalvoordeel schijnt te bestaan. Er bestaat echter een voordeel in vergrote beïnvloeding van prijzen.
De kosten van fusies voor grote bedrijven moeten derhalve waarschijnlijk worden begrepen als een investering in profiteergedrag en niet in productiviteitsgroei. Ze kopen macht om mededinging te reduceren en herverdeling te realiseren van consumenten naar managers en eigenaren, de begunstigden van de winstmarge.
(Social Europe [vertaald uit het Engels])
Een gevolg van de machtspositie van dominante marktspelers is dat gewone werknemers hun loon (nagenoeg) niet zijn stijgen. Zolang dat gebeurt, blijft hun uitgavenpatroon zo goed als stationair. Deze situatie remt de ontwikkeling van de economie. Pas als de herverdeling hun kant uitgaat, gaan arbeiders meer en op nieuwe manieren besteden. De nieuwe bestedingen bieden veel kansen aan innovaties en daarmee aan kleine, nieuwe bedrijfjes. Met meer beloning aan de onderkant van de samenleving komt een positieve cyclus op gang van innovatie, productiviteitsgroei en welvaart.
Wellicht ten overvloede: Herverdeling wil niet zeggen dat volkomen inkomensgelijkheid nastrevenswaardig is. Het kan niet zo zijn dat op je luie reet zitten hetzelfde oplevert als je stinkende best op je werk doen. Ergens zal er een optimale herverdeling zijn, waar alle leden van een maatschappij baat bij hebben.
