Boris Johnson is gekozen tot leider van de Britse Conservatieven en daarmee tot premier van het VK. Hij is een controversieel figuur. Grapjes – die regelmatig verkeerd uitpakken – en charme in zijn optreden vormen pluspunten van hem. Minpunten zijn zijn gebrek aan kennis van dossiers en mogelijk zijn neiging tot liegen. Met betrekking tot dossierkennis fulmineerde hij onlangs nog tegen de EU vanwege regels die men zou stellen aan de verzending van kipper vanaf Man, doch het bleken gewoon Britse regels te zijn. Wat betreft liegen wordt dat gewoonlijk negatief beoordeeld, maar Boris kan bij uitzondering het tegendeel teweegbrengen. Net zoals de baron van Münchhausen beroemd werd omdat hij zichzelf aan zijn vlecht uit het moeras kon trekken.
Boris’ voorganger Theresa May was rigide. Ze oogstte slechts respect vanwege haar vasthoudendheid. Haar Brexit-deal met de EU was haar politieke pièce de résistance. Ze miste echter het vermogen er creatief mee om te gaan. Tot driemaal toe leed ze een nederlaag in het Lagerhuis om het akkoord erdoor te krijgen. Als ze tot een nieuw referendum had besloten, had ze ofwel hernieuwde steun voor haar plan kunnen krijgen, ofwel haar handen in onschuld kunnen wassen en erop wijzen dat ze oorspronkelijk een remainer was en met haar poging tot Brexit de wil van het volk trachtte uit te voeren. In één moeite door had ze daarmee de positie van Labourleider Jeremy Corbyn naar de filistijnen kunnen helpen. Maar zulk opportunisme ligt haar klaarblijkelijk niet.
Johnson is daarentegen heel flexibel. Zijn voornaamste zorg is de positie van Boris Johnson zelf, de rest is daaraan ondergeschikt. Het lot van het VK zal hem derhalve worst wezen. Hoewel hij zijn uitverkiezing te danken heeft aan de belofte om per 31 oktober de EU met of zonder deal te verlaten, is die belofte boterzacht. Zo denkt bijvoorbeeld Nigel Farage, leider van de Brexitpartij, dat een no-deal-Brexit alleen plaatsvindt als Boris heel, heel dapper is. Of Johnson dapper is, doet er evenwel niet toe. Het gaat er hem om zo lang mogelijk zijn positie als premier te behouden. Een no-deal-Brexit geeft het VK sowieso een economische klap. Daarnaast wordt de Ierse grenskwestie, die tussen de Ierse republiek en Ulster, weer actueel en hoogst explosief. Die vooruitzichten zouden Boris’ tijd als premier bij de beloofde Brexit tot een van de kortste in de Britse geschiedenis kunnen maken. Dat is dus niet des Boris.
Wat staat Boris te doen? Wil hij premier blijven, dan lijkt Brexit geen optie. Hij kan de EU opnieuw uitstel van de exitdatum vragen. Ursula von der Leyen, voorzitter in spe van de Europese Commissie, heeft al aangegeven welwillend te staan tegenover een nieuwe verlenging van de Brexit-termijn. Of hij kan Brexit zelfs voorlopig intrekken met als argument dat zijn voorganger May Brexit te onvoorbereid heeft aangepakt en dat hij een nieuwe Brexit-datum zal prikken als het VK zich er beter op heeft ingesteld. Dit zijn echter speculaties. Rode draad bij Johnsons politiek zal zijn ambitie voor een langdurig premierschap zijn. Hoe hij het doet, doet hij het. De vergelijking met de baron van Münchhausen is tenslotte niet vergezocht.
