Toen ik begin jaren 90 voor het eerst in Noorwegen kwam, was het voor een Nederlander die rust zocht een verademing. Oslo was een groot relaxed dorp en het land eindeloos groot en leeg in vergelijking met Nederland.
Het eerste wat mij opviel was dat de bevolkingssamenstelling volledig blank was. In drie weken tijd kwam je geen enkele getinte mens tegen. De bevolking was slank en in een straat van Oslo kwam ik een etalage tegen waar tientallen mensen zich verdrongen om naar binnen te kunnen kijken.
Wat was het geval. De winkel was de eerste condomerie. In de etalage lagen ook enkele sexartikelen die de Noren nog nooit gezien hadden. Een vreemde gewaarwording als je uit Nederland kwam. De winkel was overigens leeg, want niemand durfde naar binnen.
Het was mooi weer. In het park liep een jongen met twee tepelpiercings. Goed te zien, want hij had zijn bovenlijf ontbloot. Ik zag twee politieagenten naar hem toe snellen om hem te sommeren zijn shirt aan te trekken.
Ik reed naar Bergen, de tweede grote stad van Noorwegen. Hier hingen aanplakbiljetten. Er was namelijk een fiets gestolen. Wie hem terug vond kreeg een beloning. ’s Avonds op de twee televisienetten ging het alleen maar over boeren en vissers.
Nog verder naar het noorden hoorde ik verhalen van Nederlanders die naar de Noordkaap waren gereden, dat ze bij terugkomst hun auto weg konden gooien vanwege de rit van duizenden kilometers over onverharde weg met kuilen.
Ik reed verder naar het noorden en moest een extra blik benzine meenemen, want je wist nooit of je een benzinestation tegenkwam en we leefden op vissticks en patat want in de winkels noordelijker was niets te krijgen. Ja, een pot pindakaas van 8 gulden.
Ik vond het er heerlijk en ben nog vele malen terug gegaan.
De verandering.
Maar in Noorwegen nam de olieproductie een grote vlucht. Ze noemen Noorwegen niet voor niets het Saoedi-Arabië van Europa. Ze zijn de laatste 20 jaar steenrijk geworden.
In Oslo zag ik nu sexshops, hoeren tippelen, immigranten en je kon er kiezen uit vele soorten exotische restaurants. De bevolking was niet geheel slank meer, maar deed zich tegoed aan fastfood dat tot aan de Noordkaap te krijgen was. Ieder dorpje heeft zijn gigantische winkelcentrum, veel groter dan wat je in Nederland kan vinden. Naar de Noordkaap ligt een fantastische geasfalteerde snelweg en op de vismarkt in Bergen word je in alle talen geholpen. De viskramen hebben Japanners, Nederlanders, Engelsen, Turken, ja iedereen in dienst om de toerist maar zoveel mogelijk te verkopen.
De verandering van de samenleving is hier dus nog veel sneller gegaan dan in Nederland.
Niet iedereen is in staat om mee te veranderen. Dat soort mensen noemen ze conservatief. Ze willen vast blijven houden aan hun oude wereld. Maar net zoals bij een boom breken takken die niet buigen af.
Helaas zijn er gekken die uit wanhoop met geweld proberen hun samenleving weer terug te brengen naar vroeger. Ga dat soort conservatieven maar eens uitleggen dat ze tegen windmolens vechten. Een onbegonnen zaak.
Mooi stuk, heb de zelfde ervaring, was daar eind jaren ’70.
Ik betwijfel of de ontwikkeling in Noorwegen zoveel sneller is gegaan dan hier. De beleving van iemand die midden in de ontwikkeling zit (Nederland) is immers een andere dan de beleving die ergens om de zoveel tijd op bezoek komt De positie van Oslo in dit geheel is sowieso problematisch, omdat deze stad als hoofdstad altijd ook een klein beetje wereldstad wilde zijn, Dat je er in het begin van de negentiger jaren geen seksshops gevonden hebt, betekent dat je er niet hard genoeg naar gezocht heb, want ze waren er zeker wel. Je onderschat volgens mij ook de handelsgeest (heus geen exclusieve kwaliteit der Nederlanders) van de Noren en het feit, dat de Noren – net zoals de andere volkeren in Scandinavië, trouwens – verbazingwekkend goed Engels spreken en altijd al bereid zijn/waren, om je in “alle” talen te helpen.
Wat er in Noorwegen gebeurd is, verklaren aan de hand van een verstokt conservatisme, dat niet met de al dan niet snelle verandering van de maatschappij om kon gaan, is volgens mij erg kort door de bocht. De kwalificatie van “de Noor”, die mij altijd is bijgebleven, is niet zijn/haar conservatieve aard, maar zijn/haar stugheid. En dat is niet noodzakelijkerwijs hetzelfde…
Het is natuurlijk de beleving van een toerist. Ik weet wel dat de opening van de condomerie in alle kranten stond en dat er een discussie over was.
Maar ik heb ook wel geleerd dat de ervaring van tourist niet voor 100% spoort met de werkelijkheid.
@3 – Begrijp me niet verkeerd: de “condomerie” zal zeker consternatie hebben weten te veroorzaken. Maar dat geld ook hier, als je hem op de verkeerde locatie neerzet. Mijn punt tav de seksshops was eigenlijk vooral dat men er wellicht niet zo extreem voor uit kwam, als dat hier ten lande op een gegeven moment wel mode was, maar dat deze “onderbuikcultuur” natuurlijk wel degelijk ook toen al – zeker in Oslo – bestond…
Niet dat ik daar uit ervaring over mee kan praten, natuurlijk…
Nee, ik begrijp je denk ik heel goed.
Veranderingen in een vakantieland vallen je juist op omdat je er een paar jaar niet geweest bent.
Zo kwam ik ooit een geëmigreerde Nederlandse Nieuw Zeelander tegen.
Hij was nog een keertje terug gegaan naar Nederland.
Hij vertelde; “Ik liep in Monnikendam en zag meer mensen dan ik thuis in Nieuw Zeeland in 20 jaar bij elkaar had gezien. Ik durfde niet meer te rijden in Nederland en ben snel weer vertrokken”.
Maar Noorwegen heeft denk ik in korte tijd een aardige verandering doorgemaakt. Het is er nog steeds heerlijk. En het overgrote deel van Noren willen niet meer terug neem ik aan. Die willen shoarma.
Ik moet er niet meer aan denken om terug te gaan naar de tijd dat we nog geen shoarma hadden.
Ooit werden we aangehouden bij de grens. Pa had een nieuw paspoort. Ze waren alleen mij en mijn zusje vergeten te vermelden in zijn nieuwe paspoort. We werden terug gestuurd naar huis.
Dus hij dacht ik schrijf ze er zelf even in en ga de grens over bij een controlepost in het volgende dorp.
Maar ze hadden alle andere grensposten opgebeld en pa werd gearresteerd. Dag vakantie.
Wat nou terug naar grenscontrole! Lang leve de vrijheid. Opzouten met je grens!
Groetjes uit Noorwegen!
Dit was een grappig verhaal! U heeft de spijker op de kop geslagen! Maar we zijn allemaal in shock over wat er is gebeurd in ons vreedzame land. Kom maar weer eens terug – dit zal zeker nooit meer gebeuren…!
Een noorse vrouw, die probeert om Nederlands te leren
E
Salonsocialist, een heel romantisch beeld van het Noorwegen jaren ’80 dat je schetst, ik zou er zo voor tekenen. Ergens klinkt het ook als ‘het dorp’ van Wim Sonneveld. Toch zou ik niet zonder mijn babi pangang willen, niet zonder mijn mondiale via het internet gelegde contacten, niet zonder mijn muziek uit Zuid Amerika, niet zonder mijn Hollywood-zombie, horror, en weet ik wast voor -flims, niet zonder mijn Poolse mede uitzendkrachten (ja, anders dan Nederlanders kan ik met Tomek en Rafal WEL TOT 5.00u ´S MORGENS DOORZUIPEN!!), niet zonder mijn vriendinnen die ook al niet uit Europa komen, etc…. De nostalgie, ik kan er inkomen, maar bij nadere beschouwing, het moet ook wel eenzaam zijn geweest zijn, daar in Noorwegen alleen maar tussen Noord-Europeanen die je vriendelijk toeknikken maar waar je dus geen vriend(inn)en mee kunt maken.
Maar ok, zoals je begrepen hebt zou ik niet meer zonder die modialisering kunnen, of beter gezegd, ik zou niet meer in die Nederlandse schulp weggestopt willen worden. Ik was trouwens iets te snel met reageren, mijn excuses… maar goed, uiteindelijk krijgt Beethoven toch gedeeltelijk gelijk met ‘alle Menschen werden bruder’…
Hij had beter kunnen conmponeren: ‘Alle Menschen werden Konsumenten’
Ik zou ook niet meer terug willen. Moet er niet aan denken.
.Helka Hilmari Wiksaas Schreef:
U bent al aardig op weg. Mijn complimenten.
@8
Alle Menschen werden Brüder wo dein sanfter Flügel weilt – het gedicht is van Schiller en gaat over de Vreugde, iets wat ik in het geheel niet met de Europese Unie associeer (die de tekst ook al niet begrepen heeft).