Israel heeft nu 95% van de stemmen geteld. Het gaat langzamer door corona. Maar de voornaamste conclusies kunnen al wel getrokken worden, ook al kunnen zich nog kleine verschuivingen voordoen. De oppositiepartijen, die allemaal Netanyahu weg wilden hebben, hebben met elkaar niet genoeg stemmen behaald. Netanyahu blijft de winnaar, ook van deze vierde ronde van de verkiezingen, maar hij zal desondanks niet zomaar een nieuwe regering kunnen vormen. Het zal vragen om onwaarschijnlijk kunst en vliegwerk, anders wordt een nieuwe – vijfde – verkiezingsronde noodzakelijk. Zoals het er nu uitziet kunnen coalities eigenlijk alleen worden gesloten met behulp van de Palestijnse partijen, maar in de huidige staat van de Israelische democratie is dat ongeveer zo goed als ondenkbaar.
Van de partijen die oppositie voeren tegen Netanuyahu deed Yair Lapid met zijn Yesh Atid-partij (17 zetels) het het best. Gideon Sa’ar, Netanyahu’s oude rivaal in Likud en nu op pad met zijn eigen Nieuwe Hoop partij, moest een enorme tegenvaller incasseren (slechts 6 zetels). Generaal Gantz met zijn Blauw-Wit, die in de derde verkiezingsronde zo teleurstelde door in strijd met zijn harde beloftes alsnog in een regering met Netanyahu te stappen, deed het om onduidelijke redenen niet al te slecht (8 zetels). De Yisrael Beiteinu partij van Avigdor Liberman scoorde zoals verwacht (7), en de Arbeidspartij en Meretz werden niet weggevaagd zoals eerder wel werd gevreesd, maar bleven in ieder geval in de Knesset (respectievelijk 7 en 6 zetels). Samen hebben deze partijen 51 zetels. Alleen met hulp van de twee Palestijnse lijsten (6 voor de Joint List en en 4 voor de UAL in de voorlopige uitslagen) zou hen dat op 61 zetels kunnen brengen, een uiterst krappe meerderheid van 1 zetel. Maar dat zou een wel heel onwaarschijnlijke coalitie zijn.
Netanyahu (30 zetels) heeft echter ook een gigantisch probleem. Met de religieuze partijen Shas (9) en het Verenigde Tora-jodendom (7) komt hij tot 46. Met Yamina van Naftali Bennett (7) en de nieuwe, voor de helft kahanistische partyij Religieus Zionisme (6) erbij is dat 59 zetels. En ook dat is niet genoeg. Hij had afspraken met de islamitische Verenigde Arabische Lijst (UAL/Ra’am) van Mansour Abbas (4) en ook Abbas heeft gezegd dat hij niet tegen samenwerking is. Op die manier, bijvoorbeeld als de UAL een kabinet in ruil voor wat toezeggingen gedoogt, komt Netanyahu tot 63 zetels. Maar helaas voor hem, de leider van de half-kahanistische en anti-Palestijnse partij Religieus Zionisme, Bezalel Smotrich, heeft daar al een krachtig nee tegen laten horen. ”Voorstanders van terreur die niet het bestaan van Israel als joodse staat erkennen zijn geen legitieme partners in welke regering dan ook,” volgens Smotrich.
De conclusie moet zijn dat geen van beide kanten een meerderheid heeft. De enige oplossing is dat één van de partijen uit het anti-Netanyahu kamp alsnog met Netanyahu in zee gaat. Dat zou waarschijnlijk Sa’ar moeten zijn, maar dat zou dan wel ongeveer het einde betekenen van diens ambities om Netanyahu op te volgen. En als hij weigert is een vijfde verkiezingsronde nodig.
En dan nog een paar algemene opmerkingen. Van veel kanten wordt als het belangrijkste nieuwe element van deze verkiezingen aangevoerd dat er, als er een nieuwe regering gevormd gaat worden, dat er voor het eerst één met kahanisten (bijvoorbeeld Itamar ben Gvir) zal zijn. En dat ook nog omdat Netanyahu heeft aangedrongen op een fusie tussen de verzameling van kleine ultra-rechtse Israelische partijtjes. Met fascisten dus, met andere woorden.. Dat is inderdaad niet fraai en zeker ook verontrustend. Maar ik ben zo vrij om hier niet meer van te schrikken. Precies 40 jaar geleden heb ik in Hebron al eens een keer heel hard moeten weglopen om niet door kahanisten te worden afgerost. En ik vrees dat het regeringsbeleid van – op zijn minst de laatste 40 jaar – aangeeft dat de kahanisten al lang hun plaats was toegekend in het Israelische politieke leven. Een veel belangrijkere conclusie lijkt mij dat Israel intussen politiek onbestuurbaar is geworden. Coalities zijn alleen mogelijk met behulp van de Palestijnse partijen, maar dat is tegelijkertijd uitgesloten vanwege het feit dat geen enkele zionistische partij daar ook maar iets voor voelt. Het politieke leven dreigt verlamd te raken door het paradoxale feit dat Israel in naam een democratie wil zijn, maar tegelijkertijd de Palestijnen buitensluit van het uitoefenen van welke reële invloed dan ook.
Ook verschenen op Abu’s blog.
Uitgelichte afbeelding: By Original design by Max and Gabriel Shamir; Tonyjeff, based on national symbol. – symbol created in 1948., Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3498966
