De storing die Iran zondag meldde aan zijn nucleaire emplacement in Natanz is veroorzaakt door een grote explosie die naar alle waarschijnlijkheid het werk is geweest van Israel. Dat schrijft de New York Times op gezag van twee ongenoemde experts van de inlichtingendiensten. De explosie heeft het hele, zwaar beveiligde elektrische systeem van Natanz vernield. De stroom is afgesloten. Herstel zal naar alle waarschijnlijkheid zo’n negen maanden gaan duren.
Iran had eerde vorige week gemeld dat het een serie nieuwe centrifuges in gebruik had genomen in de fabriek in Natanz, die het verrijken van uranium aanzienlijk zou versnellen. Verrijkt uranium is, als de verrijkingsgraad hoog genoeg is, een bouwstof voor het maken van een atoombom. Iran heeft die dempel nog niet bereikt, Het zegt ook het verrijkingproces daarvoor niet te willen gaan gebruiken. Maar de activiteit is niet geoorloofd onder het akkoord dat Iran in 2015 met vijf landen en de EU, het zogenoemde JCPOA, sloot. De Amerikaanse president Trump zegde dit akkoord echter in 2018 op en legde Iran opnieuw sancties op. Iran is daarna geleidelijk de bepalingen van JCPOA gaan overtreden om druk te zetten op de overige deelnemers om maatregelen te nemen die de gevolgen van de sancties zouden tegengaan.
De aanslag werd uitgevoerd op het moment dat de Amerikaanse regering Biden (en de andere deelnemers aan het JCPOA) in Wenen – indirect – overleg zijn begonnen om het akkoord weer in werking te stellen. Israel is daar mordicus tegen. Een probleem bij het weer in werking stellen van het akkoord is dat Iran eist dat eerst alle sancties van tafel gaan, voordat het stappen zet. Het is niet bekend of het opblazen van het elektrische deel van de installatie in Natanz van invloed zal zijn op de onderhandelingen, ook al neemt door de explosie in Natanz de druk op de deelnemers om snel de sancties op te heffen waarschijnlijk af.
De manier waarop de aanslag is uitgevoerd is niet bekend. Waarschijnlijk is dat het gebeurd is door middel van het plaatsen van een springlading. Israel heeft diverse malen acties uitgevoerd tegen Iran en zijn nucleaire programma. In 2007 werd een computerworm, Stuxnet, op het systeem van Natanz losgelaten die de software vernietigde. In 2020 was er een onopgehelderde explosie in Natanz. Ondertussen werden ook diverse malen Iraanse nucleaire specialisten vermoord. De laatste was Mohsen Fakhrizadeh, de leider van het nucleaire onderzoeksprogramma, die in november 2020 werd doodgeschoten. Hij werd in zijn auto vanuit een busje met een geautomatiseerd, op afstand bediend wapen onder vuur genomen.
Israel laat ook weinig andere middelen onbeproefd bij zijn strijd tegen Iran dat het als zijn grootste bedreiging beschouwt. Zo werden in de afgelopen jaren vele honderden aanvallen uitgevoerd tegen Iraanse troepen in Syrië die het regime-Assad steunen. Ook pleegde het aanslagen op tenminste 13 Iraanse schepen, waarvan de laatste plaatsvond op 7 april.
- Ook bij Abu Pessoptimist
- Uitgelichte afbeelding: By Hamed Saber – https://www.flickr.com/photos/hamed/237790717, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2817131
