Is hulp bij overleven strafbaar?

De lijst van mensen die worden vervolgd omdat ze levens van vluchtelingen redden, wordt langer en langer. Gisteren werd kapitein van Sea Watch 3, Carola Rackete, opgepakt na het schip te hebben aangemeerd in Lampedusa. Aan boord waren na 17 dagen dobberen voor de haven nog 40 vluchtelingen.

Dankzij Carola Rackete worden zij nu alsnog opgenomen door Duitsland, Frankrijk, Luxemburg en Portugal. Nee, niet door Neederland, want hoewel de Sea Watch 3 onder de Neederlandse vlag vaart, houdt de nieuwe staatsterrorist van deportatiezaken, Ankie Broekers Knol, zich aan de belofte van Harbers: er worden door Neederland geen vluchtelingen meer van reddingsschepen geaccepteerd. [1] Matteo Salvini, de huidige Italiaanse minister van binnenlandse zaken, raasde en tierde dat dit wel Neederlandse verantwoordelijkheid was, en zo werden voor de zoveelste keer vluchtelingen de speelbal van Europese lidstaten in hun wedijver om vluchtelingen buiten het fort te houden. Dat ze nu wel in een aantal landen terecht kunnen is louter en alleen aan Carola Rackete te danken. Ze zette Fort Europa voor het blok.

Over de arrestatie twitterde de neo-fascist Salvini: “Outlaw arrested. Pirate ship seized. Big fine on foreign NGO. Migrants all redistributed in other European countries. Mission completed.” Salvini wil ook de inbeslagname van het schip. Eerder had Carola gezegd: “Ik weet dat het riskant is, maar de 42 mensen aan boord zijn uitgeput. Ik ben bereid om de gevangenis in te gaan als iemand mij wil aanklagen. Ik zal mezelf verdedigen want ik deed het juiste. Ik had het privilege om in de positie te verkeren waarin ik echt kon helpen.”
Beschuldiging: medeplichtigheid aan mensensmokkel en het overtreden van regels voor de scheepvaart. Volgens mediaberichten zou ze een schip van de douane hebben geramd en kan ze wel tien jaar cel krijgen. Waar of niet: wie probeert een reddingsmissie te verhinderen, is degene die vervolgd zou moeten worden, als we al in zulke termen willen denken. Overigens is het de wet van de zee die bepaalt dat je mensen in nood moet redden. Wat is redding waard als je vervolgens niet aan land kan? Carola Rackete deed wat de EU categorisch en doelbewust meer dan ooit achterwege laat sinds operatie Sophia met ingang van 1 april jl. is stopgezet [2]: mensen redden van de verdrinkingsdood. Hoeveel reddingsschepen varen er eigenlijk nog in de Middellandse Zee? En: komt de Sea Watch 3 ooit nog terug?

De ware reden voor de vervolging is simpel: als het niet lukt om vluchtelingen af te schrikken met het Europese krepeerbeleid van deals met dictaturen, push-backs, concentratiekampen langs de grens en deportaties, dan wordt overgegaan tot het afschrikken van degenen die hen helpen, want die – zo menen waarschijnlijk de bedenkers van deze repressie – hebben in tegenstelling tot wanhopige vluchtelingen wel wat te verliezen.
Inmiddels is een petitie voor de vrijlating van Carola Rackete gestart die je kunt tekenen. Ook mooi nieuws: havenwerkers van Genua hebben zich in een sterke verklaring solidair verklaard [3].
Afgelopen maand werd bekend dat een andere kapitein, Pia Klemp, eveneens in het Italië van neo-fascist Salvini, ook al wordt vervolgd voor het redden van vluchtelingen. Ze kan twintig jaar krijgen! [4] Voor zowel Carola als Pia kun je hier ook tekenen.

Ik zal gelijk nog wat eerdere vervolgingen in herinnering roepen. Ik zette deze eerder ook al eens op een rijtje, want Carola en Pia zijn niet de enigen. Ik doe het nu dus nog een keer en ga even na wat er intussen verder met hen is gebeurd. We mogen hen niet vergeten!
. De Malta 3: drie jonge vluchtelingen die er zelf voor zorgden dat zij en nog 105 vluchtelingen na hun redding niet terug werden gevaren naar Libië. Pure zelfverdediging, op Malta vervolgd als terrorisme. Onder hen de 19-jarige Abdalla Bari, uit Guinea. Zij werden ook piraten genoemd door Salvini [5]. Nog niets bekend over een rechtszaak. Ze zitten vast.
. Zes Tunesische vissers, waaronder Chamsedinne Bourasinne, bekend van eerdere reddingsacties, hebben vier weken vastgezeten na een reddingsactie [6]. Ze redden nog altijd vluchtelingen! [7] . Cédric Herrou, een Franse boer: werd wegens het opvangen van vluchtelingen bij de grens met Italië tot een forse boete veroordeeld nadat acht maanden voorwaardelijk was geëist. Ook in hoger beroep volgde een veroordeling. Inmiddels heeft een hogere rechtbank geoordeeld dat hij niet had mogen worden vervolgd. “He should not have been prosecuted because he showed ‘fraternity’. The concept of fraternity confers the freedom to help others, for humanitarian purposes, without consideration for the legality of their stay on national territory” [8].
. Walid Charaabi en Anouk Van Gestel en nog twee mensen uit Brussel die onderdak gaven aan vluchtelingen: zaten resp. tien en twee maanden in voorarrest en werden vervolgd wegens mensensmokkel en lidmaatschap van een misdaadorganisatie. Vrijspraak [9]. Parket is in beroep gegaan [10].
. De Stansted 15 die een deportatiecharter blokkeerden: Ze zijn van de terrorismeaanklachten vrijgesproken. Evengoed werden ze wel veroordeeld voor minder zware aanklachten en zijn in hoger beroep [11].
. Scott Warren van No More Deaths, in de VS vervolgd wegens het verstrekken van water en eten aan vluchtelingen gered uit de woestijn: hij trof een ‘hung’ jury die er niet uitkwam, maar is er nog niet zeker van of dit einde verhaal is [12].
. Elin Ersson, de Zweedse studente die in het vliegtuig een deportatie verhinderde, kreeg een boete waar een gevangenisstraf dreigde, en ging in beroep. Een van de rechters gaf blijk van vooringenomenheid en het proces moet nu over [13].
. De Briançon 7, 7 Franse activisten die in een mars samen met 20 vluchtelingen de Italiaanse – Franse grens over gingen om hen te beschermen tegen fascisten zijn veroordeeld tot 6 en 12 maanden cel (het meest voorwaardelijk) en in hoger beroep [14].

Aan het bovenstaande rijtje kun je zien dat vervolging van mensen die vluchtelingen helpen niets nieuws is. In de meeste landen bestaat er echter niet zoiets als strafbaarstelling van die hulp. Daardoor slagen de repressiepogingen niet altijd. Het afschrikeffect is er echter niet minder om, al trekt tot dusver niemand zich er wat van aan als je de reacties van de vervolgden leest. Daarom blijven autoriteiten proberen juridisch van alles uit de kast te trekken om alsnog strafbaar te maken wat niet strafbaar is: ‘piraterij’, ‘mensensmokkel’, ‘terrorisme’. We zijn met al die fascistische maatregelen hard op weg over het huidig tijdsbestek een volgende zwarte bladzijde, of beter gezegd een heel boek, geschreven te krijgen waar toekomstige generaties zich met stijgende verontwaardiging over zullen verbazen. Althans, dat valt te hopen.

Hoe zat het ook alweer met ‘nooit meer fascisme’? Voorafgaand aan de tweede wereldoorlog werd Hitler gezien als een bevriend staatshoofd. Vluchtende joden werden zonder pardon de grens over gezet. Helpen was strafbaar. Hoelang nog voor het opnieuw zover komt? Met Salvini in Italië, de opkomst van extreem / populistisch rechts in de hele EU en het overnemen van hun politiek door zogenaamd linkse partijen, zoals in Denemarken, zijn we daarvan nog maar een stap verwijderd. Een wet is zo gemaakt of aangepast. En eenmaal wet is alle staatsterreur nog legaler dan het nu al is. De vraag is: hoelang zijn de machthebbers uit naam van kapitalisme, kolonialisme, nationalisme en racisme nog bereid om de schijn op te houden? Hoelang nog voordat simpelweg onderdak, eten, drinken en een slaapplaats geven op zichzelf strafbaar wordt als ‘hulp bij onderduiken’? We komen maar beter antinationaal snel in actie in solidariteit met vluchtelingen en een ieder die het waagt hen het vege lijf te redden. Hulp is meer dan hulp: het is verzet. Iedere vorm van solidariteitsbetuiging is daarbij een steun in de rug en breder front tegen staten en grenzen. En als het even kan: slopen die grenzen, hekken, muren,gevangenissen, concentratiekampen en alles wat het vertegenwoordigt. Ze zouden niet mogen bestaan. En douaneschepen en allerlei ander grensbewakings- en militair materieel dat in de weg van een reddingsoperatie gaat liggen ook niet.

Vrijheid voor Carola Rackete, Pia Klemp en alle verzetstrijd*ers anno 2019! Vrijheid van beweging! Nu!

Joke Kaviaar, 30 juni 2019

noten:
[1] https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/buitenland/artikel/4761236/sea-watch-3-italie-vluchtelingen-middellandse-zee-redden
[2] https://nos.nl/artikel/2277780-europa-stopt-met-oppikken-van-migranten-op-middellandse-zee.html
[3] https://www.globalinfo.nl/Nieuws/havenwerkers-genua-solidair-met-sea-watch
[4] https://www.commondreams.org/news/2019/06/11/sea-rescues-have-been-criminalized-german-boat-captain-faces-20-years-prison-saving#
[5] https://www.aljazeera.com/news/2019/03/teens-charged-malta-refugee-ship-hijacking-190330172346952.html
[6] https://www.opendemocracy.net/en/can-europe-make-it/when-rescue-at-sea-becomes-crime-who-tunisian-fishermen-arrested-in-italy-really-a/
[7] https://thearabweekly.com/tunisia-fishermen-turn-life-savers-mediterranean
[8] https://www.independent.co.uk/news/world/europe/farmer-migrants-prosecution-france-constitutional-court-rules-fraternity-a8435771.html
[9] https://www.bruzz.be/justitie/na-vraag-tot-vrijspraak-solidariteitsproces-morgen-doe-ik-het-opnieuw-2018-11-11
[10] https://www.knack.be/nieuws/belgie/parket-in-beroep-tegen-vrijspraak-mensen-die-migranten-onderdak-verleenden/article-normal-1416099.html
[11] https://www.independent.co.uk/news/uk/crime/stansted-15-trial-sentencing-verdict-airport-deportation-flight-court-chelmsford-a8766111.html
[12] https://www.gq.com/story/scott-warren-jury-deadlocks
[13] https://www.thelocal.se/20190329/swedish-anti-deportation-activist-granted-retrial
[14] https://www.frontlinedefenders.org/en/case/seven-migrant-rights-defenders-sentenced