Heilige Geest verlaat Europa goeddeels

Pinksteren betekent voor christenen de viering van de komst van de Heilige Geest. Nadat Jezus huiswaarts, naar de hemel was gegaan op Hemelvaartsdag, stuurde God zijn geest, de Heilige Geest, naar de aarde om ons mensen te helpen het goede te verrichten. Jezus had onderwezen dat we al onze naasten moeten liefhebben als onszelf. Dat was in de praktijk een radicale breuk met het joodse geloof. Dat stelt dat er een uitverkoren volk is: het Joodse volk. Die uitverkiezing leidt gemakkelijk tot minachting van de gojim, de niet-Joden. Daarentegen wilde Jezus vooral met zijn parabel van de barmhartige Samaritaan beklemtonen dat gojim zich evengoed als en in het geval van deze Samaritaan zich beter gedragen dan Joden. Twee joodse geestelijken lieten in het verhaal van Jezus een gewonde reiziger liggen, terwijl een goj, de Samaritaan, zich wel om hem bekommerde.

Op de dag van de komst van de Heilige Geest tweeduizend jaar geleden konden Jezus’ discipelen plotseling in verschillende talen over de grote werken van God spreken en van Jezus’ leerstellingen getuigen. Met het spreken in meerdere talen werd duidelijk aangegeven dat het christelijke geloof voor iedereen is en niet slechts voor Joden. Een willekeurige ander is nadrukkelijk de naaste van een ieder.

Vluchtende reizigers
Tegenwoordig zijn er natuurlijk nog christenen die handelen naar de Heilige Geest. Zo besloot paus Franciscus in april na afloop van zijn bezoek aan het Griekse eiland Lesbos twaalf Syrische vluchtelingen – de hedendaagse aangevallen reizigers – mee naar Italië te nemen. En recentelijk op 6 mei bij de aanvaarding van de Karelsprijs – prijs voor personen of instellingen die zich verdienstelijk hebben gemaakt hebben voor Europa en de Europese eenwording – zei de kerkelijk leider te dromen van ‘een Europa waarin het migrant-zijn geen misdaad is’.

Maar een opvatting conform de Heilige Geest is niet voorbehouden aan christenen. Evenals de paus hebben Jonge Europese Federalisten, zeg maar jonge Guy Verhofstadts, zich gekeerd tegen de vluchtelingenpolitiek van de EU. ‘De overeenkomst tussen de EU en Turkije is illegaal en we eisen dat Europa terugkeert naar de waarden van haar grondleggers,’ schrijven ze. Ze willen dat Europa migranten een legale toegangsmogelijkheid biedt zodat ze niet geforceerd zijn hun leven te riskeren. Het is een niet mis te verstane boodschap door een politieke stroming waarvan je dat misschien niet verwacht.

Wel volgens verwachting heeft ook DiEM25 onlangs, op 5 mei, op haar bijeenkomst in Wenen zich fel uitgesproken tegen het huidige Europese vluchtelingenbeleid. ‘Europa’s verplichting jegens vluchtelingen, Europa’s verplichting jegens haarzelf’ luidde de slogan waaronder de bijeenkomst plaatsvond.

Heilige Geest onwaardig
De genoemde initiatieven zijn echter uitzonderingen op de ‘anti-geest’ die door Europa waart, die contrasteert met de intenties van de Heilige Geest. Tegen de komst van vluchtelingen ageert onder andere Geert Wilders. Hij zit meer op de lijn van het joodse geloof: samen voor ons eigen (uitverkoren volk). Wie tot de uitverkorenen behoort, wisselt bij Wilders nog al eens. Autochtone Nederlanders en van de allochtonen Israëli’s behoren tot zijn favorieten. Polen stonden er een paar jaar geleden nog slecht op – Polenmeldpunt. Maar sinds PiS, de partij van de ultrarechtse Jarosław Kaczyński, Polen domineert, is de stemming jegens hen omgeslagen. Wilders’ zigzagbeleid illustreert zijn politiek: opportunistisch populisme. Je kunt van de Heilige Geest zeggen wat je wilt, je kunt er zelfs helemaal niet in geloven, maar de Heilige Geest is geenszins opportunistisch. Diens boodschap is duidelijk: alle Menschen werden Brüder.