Gelijke rechten voor Palestijnen

door Jaap Bosma

Het geweld in Israël-Palestina laait weer op, en het is goed om dit in breder historisch perspectief te bekijken. Israël is gesticht op Palestijns grondgebied en ten koste van de Palestijnen. In het Westen wordt vaak gedaan alsof het om een strijd tussen gelijkwaardigen gaat. Het vredesproces en de tweestatenoplossing zijn ook op deze aanname gebaseerd. Er is echter geen gelijkwaardigheid, en dat is juist het probleem! De laatste jaren verschuift het paradigma langzaam maar zeker richting gelijke rechten. Niet alleen is het krachtigste Palestijnse wapen nu het op vreedzame wijze opeisen van Palestijnse rechten door de BDS-beweging, maar de rapporten die Israël van apartheid beschuldigen schieten ook als paddenstoelen uit de grond:  in 2017 een VN-rapport (ESCWA), vorig jaar Yesh Din, en dit jaar B’Tselem en Human Rights Watch. Hoe verhoudt zich deze roep om gelijke rechten voor Palestijnen tot het Israëlische argument van het Joodse recht op zelfbeschikking?

Het VN Handvest spreekt over “het beginsel van gelijke rechten en van zelfbeschikking voor volken”. De VN heeft dit beginsel in 1970 verder uitgewerkt. Resolutie 2625 stelt: “Staten die zich gedragen in overeenstemming met het beginsel van gelijke rechten en zelfbeschikking van volkeren [… bezitten] een regering die het hele volk vertegenwoordigt dat tot het grondgebied behoort, zonder onderscheid naar ras, geloof of huidskleur.” Met andere woorden, het recht op zelfbeschikking van een volk dient altijd het recht op zelfbeschikking van andere volken op het zelfde grondgebied te respecteren. Dit doet Israël niet! En dat is ook de aanleiding van het huidige geweld, en het staat de oplossing van het conflict in de weg.

Een belangrijke aanleiding van de huidige oplaaiing is dat Israël Palestijnse vluchtelingen uit huizen in de Oost-Jeruzalemse wijk Sheik Jarrah wil zetten. Ooit was deze grond Joods en volgens Israël mogen Joden daarom de grond opeisen. Andersom kan er in Israël geen sprake van zijn dat (dezelfde) Palestijnse vluchtelingen hun eigendom in Israël terug krijgen of terugkeren naar Israël. Voor Palestijnen kent Israël maar één richting: eruit! Grond in Israël-Palestina hoort van Palestijnen naar Joden te gaan, en niet andersom. Palestijnen kunnen vluchten of verjaagd worden, maar nooit terugkeren.

Gaza is ongeveer net zo groot als de gemeente Amsterdam, maar er wonen drie keer zoveel mensen. Gaza zit tjokvol vluchtelingen die van Israël niet mogen terugkeren. In 2018-19 waren er in het kader van de “Mars van de Terugkeer” veel demonstraties langs de grens van Gaza. Israëlische scherpschutters doodden bijna 200 demonstranten, waarvan volgens een VN-rapport hooguit twee uit zelfverdediging. Daarnaast schoten ze tientallen Palestijnen permanent invalide door een schot door de knieën. Dit disproportionele geweld zien we nu ook. Dit geweld is niet bedoeld ter zelfverdediging, maar ter onderdrukking van Palestijnen en Palestijnse rechten, net als de vijftien jaar oude blokkade van Gaza, die Gaza onleefbaar maakt!

Hoe sneller het paradigma verschuift naar gelijke rechten voor Palestijnen en Joden hoe beter! Het oude paradigma van een strijd tussen gelijkwaardigen heeft Israël de facto vrij gelaten om haar kolonisatie geleidelijk voort te zetten. Het nieuwe paradigma moet haar dwingen om de gelijkwaardigheid van Palestijnen te erkennen en haar apartheidsregime te beëindigen!  

Link VN ESCWA: https://www.middleeastmonitor.com/wp-content/uploads/downloads/201703_UN_ESCWA-israeli-practices-palestinian-people-apartheid-occupation-english.pdf

Link Yesh Din: https://www.yesh-din.org/en/the-occupation-of-the-west-bank-and-the-crime-of-apartheid-legal-opinion/

Link B’Tselem: https://www.btselem.org/topic/apartheid

Link HRW: https://www.hrw.org/report/2021/04/27/threshold-crossed/israeli-authorities-and-crimes-apartheid-and-persecution

Link resolutie 2625: https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/0/25A1C8E35B23161C852570C4006E50AB

Links VN-rapport Mars van de Terugkeer: https://rightsforum.org/nieuws/vn-commissie-velt-bikkelhard-oordeel-over-israelisch-geweld-tegen-demonstranten-in-gaza/ en https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/CoIOPT/Pages/Report2018OPT.aspx