Nog niet zo lang geleden had elk dorp of stad wel zijn eigen gek, die hoorde bij de buurt en mocht gewoon over straat lopen. Daarnaast had je uiteraard ook een groep mensen die raar of agressief deed, die werd in een kerker gedonderd, aan kettingen vastgebonden, en kwam daar nooit meer uit. Ellendige toestanden. Ook de eerste psychiatrische klinieken waren niet veel beter, “behandelingen” bestonden uit ijskoude waterstralen, insulinekuren en vastgebonden worden op een stoel of bed.
Zo rond 1950 komen de eerste psychofarmaca op de markt, en deze verandering werd een paar decennia later gevolgd door de anti-psychiatrie ook wel democratische psychiatrie genoemd. Volgens de aanhangers van deze beweging moest men de oorzaak van de waanzin zoeken in in zieke sociale relaties en niet in de hersenen. De uitgaven van de Gekkenkrant zullen sommigen hier nog wel gelezen hebben, net als het boek “Wie is van hout” van Foudraine. Ook de poster met als opschrift:Ooit een normaal mens ontmoet, en beviel het? kwam je overal tegen.
In Italië is Franco Basaglia van het psychiatrisch ziekenhuis in Trieste de bezieler van de wet van 1978 die alle psychiatrische instellingen in Italië sloot:
“Door de psychiatrische instelling te sluiten, kondigen we ook het einde van haar logica aan”, zo zegt Basaglia, “Het gekkenhuis is een repressiemechanisme, een oord van kwelling en isolement”. Basaglia’s voornaamste idee bestond erin dat een beschaafde samenleving slechts kan evolueren indien ze haar zogenaamde “gekken” integreert, als men ze m.a.w. niet marginaliseert en uitsluit om te verzorgen
Op deze site staan wat films met betrekking tot dit onderwerp die ik de moeite waard vond om te zien.
Je kon het ermee eens zijn of niet, er was tenminste discussie, reuring en gesprek. De maatschappij werd kritisch beschouwd, onderzocht en als mogelijke ziekmaker aangemerkt. Het JAC ( Jongeren Advies Centrum) en Release hadden in veel plaatsen een afdeling waar gewerkt met methodieken uit de politiserende hulpverlening.
Dat alles paste natuurlijk niet in de nieuwe wereldwijde beweging van het neoliberalisme die rond 1980 onder aanvoering van Thatcher en Reagan aan een opmars begon.
Ziek worden was je eigen keuze, willen is kunnen, en individualisme en hedonisme werden belangrijk voor de afzetmarkt van het kapitalisme. Thatcher zei letterlijk: “There is no such thing as society”.
En de wereld omarmde de nieuwe weg naar het Grote Geluk. Ook gingen we geloven dat de oorzaken van zo´n beetje alle afwijkend gedrag in de genen en het brein zouden zitten. De affaire Buikhuisen, waar deze als hoogleraar criminologie in Leiden aankondigde onderzoek te willen gaan doen naar de rol die erfelijkheid speelt bij crimineel gedrag, liep erg hoog op inclusief doodsbedreigingen en bommeldingen.
Maar hoe zit het nu eigenlijk met de psychiatrie? Zijn we allemaal een beetje gek geworden?
Bijna twee miljoen mensen in Nederland lijden aan een psychische stoornis. Wat is er aan de hand? En wie of wat bepaalt eigenlijk of je gek dan wel normaal bent? Gaat de psychiatrie zich lenen om politieke tegenstanders te drogeren en op te sluiten?
Voor de liefhebbers is hier alvast een voorproefje te beluisteren, de verschuivende grens tussen gestoord en normaal gedrag wordt in deze uitzending van Labyrint besproken met psychiater en filosoof Damiaan Denys van de Universiteit van Amsterdam en met hoogleraar neuropsychiatrie Roshan Cools van de Radboud Universiteit in Nijmegen.
Wordt vervolgd dit blog, want anders leest natuurlijk geen hond verder in dit twittertijdperk.
Ik denk dat de maatschappij als ziekmaker wordt onderschat. Voor heel veel mensen ligt de lat om zich alleen al staande te kunnen houden veel te hoog. De solidariteit is verdwenen, je wordt alleen nog maar “gewaardeerd ” naar materieel bezit en uiterlijk.
De ruimte voor dorpsgekken is verdwenen. Het is dan makkelijk om de psychiatrie weer de schuld te geven, maar daarmee kom je niet aan de onderliggende oorzaken.
Door de bezuinigingen in de zorg is het bijna onmogelijk om nog goede therapie te verlenen en grijpt men ook noodgedwongen naar medicijnen, net als in de verzorgingstehuizen waar de demente bejaarden gedrogeerd worden om rustig te blijven.
Overigens vind ik die laatste sneer een beetje zinloos.
@1: Chipo:
[ Overigens vind ik die laatste sneer een beetje zinloos. ]
Welke sneer?
Van het twittertijdperk…
Ah , Ja inrichtingen sluiten . met een leuk verhaal maar in realiteit slechts een bezuiniging .. In Massachussets deed men dat met de inrichting in North Adams , nu incesthoofdstad van de USA .. In Texas ging het nog makkelijker iedereen met de bus naar het dichtsbijzijnde busstation en 50$ gegeven
Er zijn mensen die zo’n beschermende omgeving nodig hebben …. Je zeg toch ook niet tegen een lichamelijk zieke : Ga maar zonder rollator lopen …… én er zijn mensen die zo gevaarlijk zijn , voor zichzelf of anderen dat ze die gesloten deur nodig hebben …
Ooit het genoegen gehad een sociopaat te ontmoeten ??? en beviel het ??/
Nou in mijn geval beviel het niet .. en mijn door hem verkrachtte vrouwelijke collega al veel minder , maar je de regels hé dus hij moest “normaliseren “en ” van de gesloten afdeling af ” en dát was in een tijd dat er nog zo ongeveer 2 keer zoveel mensen in de inrichtingen werkte ..
“Thatcher zei letterlijk: “There is no such thing as society”.
Typisch uitspraak voor een extreem autist die zichzelf en derhalve uiterste individualisme als draaispil van het wereld ziet. Deze soort mensen hebben ” The law of the Jungle” in het maatschappelijk leven geïmplementeerd.
Dit is het antipode (tegenpool) van sociaal zijn.
Nexus stop nu eens met Sociopaten autistisch te noemen , 😡 andere afwijking …
@4: Al. B: Franco Basaglia entameerde toendertijd de sluiting van de klinkieken in Italië omdat de patiënten daar nog in afschuwelijke middeleeuwse toestanden vetoefden, dat had niets met bezuinigingen van doen. Hij weigerde al in 1960 mensen vast te binden, te isoleren en had als een van de weinigen aandacht voor de reacties van mensen op fysiek misbruik, dwangbuizen, electro- en insulineshocks. Hij wilde ontrafelen welk lijden nu eigenlijk kwam juist dóór de “behandeling” van mensen in een gesloten systeem, en was oprecht aan het zoeken naar een humane manier om mensen te behandelen.
Misschien wat leesvoer voor je: http://www.theflorentine.net/articles/article-view.asp?issuetocId=4604
Je zou zelfs een vergelijking kunnen trekken met de Abu Ghraib gevangenis, ook een gesloten systeen, of Guanatanamobay.
En jawel hoor, ik heb veel sociopaten ontmoet door mijn werk, en ik kan je verzekeren dat er méér buiten de inrichtingen rondwandelen maar niet als zodanig (h)erkend worden. Een sociopaat is iemand met een anti-sociale persoonlijkheidsstoornis zoals je misschien weet, denk ook eens aan de PVV-ers, VVD-ers, en besuren van instellingen. Helaas denken de meeste mensen uitsluitend aan verkrachters ofzo.
Zie daarvoor onder andere het gesprek met Joke Mizée, Witte Duif en anderen bij de commentaren onder:
https://krapuul.nl/blog/69674/onze-seurt-is-echt-anders-heur/
@6: Nexus:
Precies Nexus, sociopaten omringen ons dagelijks en overal.
Helemaal mee eens Roi , over die sociopaten , de engelse pers , vooral de Independent en Guardian hebben er uitgebreid over geschreven ” de Sociopatische leiders ” hun Guru is natuurlijk Ayn Rand
waarvan “The Virtue of Selfishness ” een soort bijbel voor Sociopatische politici genoemd mag worden ..
Toevalliger wijs ook een inspirator voor Wilders Financier Pamela Geller die haar website “Atlas Shrugs ” maar een fictieboek van Rand vernoemde
George Monbiot schrijft er zeer verhelderend over : http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2012/mar/05/new-right-ayn-rand-marx?INTCMP=SRCH
en wat dacht je van dit artikel http://www.pnas.org/content/early/2012/02/21/1118373109.abstract?sid=373ec9de-6417-48ab-acdd-27d0c685b98a
Hoe hoger de Klasse hoe minder ethies …
complete artikel http://www.apa.org/pubs/journals/releases/EMO-class-and-compassion.pdf
Er zijn psychische afwijkingen die niet meteen gelinkt kunnen worden aan maatschappelijke ontwikkelingen, denk aan psychopatie. De oorzaak hiervoor kan in een hersenbeschadiging liggen, in een liefdeloze jeugd (een argument wat volgens de nieuwe politieke correctheid niet aangehaald mag worden, maar desalniettemin van grote invloed kan zijn op iemands persoonlijkheidsstructuur, trouwens in dit geval kunnen maatschappelijke ontwikkelingen wel een rol spelen) Psychopaten manipuleren anderen om gunsten en diensten te krijgen, liegen is dan ook vaak hun tweede natuur. Helaas worden psychopaten in films altijd afgeschilderd als verkrachters en moordenaars, maar dit zijn alleen de extreme gevallen. In werkelijkheid zullen de meeste psychopaten in eerste instantie heel charmant over komen om het vertrouwen van hun potentiele ‘slachtoffer’ te winnen. Deze persoonlijkheidsstoornis komt vaker voor dan mensen in eerste instantie denken. LDR heeft dan ook gelijk, mensen met deze persoonlijkheidsstoornis omringen ons overal en dagelijks, ik hoorde dat er veel psychiopaten in het bedrijfsleven zitten. Vooralsnog is psychopatie niet behandelbaar.
Andere psychische aandoeningen kunnen wel aan maatschappelijke omstandigheden gelinkt worden, zoals depressiviteit. Suicidaliteitscijfers nemen toe in tijden van crisis en met het huidige maatschappelijke klimaat zou het mij niet verbazen als die hoger dan tien jaar geleden zouden zijn. Met de bezuinigingen op de GGZ worden mensen met psychische aandoeningen aan hun lot overgelaten, het is wachten op een tweede Alphen aan de Rijn of een moeder die zich met haar kinderen in haar huis opsluit en het huis vervolgens in de fik steekt. Het zou mij niet verbazen als we binnen enkele maanden weer iets te horen krijgen over een ontspoord iemand, waar de hulpverlening tekort is geschoten wordt er dan gezegd. Maar de kans is dan groot dat de persoon geen hulp heeft gezocht uit financiele overwegingen. En met de toename van dit soort gevallen zou het aantal navolgers ook wel eens groter kunnen zijn dan normaal.
Een sociopaat is eigenlijk iemand die geen geweten heeft ontwikkeld, en daardoor geen angst kent – er is geen innerlijk conflict. Daardoor is zo iemand vrijwel niet te behandelen: dat kan nl. alleen door als het ware een geweten aan te kweken, maar dan krijgt-ie ineens wèl een innerlijk conflict, dus daar zal hij zich tegen verzetten.
Dat illustreert al aardig hoezeer we door onze omgeving gevormd c.q. gesocialiseerd worden.
Freud was aanvankelijk ook een soort antipsychiater: normaal zijn was per definitie neurotisch, de maatschappij was een bron van ‘Unbehagen’, een noodzakelijk kwaad. Op een gegeven moment verklaarde dat hij zich vergist had: het was niet repressie die angst veroorzaakte, maar andersom – en daarmee verlegde hij de kwade genius van de omgeving naar het individu. En zo’n zelfde opportunistische verschuiving van ‘nurture’ naar ‘nature’ heeft de afgelopen decennia weer plaatsgevonden in het wetenschapsveld.
Ja, de affaire Buikhuisen. Hij is onlangs gerehabiliteerd en da’s op zich prima, maar daarmee wordt ook de indruk gewekt dat hij het bij het rechte eind zou hebben gehad – hij past nu ineens in de tijdsgeest. De opmars van het erfelijkheidsdenken en het feit dat methodes als shocktherapie niet langer weerzin opwekken, ik zie dat echt met lede ogen aan.
Je had bv. een pedagogiekprof, Lotty Eldering, die doodleuk beweerde dat schizofrenie onder jonge marokkaantjes het gevolg zou zijn van inteelt. Maar als er een erfelijke oorzaak was, dan zouden niet alleen mannen een verhoogde kans hebben. Ook zie je dat verschijnsel dus niet in Marokko zelf, maar alleen bij immigranten(kinderen) hier. Gelukkig zijn er ook nog mensen die onderzoek doen naar sociale factoren, ipv wat onzinnigs te roepen wat bij de massa in de smaak valt.
@11: Al B:
De link is al verwerkt in: https://krapuul.nl/blog/69674/onze-seurt-is-echt-anders-heur/
@10: Niet alleen Rand, maar vooral ook Hayek, die kind aan huis was bij Reagan en Thatcher.
@13: Harry:
[Vooralsnog is psychopatie niet behandelbaar]
Pathos van de Psyche, tja.. Dat is een heel discussie-onderwerp op zich denk ik.
@17: Nee, sociopathie heette eerst psychopathie, ze hebben de naam verandert omdat de persoon geen probleem met zichzelf heeft, maar de maatschappij met hem. (De sociopaat is ook het grootste schrikbeeld van de bourgeoisie, zoals in One flew over the Cuckoo’s Nest.)
@14: Joke Mizée:
[ En zo’n zelfde opportunistische verschuiving van ‘nurture’ naar ‘nature’ heeft de afgelopen decennia weer plaatsgevonden in het wetenschapsveld ]
Laten we in dit verband ook nog maar Dick Swaab de hersenonderzoeker noemen met zijn boek: “We zijn ons brein”. De mens gereduceerd tot chemische machine. Geest van de tijd inderdaad: afwijkingen in de hersenen zijn de oorzaak, nooit een gevolg. Als ik op een hersenscan kijk na een psychose zie je wat afwijkingen soms. Kip of het ei? welnee, dat doet er helemaal niet meer toe.
Dit soort onderzoek, het wemelt van de onderzoeksfouten, vooral in de conclusies
http://dare.uva.nl/cgi/b/bib/bib-idx?type=boolean&lang=en&c=uvadis&q1=Brain%20markers%20of%20psychosis%20and%20autism&rgn1=title&op2=And&q2=&rgn2=author&op3=And&q3=&rgn3=entire+record&op6=and&rgn6=faculty&q6=+&op7=and&rgn7=department%2Finstitute&q7=+&op8=and&rgn8=files&date1=2011&date2=2011;sort=publicationyear;cc=uvadis;view=reslist;fmt=long;page=reslist;start=1;size=1
Met Buikhuisen heb ik een aantal keren een discussie proberen te voeren, zinloos. Kokervisieman. Rehabilitatie wil inderdaad zeggen: achteraf gezien had je gelijk hoor. Zoiets. Brr…
@19: Dick Swaab ja, en Victor Lamme. Allebei immens populair. Het gaat inderdaad om kip of ei, het is nooit slechts het een of het ander. De evolutiebiologie begint trouwens een beetje meer oog te krijgen voor nurture, een actievere rol van organismen bij het aanpassen (het blijft aanpassen geblazen uiteraard).
Over actief aanpassen gesproken: NLP is ook heel erg. En heeft niéts met neurolinguistiek te maken.
Buikhuisen geniet sympathie vanwege de initimidaties die hij te verduren kreeg en daar zou je als universiteit plaatsvervangend sorry voor kunnen zeggen. Hij kreeg echter meteen gelegenheid om een lezing te houden – al weet ik niet of hij daar ter plekke weerwerk kreeg. Kees Schuyt heeft echter zijn kritiek op de methode Buikhuisen nog eens op een rijtje gezet: http://www.mareonline.nl/artikel/0809/20/11/.
@19: Joke Mizée:
Ja, goed overzicht van Kees Schuyt. Probber maar eens een sluitende niet-culturele, niet-maatschappelijk en dus tijdgebonden definitie te maken van: wat IS crimineel gedrag.
Bankiers? Een verkrachter? En welke groep wordt er onderzocht? De bankiers? Denk het niet.
#14. “Een sociopaat is eigenlijk iemand die geen geweten heeft ontwikkeld, en daardoor geen angst kent – er is geen innerlijk conflict. Daardoor is zo iemand vrijwel niet te behandelen: dat kan nl. alleen door als het ware een geweten aan te kweken, maar dan krijgt-ie ineens wèl een innerlijk conflict, dus daar zal hij zich tegen verzetten.”
ik ken zelf iemand die volledig aan dit beeld van de sociopaat/psychopaat (etiketje vind ik niet zo belangrijk) voldoet, de persoon in kwestie heeft toch veel mensen heet leven zuur gemaakt door zijn kleptomanie en zijn zinloze vandalisme dat altijd ten koste van anderen ging. Persoon was er nooit op aan te spreken en streed altijd alles af, had nooit iets gedaan… een notoire leugenaar met een groot alcoholprobleem waar later een enquete in de buurt is gehouden om hem van straat te houden. Velen hebben geprobeerd hem te helpen, met als gevolg dat ze aan het lijntje werden gehouden en later spullen uit huis gingen missen. Mijnheer wist nooit van iets. Gevolg was dat hij regelmatig vast kwam te zitten, alwaar zijn trucjes en geintjes om zaken te jatten en mensen voor zijn karretje te spannen alleen maar geraffineerder werden. Van huis uit is het nooit veroordeeld als hij wat steelde… steelde hij wat, dan kreeg hij slaag omdat hij was betrapt, niet om de diefstal zelf, want het ontvreemde goed kwam de familie altijd wel van pas… “goed gedaan X”, kreeg persoon dan ook te horen als hij iets gejat had zonder daarbij betrapt te worden. Is zo iemand nog te helpen met het oog op bovenvermeld citaat? Hoe zou je bij zo iemand dan iets als een geweten aan moeten kweken? Lukt dat wel? Voor innerlijke conflicten gaat deze persoon altijd uit de weg, het is altijd de schuld van de ander die niet deugt.
@22: “Hoe zou je bij zo iemand dan iets als een geweten aan moeten kweken?”
Zoals je dat bij een kind doet, maar het lukt bijna nooit. Zoals we in die andere draad al zagen, beginnen de morele stadia met angst voor straf (en internaliseren we dat tot een geweten). Bang maken en stress bezorgen – zo werkt socialisatie.
Maar zo iemand windt ook bijna iedereen om z’n vinger, dat is het probleem. Als een sociopaat een leiderstype is, zal hij als volgelingen vooral mensen met juist een streng geweten (autoritaire persoonlijkheden) aantrekken.
@21 zoiets misschien?
http://mensen.wordpress.com/2006/11/24/psychopaths-in-suits/
@14: Joke Mizée:
Deze uitzending gehoord? :
http://www.wetenschap24.nl/programmas/labyrint/labyrint-radio/2012/april/01-04.html
[ Waar blijft de ziel?
Is dat wat wij ‘bezield’ noemen niet meer dan wat gesputter tussen neuronen? Zijn wij ons brein? Bert Keizer schreef voor de maand van de filosofie (april) het boek ‘Waar blijft de ziel’ waarin hij zich verzet tegen het wereldbeeld zoals dat geschetst wordt door ‘neurosofen’ zoals Dick Swaab en Victor Lamme.
‘De geest zit in het brein zoals de stemming in een feestje, en als de stemming eruit is, dan ben je niet geneigd om buiten te gaan kijken waar hij gebleven is. Het grappige is dat mensen dat rond de geest wél doen, en dan nog terugkeren met verhalen ook.’ – Bert Keizer
Bert Keizer is aanstaande zondag te gast in Labyrint radio. Pieter van der Wielen gaat met hem en psycholoog en hersenonderzoeker Victor Lamme in gesprek. ]
@25: Kende ik niet nee, klinkt interessant. Maar natúúrlijk zijn we wel ons brein – het probleem met Swaab en Lamme is dat ze het brein reduceren tot de onbewuste tussenlaag (het limbisch systeem).
@26: Joke:
Ja, en dat ze uitgaan van al bestaande en ( dus) bekende denkkaders. Gaat de uitzending ook over. Maar niet echt heel diepgaand, ben toch al blij als ik merk dat er vaker weerwoorden komen tegen het smalgeestige gedoe.
Ik ben een leek op het gebied van psychologie, maar ik heb wel vaak te maken met mensen waarbij ik (al dan niet terecht) een persoonlijkheidsstoornis vermoed. Hoe moet ik omgaan met iemand die bijvoorbeeld aan psychopathie/sociopathie lijdt? De persoon in kwestie is werkelijk niet op zijn daden aan te spreken, liegt, manipuleert, chanteert, etc… Hoe moet ik mij daar tegenover op stellen? Heeft iemand van jullie daar een antwoord op? Ik kom voorlopig niet verder dan… “daar wil ik niets meer mee te maken hebben…”, maar dat is ook geen 100% bevredigende oplossing, omdat ik door die persoon toich wel gedupeerd ben en die frustratie blijft… aan de andere kant kan ik mij er wel bij neerleggen, maar ik zou graag de mening van jullie deskundigen willen horen.
Aanvulling op #28. Nee, ik heb het niet over Wilders.