Egyptenaren zijn vrijdag in grote aantallen de straat op gegaan om te protesteren en het onmiddellijke vertrek van president Abdel Fattah al-Sisi te eisen. Zaterdagavond waren er opnieuw demonstraties in Suez, Cairo en Alexandrië en Mahalla. De avond tevoren was dat ook het geval in Mansoura.
De demonstraties zijn een buitengewoon verschijnsel in de huidige politiestaat Egypte, waar uitingen van ontevredenheid al kunnen leiden tot arrestaties, waar volgens schattingen een 60.000 mensen gevangen zitten (meestal op onduidelijke gronden), waar verhalen over martelingen en verdwijningen dagelijkse kost zijn en waar elke demonstratie streng is verboden op straffe van lange gevangenisstraf. De demonstraties zijn dan ook niet minder dan heroïsch te noemen, uitingen van de leeuwenmoed van een bevolking die de repressie en economische neergang meer dan zat is.
Mada Masr, een onafhankelijk platform dat eigenlijk al lang het enige betrouwbare medium over Egypte is, meldt dat tijdens de demonstraties honderden mensen zijn opgepakt.
Volgens mededelingen van advocaten ter plaatse gaat het in Cairo om 200 tot 300 arrestanten, zijn in Alexandrië tussen de 50 en 100 mensen opgepakt en in Suez meer dan 100. Om hoeveel arrestaties het gaat in het gouvernoraat Gharbiye kon Mada Masr niet boven water krijgen.
Directe aanleiding voor de protesten zijn het feit dat een in Spanje wonende Egyptische zakenman, een zeker Mohammed Ali, een aantal video’s is gaan rondsturen waarin hij Sisi en de legertop beschuldigde van corruptie. Anderen mengden zich in de protesten. Zo was er een video waarin de in de VS wonende Wael Ghoneim, één van de ”leiders” van de omwenteling van 25 januari 2011, het bewind ervan beschuldigde dat het – om hem het zwijgen op te leggen – zijn broer had gearresteerd, de paspoorten van andere familieleden had afgepakt en de slaapkamer van zijn moeder overhoop had gehaald. Ook was er een boodschap van de vroegere stafchef Sami Anan, die een gevangenisstraf van tien jaar uitzit omdat hij het gewaagd had zich in 2018 als tegenkandidaat voor het presidentschap tegen Sisi aan te melden ”zonder dat hij daarvoor de permissie van het leger had gevraagd”. De echtheid van Anans boodschap stond overigens niet vast. De video’s werden volop rondgestuurd en een paar dagen geleden was er een twitterstorm met een hashtag waarin de val van het regime werd geëist.
Eén van de achtergronden voor de protesten is de hachelijke economische situatie van Egypte. Sinds Sisi in 2016 een lening van het IMF kreeg van 12 miljard dollar is de situatie alleen nog maar verslechterd. Subsidies zijn afgeschaft en prijzen scherp verhoogd. Egyptenaren zijn geconfronteerd met prijzen voor zaken als elektriciteit, brandstof en andere eerste levensbehoeften die een veelvoud bedragen van de periode vóór Sisi. Het pond is buitengewoon scherp gedevalueerd. Het Egyptische pond heeft nu een waarde van minder dan 20 eurocent. Volgens officiële cijfers van juli dit jaar leeft bijna één op de drie Egyptenaren onder de armoedegrens op een bedrag van minder dan $ 1,40 per dag. In dat klimaat was een paar video’s duidelijk voldoende om de mensen de straat op te krijgen.
De regering heeft overigens nog geen enkele reactie gegeven op de demonstraties. Mada Masr meldt ook dat er bij de ordetroepen en de politie onduidelijkheid heerst over wat te doen met de demonstranten. Dat komt omdat er geen richtlijnen zijn uitgegaan van Sisi. De president is in New York om de zitting van de Algemene Vergadering van de VN bij te wonen. Het is nog niet duidelijk of hij terugkomt. Aanhangers van het regime bij de televisie beschuldigen intussen de Moslim Broederschap ervan de protesten via samenzweringen te hebben voorgekookt. Zij zouden het land volledig willen verwoesten. De buitenlandse persvertegenwoordigers in Egypte kregen de waarschuwing dat zij ”de gang van zaken niet moesten overdrijven”. Mohammed Ali riep intussen op tot grote, massale demonstraties aanstaande vrijdag.
– Eerder verschenen bij Abu Pessoptimist
