Zolang de Muur er stond, was het reëel bestaande socialisme niet begerenswaardig, maar het hield stand tegen de verdrukking in. Er bleef immer hoop op een betere toekomst. En met de glasnost en perestrojka van de jaren ’80 schenen zich verbeteringen aan te kondigen. In 1989 echter, precies tweehonderd jaar na de verwoesting van de Bastille, sneefde met een muur in Berlijn het Oost-Europese communistische ideaal. Daarmee vervloog de droom van Lenin. Het Chinese communisme was al eerder door het pragmatische beleid van Deng Xiaoping tot een farce gemaakt. Slechts resterende Goelag-staten als Noord-Korea, Myanmar en Cuba vechten nog als koraaleilandjes in de Stille Zuidzee wanhopig en tevergeefs tegen de komende vloed van democratisch liberalisme. Francis Fukuyama kondigde de trend overziend al het einde van de geschiedenis aan.
Twintig jaar later zit ook het softe zusje van het socialisme, de sociaaldemocratie, in het rood. Ze is in het avondrood van de ondergang beland. De sociaaldemocratie, die tot doel had een socialisme op democratische manier tot stand te brengen en niet middels een revolutie, is dat ideaal hier al ettelijke decennia kwijt.
Nu de gure neoliberale vlaag na de kredietcrisis en de eurocrisis aan het verzwakken is, blijkt de sociaaldemocratie zich niet te herstellen. Ze zwalkt opportunistisch op hypes mee. De pretentie is er nog steeds om voor de onderkant van de samenleving op te komen. Maar wat die onderkant wil, dat weet de sociaaldemocratie niet te vertalen in een aansprekend program. Gedraagt de onderkant zich xenofoob, dan is een deel van de sociaaldemocratie geneigd daarin mee te gaan, niet omdat de sociaaldemocratische theorie dat vereist, dat het een vertaling van internationale solidariteit zou zijn, maar gewoon omdat men veronderstelt dat meegaan met de meute winst oplevert.
Althans het sombere zwalkende scenario geldt voor het Westen, in het avondland. In andere, in minder ontwikkelde of in opkomende delen van de wereld, in Zuid-Amerika bijvoorbeeld, is een verzorgingsstaat, het meest uitgesproken en met de meeste instemming verworven resultaat van de sociaaldemocratie, voor een meerderheid nog steeds een te bevechten droom.
De verzorgingsstaat blijft aantrekkelijk voor degenen die hem niet hebben. Die fungeert als het uithangbord van de sociaaldemocratie, maar wellicht is er weinig meer dan dat: een pakket van sociale voorzieningen. Bij de verdere ontwikkeling van die voorzieningen lijken echter een aantal paden dood te lopen. Het schijnt te werken als bij de biologische evolutie: sommige ideeën overleven en andere zijn slechts ‘paleontologisch’ interessant. Zelfkritiek of het snoeien van dode takken is voor sociaaldemocraten onontbeerlijk om toch nog vruchtbaar een politieke rol te spelen in het avondland.
Ik wil me niet gedragen als de spreekwoordelijke stuurman aan wal die slechts goedbedoelde en gratuite kritiek uit – voorbeeldje – ik heb voor de sociaaldemocraten een tip. Laat om heel simpel te beginnen de Europese sociaaldemocratische partijen eens een gezamenlijk antwoord formuleren op de eurocrisis. Dat geeft meteen twee voordelen: het schept duidelijkheid over het standpunt van de sociaaldemocratie in Europa en het straalt kracht uit door de grensoverschrijdende aanpak (internationale solidariteit).
Goed artikel.
De sociaal-democratie is al jaren dood , door lui als Wim Kok , Tony Blair ect ect die hun idealen uitverkochten tbv billen op het pluche .. wat nu sociaal democratie heet is neo-liberalen die arbeiders besodemieteren …
Vier woorden
Eberhard van der Laan…
@3: Arnold:
Inderdaad, eigenlijk vind ik zo’n E. van der Laan nog walgelijker dan die domme PVV-types, omdat hij weet wij hij doet, vind ik zijn verantwoordelijkheid ook groter voor dit smerige beleid.
Het enige facet, dat ik in deze uiteenzetting mis, is de verderfelijke invloed, van dat wat “new labour” is gaan heten. Dat was een beweging, die hier in Nederland ook met veel plezier werd overgenomen en nog voordat de sociaaldemocratie zich in Nederland eventueel zou kunnen herstellen, zal men die kleine misstap toch eerst moeten doen vergeten, vrees ik…
😕
MadPride Schreef:
New Labour , de twee begin letters geven het al aan: Neo Liberalisme
..”..gezamenlijk antwoord formuleren op de eurocrisis.”.. (!)
Dit betekent simpelweg een ware revolutie in het denken voordat men tot handelen overgaat.
Het probleem is zo ingewikkeld dat er moet regelrecht tegen de establishment gewerkt worden.
Wie gaat het poldermodel stukbreken?
Ze kunnen Wilders in het Parlement niet ’s afbekken – iets wat veel gemakkelijker is dan de Eurocrisis oplossen.
Iemands reactie hangt af vanzelfsprekend af van zijn politieke opstelling. Als je niets met sociaaldemocratie hebt, volstaat een trap na. Anders is het als je denkt dat de sociaaldemocratie een rol in de maatschappij kan spelen. Mensen als Kok, Blair en vd Laan beschimpen – hoe terecht dat ook moge zijn – doet de sociaaldemocratie niet beter functioneren.
@nexus
nexus m. Schreef:
Is dat niet wat de sociaaldemocratie nodig heeft: een interne revolutie? Ze hoeft de eurocrisis niet meteen op te lossen. Als de sociaaldemocratische alleen maar één standpunt zou verkondigen, scheelt dat al een stuk. Nu laat ze figuren als Merkel en Sarkozy prominent figureren en loopt ze zelf achter de ontwikkelingen aan in plaats van initiatief te nemen.
Die sociaal-democratie moet eerst maar eens voor zichzelf formuleren wat ze nu eigenlijk onder sociaal-democratie verstaat, er daarna een visie uit destilleren hoe een land er uit dient te zien, en er dan naar gaan handelen.
Maar als een ideologie leeg is geworden, geen doel en uitgangspunten meer kent, dan is die ideologie dood. Opnieuw een visie ontwerpen is feitelijk dan erkennen dat de oorsprong dood is, en er geen natuurlijke opvolger is.
Sjaak Scheele Schreef:
Beste Sjaak, heb ik altijd blijk gegeven dat ik mee wil denken en doen.
Laat maar starten daar waar jou stuk eindigt – de SOLIDARITEIT.
De sociaaldemocratie is de laatste jaren zo ver naar liberalisme verschoven dat het in wezen is op zijn kop gaan staan.
Dit verklaart voor mij waarom Solidariteit pas op het laatste plaats komt.
Internationale Solidariteit is in het afbraak geraakt met het “succes” van liberalisme in de laatste decennia.
Je zou eraan gestaag moeten bouwen maar eerst lijkt me beter om aan de Nationale solidariteit te gaan werken.
Dan heb je pas een fundament.
In Nederland is Roemer die het ter woord heeft gebracht maar kan niet veel uitstraling nog geven. Daar heb je de sociaaldemocraten bij nodig.
Ultra-Rechts heeft het gedachtegoed van SP inmiddels gestolen en aan een extreem-rechtse agenda opgehangen, daarom heeft nu SP ook andere linkse partijen nodig. In wezen heeft Rechts de traditionele werkwijze van links gestolen en maakt nu gebruik van.
Daar waar Rechts op het agenda vooral BEZUINIGINGEN heeft staan, mensen uit elkaar drijven en tegen elkaar opstellen door middel van racisme en xenofobie als doel heeft, Marktwerking als enige draaispil van een rechtse Liberale samenleving, moet de sociaaldemocratie met haar kernwaarde weer opkomen – SOLIDARITEIT. Geven om de gewone mensen en om elkaar. Samenhangende samenleving bouwen.
Laat maar het kort houden: http://www.youtube.com/watch?v=ofA3URC1wyk
10
nexus m.
Mooi geschreven.
Hier ben ik het volledig mee eens.
14-5-1948 Schreef:
Wil je naar sociaal-liberalisme toe?
nexus m. Schreef:
De eurocrisis vindt nu plaats. En de gevolgen ervan raken iedereen. Veel mensen ervaren een aanpak in Europa als urgent. Het is een slechte zaak wanneer eerst andere zaken ter hand worden genomen, en pas nadat in die andere zaken vooruitgang is geboekt de eurocrisis hoge prioriteit krijgt.
Juist in een tijd waarin enigszins ongekanaliseerd antikapitalistisch gevoel opgang maakt, #15M in Spanje, #ows in de VS enzovoort, zou een zelfbewuste sociaal-democratie richting kunnen aanwijzen. Maar het blijft oorverdovend stil in die hoek, of (Griekenland, Spanje – Amsterdam?) men laat de knuppel zwaaien
@12: Ergens tussen het sociaal-liberalisme en het anarchisme in ja, dat lijkt me wel potentie hebben.
14-5-1948 Schreef:
Daar kan ik het mee eens zijn.
Een voorbeeld kan verduidelijken wat het betekent wanneer de politiek van sociaaldemocratische partijen in Europa nauwelijks samenhang vertoont. Wat is het sociaaldemocratische element in de politiek? Een voorbeeld uit Slowakije (Robert Fico is de leider van de Slowaakse sociaaldemocraten):
Fico was premier van 2006 tot 2010 en toonde destijds al zijn ware aard. Hij ging toen in zee met de extreemrechtse SNS van Ján Slota en de populisten van Vladimír Mečiar. Tijdens zijn regering is Slowakije nationalistischer geworden en meer in zichzelf gekeerd geraakt. Het land heeft de etnische spanningen in de regio versterkt en vooral de banden met Rusland en Servië aangehaald, terwijl de betrekkingen met de EU van ondergeschikt belang werden beschouwd. Mocht Robert Fico volgend jaar maart de verkiezingen winnen, dan zal de EU er paradoxaal genoeg onvrijwillig toe hebben bijgedragen dat de democratie de komende jaren ontspoort.
Bron: http://www.presseurop.eu/nl/content/editorial/1056491-slowakije-schiet-eigen-doel