De normaalheid voorbij in een rijtje gymnasiumwoordjes – homo en hetero

In 1911 drukt de Maastrichtse kapitalist Regout als katholiek politicus de zogeheten zedelijkheidswetgeving door in Nederland.
Vanaf dat ogenblik is homoseksualiteit verboden. Wie het voor “hen die anders zijn” opneemt kan de strontkar over zich heen krijgen en eventueel in aanraking komen met justitie. Anders zijn? Ja, door het verbieden van een bepaald soort seksuele relatie wordt een andere als norm gesteld, tot normaal verklaard. Er gaat een zucht van verlichting door de gelederen van degenen die niet op seksegenoten vallen, zij zijn normaal, die anderen niet.
En vanaf nu mag de staat zich bezighouden met wat er in de slaapkamer gebeurt, of elders. Hoe zedelijk een dergelijke zedelijkheidswetgeving was stond niet ter discussie.

In Nederland zijn er dan al romans van Van Deyssel, Couperus, Aletrino en bovenal De Haan verschenen met homoseksualiteit als thema, en dit werd al als een soort zenuwaandoening gezien. De opkomende discipline van de psychologie en de psychiatrie hielpen mee de liefde van “die anderen” tot ziekte te verklaren. De resultaten van deze inspanningen zijn tot nog niet zo lang geleden bespeurbaar geweest en in praktijk gebracht. Ook hier zijn het de (politieke) katholieken die wel raad weten met de abnormalen.

Het voert een beetje ver om er op in te gaan hoe het komt dat juist de roomsen zo fel op normaal waren. Op zeker ogenblik had men in die kringen bedacht dat onbeperkte voortplanting zonder enige terughoudendheid de wil van hun God uitdrukte. Speciaal in Nederland was dit folklore. Rentes de Carvalho beschrijft in Waar die andere god woont hoe een Portugese “gastarbeider” een pastoor het huis uit smijt omdat hij porrend en al aanmerkingen heeft over de niet-opbollende buik van zijn echtgenote – er moet gefokt worden. Zelfs in de katholiekste streken van Portugal traden pastoors niet zo brutaal op. Tja, Nederland.

Het zit er zo goed in inmiddels dat het ook bijna niet mogelijk is te bespreken in redelijk neutrale termen waar die behoefte aan normaliteit vandaan komt. Denk over de termen na. Als men spreekt over “de onderdrukking van de vrouw” moet de vraag in de eerste plaats zijn: onderdrukking door wie? En waartoe? Het waarom is zoals meestal niet ter zake. Hetzelfde geldt voor zo’n andere categorie die tot de recente pseudowetenschap-in-dienst-van-onderdrukking hoort: ras. Voor de “onderdrukking van de homoseksueel” moet je eerst de homoseksueel gedefinieerd hebben. Wie definieert eigent zich macht toe.

Er zijn zeker twee boeken in het Engels te vinden dezer dagen over de uitvinding van de homo- en daarmee van de heteroseksueel.
Ongetwijfeld heeft Foucault er ook het een en ander over geschreven maar dat heb ik nu niet bij de hand.

Dit is een laat vervolg op een eerder stuk dat als begin van een serie bedoeld is en het nu dan ook geworden is.

9 gedachten over “De normaalheid voorbij in een rijtje gymnasiumwoordjes – homo en hetero”

  1. “Vanaf dat ogenblik is homoseksualiteit verboden”Ik word beetje moe van dat soort kort door de bocht zinnetje. Homseksualiteit werd niet verboden, de grens van meerderjarigheid werd opgetrokken als het ging om homoseksuele handelingen naar 21 jaar (artikel 248bis sr). Voor heteroseksuele handelingen bleef die bij 16 jaar. Vervolgens is er decennia een actief vervolgingsbeleid gevoerd op grond van 248bis. En daar zit hem de crux. Verandering van wetten zegt niet alles, het gaat erom dat er een actief vervolgingsbeleid werd gevoerd. Meeste veroordelingen waren in de jaren 50.
    Zie ook (pdf) : http://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/assets/articles/articles_2008pdf.pdf

  2. Er was een tijd dat homo- en heteroseksualiteit werden gezien als keuze, niet als lotsbestemming. ‘Keuze’ dan natuurlijk niet in de zin van ‘wat zal ik vandaag eens doen?’, maar van een socialisatieproces waar je al dan niet aan geconformeerd had. Bi was toen nog niet zo in beeld, dat werd maar halfslachtig gevonden. Ook ‘vrouw zijn’ was zo’n keuze, we worden immers niet door onze biologie bepaald. Je hoort bijna nooit meer iemand zoiets zeggen.

  3. @1
    Als je voor je eenentwintigste niet voor je gevoelens uit kunt komen zonder strafbaar te zijn dan is het uiten van jouw gevoelens verboden, ik begrijp niet wat er zo vermoeiend is aan deze constatering.
    En tot deze zogenaamde zedelijkheidswetgeving bestond homoseksualiteit voor de wet eenvoudigweg niet in Nederland.

  4. De vervolging van de niet-normalen door politie en justitie en het daarvoor gestraft worden bereikte een hoogtepunt ( =dieptepunt) in de periode 1950-1960. ( castratie, psychiatrie, gevangenis, boete etcetera).

    Vrijwel alle steden en dorpen kenden al eeuwenlang overal plaatsen waar je contacten kon leggen. Met andere woorden: iedereen deed het. Vooral uit Leiden zijn nogal wat plaatsen bekend, veel is er helaas niet over geschreven. Zelfs in de kerken was het een vrolijke boel:

    http://educatie-en-school.infonu.nl/samenvattingen/33809-riskante-relaties.html

    En hoe deed je dat dan? Nou zo:

    quoot uit bovenstaande link:
    [ Naast de de functies van preken, orgelconcerten, begrafenissen en zingen in de kerk, was de kerk zelfs een ontmoetingsplaats voor mensen die naar seks op zoek waren. In de St.Pieterskerk in leiden tippelden tussen de deuren onder het orgel vrouwen op zoek naar klanten. De afgezonderde grote ruimtes gaven bovendien de mogelijkheid om direct tot de daad over te gaan. Sodomieten waren eveneens actief in het kerkgebouw. Ook de Domtoren in Utrecht was een plaats voor actieve mannen die uit waren op seks met andere mannen. Andere plaatsen zoals de openbare toiletten hadden de voorkeur, en zelfs stallen en koetshuizen waren geliefde plekken.Om contact te krijgen moest men met zijn voet op de voet van de ander trappen. Als die dan met hetzelfde gebaar terug antwoorde, was de betrokkene iemand die seksueel contact zocht. Ook kon men elkaar herkennen door een bepaald geluid te maken.]

    Welk geluid zou dat geweest zijn? Joehoeee ? 😉

    Rond 1730 vonden de Faanse sodomieprocessen plaats, in het dorpje Faan in Groningen is een monument voor de 22 mannen die daar zijn opgehangen:

    http://www.gaynews.nl/article04.php?sid=431

  5. @4 het verschil is dat de Groningers boos werden en die Dominee eens wat flink op zijn donder gaven voor 18 jaar, dat deed de rest van Nederland niet ;).

  6. @4: Nou ja zeg, ’t zal Leiden weer niet wezen! In de sixties had je hier (en elders?) de legendarische integratiefeesten op studentenverenigingen, daar heeft men het nog steeds over. Het COC was echter niet zo gelukkig met het jongerengebeuren, omdat het bang was dat dat de afschaffing van art. 248bis in gevaar zou brengen. Zo zie je maar weer hoe snel er belangenverschillen ontstaan in een emancipatiebeweging.
    (z.o. http://www.cocleiden.nl/vereniging/geschiedenis2)

  7. @ “Vanaf dat ogenblik is homoseksualiteit verboden” Het staat er toch echt: homoseksualiteit verboden zonder aan te geven dat het in 1911 om een ongelijke leefijsgrens ging : hoger voor homoseksuele contacten dan voor heteroseksuele contacten. Homoseksueel contact tussen twee dertigjarigen was niet verboden. Eeuwenlang werden homoseksuelen vervolgd op grond van wetten waar homoseksualiteit niet met name werd genoemd. Laatste terechtstelling van iemand wegen sodomie in Nederland was in 1803

  8. “In 1968 kwam een einde aan de castratiepraktijken. De methode werd als te ingrijpend beschouwd en vervangen door chemische castraties, die geen definitief karakten hadden. In 1971 kwam bovendien een einde aan het omstreden wetsontwerp 248bis, dat seksuele omgang van meerderjarigen met minderjarigen van hetzelfde geslacht sinds 1911 strafbaar had gesteld. In de praktijk betekende dat dat homoseksuele relaties van partners die beiden nog geen 21 waren, strafbaar werden op het moment dat één van de partners volwassen, dus 21 werd. Voor heteroseksuele relaties gold destijds een leeftijdsgrens van 16 jaar. Het “homo-artikel” 248bis was in 1911 ingevoerd omdat men er van uitging dat jongens tot 21 jaar door oudere homoseksuele mannen met en homovirus “besmet” konden raken. De juridische gevolgen van die ook destijds al volstrekt onbewezen aanname, heeft -met steun van met name de katholieke kerk- tot tal van volstrekt zinloze castraties geleid. dat nu blijkt dat deze gecastreerde jongens in sommige gevallen óók misbruikt zijn door katholieke zorgplegers, maakt de zaak nog treuriger dan hij al was. En kan de commissie-Deetman er niet van ontslaan om ook deze zwarte bladzijden veder te onderzoeken.”
    (http://www.klokk.nl/?p=7743)

  9. Ik haat het woord “normaal”. Mensen die denken in termen van “normaal” en “abnormaal” vinden zichzelf natuurlijk altijd “normaal”. Hun waarden zijn de enigste en hun normen zijn het belangrijkst. Ze denken er op geen enkel moment over na dat voor anderen hun waarden geen norm zijn, en hun normen voor hen geen waarde hebben.

    Iedereen moet maar “normaal” zijn, maar dan wel op hun manier.

Reacties zijn gesloten.