De losse flodders van een rechtse professor

Dit stuk verscheen eerder op de website van Abu Pessoptimist.

Ik heb het wel eens vaker aangehaald. Een oudere collega die mijn eerste stapjes op het journalistieke pad  waarnam, voegde me ooit de wijsheid toe:  ´Rechts mag beweren wat het wil, links moet alles altijd eerst maar eens bewijzen´.
Ik heb nooit reden gehad om aan deze uitspraak te twijfelen, de juistheid ervan werd keer op keer aangetoond. Zo ook vandaag in de Volkskrant. Daarin stond een stuk waarin Afshin Ellian, hoogleraar ´sociale cohesie, burgerschap en multiculturaliteit´ aan de universiteit van Leiden, beweert dat de VN hun ´standpunt moeten herzien over de Gaza-oorlog nu blijkt dat Israel geen burgers heeft willen treffen´.

Ellian haakt daarbij natuurlijk aan bij de commotie die rechter Richard Goldstone heeft veroorzaakt door in  de Washington Post afstand te nemen van het rapport dat zijn naam draagt over de Israelische inval in Gaza in december 2008 en januari 2009. Dit Goldstone-rapport, resultaat van een vier man sterke ´Fact Finding´ missie in opdracht van de VN Commissie voor de mensenrechten,  zou er ´anders hebben uitgezien als hij toen geweten had wat we nu weten´, schreef Goldstone. Israel had zelf  400 incidenten onderzocht en daaruit zou zijn gebleken dat er geen sprake was geweest van opzet om burgers te doden, zodat er geen sprake zou zijn van oorlogsmisdaden. Daarop schreef Ellian: ´Goldstone heeft zijn eigen standpunt herroepen. Nu is het de beurt aan de VN.´

Tja. Stel de voorzitter van een parlementaire enquete-commisie komt naderhand tot een andere conclusie dan is vervat in het eindrapport van die commissie. Moet dan het hele onderzoek maar in de prullenmand? Dat is natuurlijk kul. Ellian, die zijn rechtse politieke overtuiging nooit onder stoelen of banken heeft gestoken, laat, kortom, weer een zien dat hij vaak gewoon maar wat roept.
Ook over de flinterdunne motivering die Goldstone gaf voor zijn ommezwaai, komt Ellian met een totaal loze bewering: ´Israel  verrichtte een uitputtend en gedetailleerd onderzoek naar de Palestijnse burgerslachtoffers,´ schrijft hij. ´De vraag was of deze burgers opzettelijk, dat wil zeggen willens en wetens, door de Israëlische strijdkrachten om het leven zijn gebracht. Nadat de resultaten van dit onderzoek aan de VN waren voorgelegd, trekt Richard Goldstone nu een andere conclusie.´
Nou, dat viel allemaal nogal mee. De VN- Commissie van Onafhankelijke Experts, die over de follow up op het Goldstone rapport  moest berichten (en dat is de commissie waar Ellian hier naar verwijst) heeft om te beginnen helemaal nooit de resultaten van welk onderzoek dan ook voorgelegd gekregen. Zij klaagt er juist over dat Israel op geen enkele wijze heeft meegewerkt. Ook is het nogal de vraag hoe uitputtend dat Israelische onderzoek wel was. Israel heeft namelijk om te beginnen altijd geweigerd de vraag te onderzoeken of de oorlog gerechtvaardigd was (eraan voorafgaand had Hamas immers maandenlang een bestand in acht genomen dat door Israel werd verbroken) en of hij op een aanvaardbare manier werd gevoerd. Vandaar dat de planners, de politici die de besluiten hadden genomen en de commandanten die de veldtocht hadden uitgevoerd, dan ook nooit mochten worden verhoord. Verder ging het om 400 eigen Israelische onderzoeken (achter gesloten deuren, zodat we de gang van zaken niet kennen) die resulteerden in 52 strafrechtelijke onderzoeken, waarvan er  nu –  2,5 jaar na dato – slechts drie uitmondden in een aanklacht, waarvan er twee op hun beurt weer leiden tot veroordelingen. Een voor het stelen van een creditcard (7 maanden) en een voor het gebruiken van een Palestijns jongetje als menselijk schild (drie maanden voorwaardelijk (!)) Dat is nauwelijks indrukwekkend te noemen.
En dat ging dan alleen om individuele gedragingen van militairen. Daarnaast kwamen nog heel wat andere zaken aan bod in het Goldstone rapport (maar ook in documentatie van organisaties als Amnesty International, Human Rights Watch en de Israelische mensenrechtenorganisatie B´tselem) waaruit de nodige vragen rezen over Israels bedoeling om burgers geen kwaad te berokkenen  Bijvoorbeeld het gebruik van witte fosfor en zware (moeilijk zuiver te richten) granaten in dichtbevolkte gebieden, het verhinderen van het verlenen van medische bijstand aan slachtoffers en het beschieten van ambulances waardoor veel gewonden alsnog overleden,  het op grote schaal doden van politiemannen, het vernielen van overheidsgebouwen, scholen en de universiteit, het vernielen van de elektriciteits- en de watervoorziening en de rioleringssystemen, en dat nog afgezien van de 3500 huizen die volledig werden vernield.
Dan waren er nog gevallen als dat van Nizar Rayan, een leider van Hamas, die door een bombardement werd  gedood, tegelijk  met zijn vier vrouwen en 11 kinderen, hoewel Israel wist dat die zich in zijn nabijheid bevonden. Hoezo wilde Israel de Palestijnse burgers geen kwaad doen? En hoe komt het dan trouwens dat van de ongeveer 1400 slachtoffers er minimaal 758 burgers waren, onder wie 318 kinderen? (Cijfers van B´tselem). Hoe kan het dat het er zoveel waren als Israel hen geen kwaad wilde berokken?

Dat zijn zo van die dingen waar professor Ellian geheel aan voorbijloopt, zonder zich te realiseren dat ook die dingen een plaats hadden in het Goldstone rapport, vragen over de intenties van de veldtocht en over wat de ´proportionaliteit´ wordt genoemd, de verhouding tussen het doel en de ingezette militaire middelen. Ellian, heeft het daar niet over. Wel haalt hij nog wat loze opmerkingen uit de kast over Hamas dat met opzet raketten zou lanceren van de daken van huizen van burgers om martelaren te creëren en Israel dat juist moraal en recht zou respecteren (iets wat de Israelische propaganda tijdens de oorlog ook steeds zei). In één adem haalt Ellian er de Israelische professor Moshe Halberthal bij, die ooit vluchtig betrokken was bij het formuleren van de gedragscode van het Israelische leger. Halberthal  legde destijds in de New Republic uit hoe een oorlog als deze van gewone oorlogen verschilde, zegt Ellian.´Er is geen front. De soldaten dragen geen uniform. Voor Hamas is elk Palestijns huis een front. Hamas en andere islamitische terroristen bekommeren zich niet om het leven van de eigen bevolking: hoe meer doden, hoe meer martelaren, hoe beter.´
En ach, het is al weer een losse flodder. Ellian begeeft zich hier namelijk, waarschijnlijk zonder het te weten, op heel erg glad ijs. Want de gedragscode van het Israelische leger, die uiteindelijk werd geformuleerd door professor Asa Kasher (en in tegenstelling tot wat Halberthal en anderen hadden vastgesteld) stelt dat het in dit soort asymetrische oorlogen gerechtvaardigd is dat de Israelische soldaten niet hun leven wagen om burgers te sparen zoals de oorspronkelijk code zei, maar juist granaten, mortieren en raketten het werk laten doen. Met alle gevolgen van dien voor een groter aantal slachtofferes en meer schade aan de kant van de burgerbevolking. (Ziehier bijvoorbeeld een discussie over dit onderwerp)
Juist dat bijstellen van de code of conduct van het meest morele leger ter wereld is één van de redenen waarom het Goldstone rapport niets van geldigheid verliest, zelfs al zou een van de opstellers ervan van mening zin veranderd. Zo vliegen de losse flodders van Ellian hemzelf toch nog in zijn gezicht.
.
PS In dezelfde Volkskrant staat natuurlijk ook nog een artikel van Ronny Naftaniel, directeur van het CIDI met een zelfde soort oproep. Het onderscheid zich in gunstige zin van dat van Ellian doordat Naftaniel opmerkt dat Goldstone elementen van zijn rapport herroept, en niet het hele rapport. Dat is een meer realistische benadering. Naftaniel is dan ook aanmerkelijk minder rechts dan Ellian. Voor de rest valt er over Naftaniels verhaal weinig te zeggen. Hij had niet veel anders kunnen schrijven. Hij doet gewoon zijn werk