‘Christendom droeg zelf weinig bij aan Europese cultuur’

Het westen moet zich beschermen tegen islamitische invloeden, zeggen nationalisten als Anders Breivik en Geert Wilders. Onze ‘christelijk-humanistische’ traditie zou op het spel staan. Maar is het christendom wel het fundament van onze cultuur? Verlichtingsdenker Kenan Malik betwijfelt het.

Gulden regel
Die trots is misplaatst, vindt Malik. Een voorbeeld: Jezus heeft de gulden regel (‘wat gij niet wilt dat u geschied, doe dat ook een ander niet’) niet uitgevonden. Babylonische en vroeg-Egyptische religieuze codes zinspeelden er al op. Grieken en joden kristalliseerden de regel al uit voordat Jezus op aarde verscheen.

Ook is het geen geheim dat de kerk de verspreiding van verlichte ideeën tegenwerkte. Christelijke geestelijken mochten eeuwenlang als enige lezen en leren. Uiteindelijk herontdekte christelijk Europa in de dertiende eeuw de Griekse ideeën. ‘Dat kwam voornamelijk dankzij de islamitische wereld.’

‘Terwijl Europa zich door de Middeleeuwen worstelde, bloeide in de Arabische landen een intellectuele traditie die net zo briljant was als die van de oude Grieken – en later die van de Renaissance. Dankzij het ontdekken en in Arabisch vertalen van Aristoteles, Plato, Socrates en andere Griekse filosofen begon de gouden eeuw van islamitische kennis.’

Zo maar even wat informatie uit een mooi stuk uit Trouw.