Beste,
In het echt heb ik een “joodse” achternaam, maar ik heb mijn katholieke tak nooit aan de joodse weten te knopen – we zijn waarschijnlijk helemaal geen familie, behalve dan dat wij allen mensen zijn en dus op bepaald niveau verwant. Overigens ben ik niet katholiek maar door het Lot vrijzinnig hervormd gevormd.*) Werd op mijn zestiende verliefd op de poëzie van Omar Khayyám, zoals bijvoorbeeld door Leopold in het Nederlands weergegeven, en door FitzGerald in het Engels (die kwam wat later). Ik ga mij maar niet op het Perzisch of Arabisch storten voor de originelen, maar Khayyám, Roemi, Rabia en anderen vertegenwoordigen voor mij “de islam”. Hafez heeft tijdenlang in bewerkingen de bestsellerlijsten in de VS aangevoerd. Je gelooft het niet.
Maar, beste begriphebber, je (ik tutoyeer maar even, je mag het terugdoen) weet net zo goed als ik dat de PVV-stemmer geen boodschap heeft aan Leopold, Boutens, De Haan of andere dichters, Nederlands of niet, laat staan aan Attar of Kabir. Het heet denigrerend te zijn maar dan zij het zo: de culturele horizon van de PVV-stemmer wordt bepaald door Gordon of Jantje Smit. En vast wel iets Engelstaligs dat ze toch niet verstaan. Weet je, begriphebber, ik heb geen enkele achting voor mensen die zich nergens in zullen verdiepen, niets van belang zullen lezen maar wel over van alles en nog wat hun meninkje klaar hebben. Als ik mijn prachtige Marokkaanse buurvrouw in haar hotpants of minirok in de strijd zou gooien weten zij overal boerka’s te zien (trouwens, die boerka bij jou in de buurt zie ik ook wel, dat is een niqab, geen boerka, maar ja, als PVV-begriphebber hoef je blijkbaar geen begrip te hebben voor die Echt Anderen). Ik heb in die buurt gewoond toen het woord hipster nog niet bestond, bij “leuke cafeetjes” kon je beter afstand houden van de ingang voor het geval men elkaar de tent uitknokte. Nederlanders onder elkaar zijn lang zo gesellig niet als jij je voorstelt, begriphebber.
Ja, elders word ik op slag Nederlander. Dat begint al voorbij de in 1830 getrokken zuidgrens. Ook al zijn we taalgenoten, al na drie woorden weet je of de ander Belg of ‘Ollander is. Ik betrap mij er op dat ik vanzelf de eerste persoon meervoud gebruik als ik het over dit land heb tegen een geestverwant uit een ander land, als ik iets moet uitleggen over Nederland. Toch heb ik meer gemeen met die geestverwant(e) dan met die PVV-stemmer. En ook dat is een kwestie van culturele bagage. Nee, dat heeft niet met laagopgeleid te maken. Hoewel minder dan pakweg een eeuw geleden is laagopgeleidheid nog steeds een klassedistinctief, om het zo eens uit te drukken. Maar school speelt niet de hoofdrol, dat was die eeuw geleden niet zo en dat is ook nu niet zo. Wie zich wil ontwikkelen kan dat. Domheid is in hoge mate een keuze.
Maar ja, dat geldt tenslotte ook voor jou, die een boerka niet van een niqab kan onderscheiden. Die enkele dame daar in de Kinkerbuurt, heb je ooit naar haar ogen gekeken, voorzover zij daartoe gelegenheid geeft? In plaats van te zeggen dat je liever geen boerka’s ziet (ik heb ze nog nooit gezien, niet in de Arabische wereld laat staan in Nederland) zou je eens een gedachte kunnen wagen hoe het voor haar is, zo uitzonderlijk over straat te gaan in een tamelijk vijandige omgeving. Moeilijk, toegegeven. Maar waarom zou je wel begrip voor een PVV-er hebben en niet voor haar?
Omdat het je ontgaat. Toen ze voor de moslims kwamen….
Waarmee ik bij mijn beginpunt ben. Als “we” niets doen komt het ogenblik waarop zij bepalen wie jood is of niet. Nu kan de hoofdredactrice van het NIW nog interessant doen met een aangenomen identiteit. Als “zij” het onbeperkt voor het zeggen hebben komt zij zonder aanhalingstekens aan de beurt. Of ze nu medestander is (wat zij is) of niet. En jij. En ik al eerder, want ik ben politiek verdacht sinds pakweg 1970.
Dag struisvogeltje.
*) Bij alle gekwebbel over joods-christelijke beschaving besef ik wel dat de gemiddelde (n)ietsist ook geen weet heeft van verschillen, nuances, rijkdom en armoede in de christelijke traditie. Dit terzijde.
