Hij was uiteraard zichzelf, maar het zou gepast zijn Alasdair Gray een William Blake of William Morris in Schotland in deze tijd te noemen. Schrijver en magisch-realistisch illustrator van zijn eigen boeken, een onmiddellijk herkenbare stijl. Terug te vinden in de vormgeving van de socialistische-kunstenaars-voor-een-onafhankelijk-Schotland-site Bella Caledonia – tot voor kort dan. Ik kan nu slechts een twiet die zijn overlijden, een dag na zijn vijfentachtigste verjaardag, meldt overnemen ter illustratie.
Alasdair Gray was an inspiring artist who left the country littered with his ideas, his beautiful humour and his relentless chaos … Deep sadness has to be tempered with his joyful legacy … pic.twitter.com/7FcIArXSTU
— Bella Caledonia – Scotland’s 5th Estate (@bellacaledonia) December 29, 2019
En de vroegere banner als souvenir.
Met het manifest Why Scots should rule Scotland opende hij de weg naar het inclusieve, linkse nationalisme dat de huidige Scottish National Party kenmerkt en de plaats van Labour, dat in Schotland als het ware geboren is en lang gedomineerd heeft – wat niet vaak kon omdat in Westminster de imperialisten bij uitstek, de Tories, heersten. Labour heeft nooit afstand genomen van het Verenigd Koninkrijk dat toch echt ten einde spoedt in deze Brexitdagen.
Een land waarin ongelijkheid bestreden wordt en waarin iedereen die in Schotland woont en mag stemmen, Schot is, dat was in een zin het programma van Gray in 1991. En het is nu officieel het streven van de SNP. Als u niets van Gray kent moet u dat het eerst lezen, zo heb ik ook met hem kennis gemaakt een kleine dertig jaar geleden. In het nevenstaande boek pleit hij met Adam Tomkins voor het opdelen van het Verenigd Koninkrijk in onafhankelijke republieken.
Pas nu ik zijn overlijdensberichten zie verneem ik dat hij als laatste artistieke project een vertaling met illustraties van Dantes Divina Commedia is. Hopelijk is het afgekomen en zoniet – het zij zo. Het past bij de vergelijking met Blake/Morris waarmee ik opende.
Ik heb een hekel aan die kreet “Rest in power” maar gebruik hem nu toch maar voor Gray.
