Het is waarschijnlijk veel mensen ontgaan dat ik een hele tijd niets over Egypte heb geschreven. Daar waren twee redenen voor. In de eerste plaats heb ik heel lang eigenlijk nergens over geschreven. Ik was namelijk volop bezig met het schrijven van een boek. Dus meldde ik het alleen als er weer een dode Palestijn was of bij grove nalatigheden van hetzij de Israeli’s of de Palestijnen. Maar het boek is nu af, en ik hoop weer wat meer te gaan bloggen.
De tweede reden was veel prozaïscher. Vrij snel nadat Abdel Fatah Sisi zijn baas Morsy aan de kant had geschoven in 2013 en diens plaats had ingenomen, werd duidelijk met wat voor een bewind we te doen hadden. De grote klap kwam nog datzelfde jaar met het oprollen van de protest sit-in van de Moslim Broederschap op het Rab’a al-Adawiya plein. Die liep uit op ”One of the world’s largest killings of demonstrators in a single day in recent history”, om met Human Rights Watch te spreken. Er werden APC’s (pantservoertuigen), bulldozers en grondtroepen ingezet die met scherp en met hagel schoten. Er waren 870 doden, maar waarschijnlijk meer dan 1.000.
En dat was nog maar het begin. Links en rechts werden mensen opgepakt. Geschat wordt zo’n 60.000, maar het kunnen er ook veel meer of minder zijn. Tientallen zoniet honderden verdwenen eenvoudig. Anderen zaten een jaar of drie voordat ze voorkwamen of werden na lange tijd vrijgelaten zonder ooit een rechter te hebben gezien, alles in strijd met de wet. Verder werden er – in 2021 – niet minder dan 356 mensen ter dood veroordeeld, een wereldrecord (afgezien van China) en dat in een land waar voor 2013 nagenoeg niemand werd opgehangen. Kortom met Egypte valt geen eer te behalen
Nu zijn er twee redenen om het toch te doen. Allereerst Alaa Abdel Fatah, een sofware developer, activist en blogger. Hij kwam na de val van Mubarak uit Zuid-Afrika naar Egypte. In 2014 werd hij opgepakt, op borgtocht vrijgelaten, later weer opgepakt en veroordeeld tot vijf jaar voor het houden van een demonstratie zonder vergunning. In 2019 werd hij vrijgelaten (met de opdracht zich iedere dag te melden), maar al snel werd hij opnieuw gearresteerd, en – opnieuw – veroordeeld tot vijf jaar. Ditmaal wegens het verspreiden van fake-nieuws. Terwijl hij in de gevangenis zat is zijn dochtertje geboren. In de gevangenis kreeg hij het idee dat hij speciaal uitverkoren was om gevangen te blijven, daarom werd hij Brits staatsburger omdat dat meer kansen bood. Het ging via zijn moeder die indertijd in Engeland was geboren. Op 2 april begon hij een hongerstaking. Verschillende politici en anderen hebben intussen om zijn vrijlating gevraagd. Maar de tijd dringt, hij is bijna 100 dagen in staking, de Egyptische autoriteiten geven de indruk dat het ze geen ruk kan schelen en Alaa zelf is nagenoeg aan het einde van zijn krachten.
De tweede reden is een recente rechtzaak waarbij 153 mensen gevangenisstraffen kregen opgelegd van tussen de tien jaar en levenslang, terwijl nog eens tien mensen de doodstraf kregen. Het gaat om een groep van zo’n 200 mensen van wie de meesten meer dan twee jaar hebben vastgezeten, wat tegen de wet is in Egypte. Het werd hun niet toegestaan contact te hebben met een advocaat. Verschillende van hen hebben hun familie het laatst gezien in 2016. De zaak is verder omgeven met verhalen van verdwijningen en martelingen, ook van kinderen. Youssef Samir was bijvoorbeeld 16 jaar oud toen hij in 2014 werd gearresteerd. Hij werd bewerkt met elektrische schokken en geslagen. Amnesty noemde het proces ”een schoffering van het recht”. De organisatie eist dat alle gevangenen hun familie mogen zien, een advocaat in de arm nemen en dat Egypte de verhalen over verdwijningen en martelingen onderzoekt. Verder moeten de doodvonnissen ongedaan worden gemaakt.
- Uitgelichte afbeelding: Door Gigi Ibrahim from Cairo, Egypt – @alaa, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=15736439
