Journalist en onderzoeker Stella Braam is haar baan en inkomen als journalist kwijt vanwege de AIVD. Zij werkte bij ‘The Investigative Desk’ dat publiceert in o.m. Trouw, de NRC etc. Maar de AIVD ging haar volgen en dat hield in dat elk telefoontje met een bron afgeluisterd kon – en kan zijn. Stella, 60 – niet te verwarren met Z-Afrika-activiste en schrijfster Conny Braam, 74, geen familie – kreeg in juni haar eigen dossier bij de AIVD te zien en stond paf. De diensten volgden haar al 35 jaar intensief. Het dossier telt 300 pagina’s – driekwart zwartgelakt.
Op 7 september vroeg TK-lid Sylvana Simons aan minister van BiZa Bruins Slot hoe ze aankijkt tegen het ondergraven van bronbescherming door inlichtingendiensten. Dat had Renske Leijten eind augustus ook al gedaan.
Simons: “Bent u het eens dat het niet kunnen garanderen van bronbescherming een bedreiging is voor de democratische rechtsstaat omdat journalisten op deze wijze hun werk niet meer onafhankelijk uit kunnen voeren? Hoe ziet u dit in het licht van het feit dat bronbescherming al onmogelijk wordt als de AIVD gegevens verzamelt en dossiers bijhoudt van journalisten, ook zonder het toepassen van bijzondere opsporingsmiddelen?”
Braam schreef in 1994 samen met Turks-Nederlandse journalist en onderzoeker Mehmet Ülger, die in 1997 overleed, het boek ‘Grijze Wolven, een zoektocht naar Turks extreem rechts’. Nogal degelijk, opzienbarend, onthullend, zorgwekkend: een flink deel van de Turken in Nederland waren toen rechts of erger. Het bleek in Braams AIVD-dossier volop mee te spelen – plus de rest.
Probleem: moet de AIVD, de Staat niet het werk van journalisten tot het uiterste respecteren? Anders – dat blijkt hier – ontstaan er meteen grote risico’s als de AIVD aan de loop gaat met namen, afspraken, info. Wat gaan ze ermee doen? Zullen bronnen beschermd blijven? Volgens Stella Braam geeft de AIVD verder ook niets om haar veiligheid, zo schrijft zij zelf in het blad Villamedia. Ze liep destijds in een kogelvrij vest en moest onderduiken vanwege dreiging van extreemrechtse Turken.
Vorige week was er bij de AIVD een rare ‘semi-openbare’ hoorzitting met Braam, NVJ-vicevoorzitter Jensma, tevens juridisch commentator van de NRC en als enige verslaggever Joep Dohmen, corruptiespecialist van de NRC.
Dohmen is overigens voorstander van inzage door álle journalisten, en curieus genoeg Jensma tegen, omdat je dat een ‘doos van Pandora’ zou openen waar je niet veel mee kunt.
Eigen beweging?
Maar nu komt net het bericht door dat ‘vele Nederlandse journalisten’ uit eigen beweging info doorgeven aan de AIVD. Wie dan wel? Wat dan wel? Op die antwoorden kan je lang wachten. Maar als het uitkomt, dan lijkt me dat zo iemand aan de schandpaal moet, uit de NVJ gegooid moet worden, en zijn of haar baan kwijt moet raken.
Het lijkt mij dat de basisregels van de journalistiek nadrukkelijk moeten gelden: waarheidsvinding – onafhankelijkheid en transparantie – bronbescherming – fairness en fatsoen – hoor en wederhoor. We hebben maar één club die dat kan en moet promoten: de NVJ.
De tijden van Ian Fleming, journalist, spymaster en auteur van James Bond, zijn voorgoed voorbij. Hij werd opgeleid tot officier maar werd journalist. Na dienst als spymaster in de oorlog ging hij weer mooie stukken schrijven voor de Sunday Times van overal en nergens en veel Bondboeken en tipte af en toe de diensten – waarvan hij vele mannen van kende via school, de militaire academie, de marine, kortom: het ‘old boys network’.
Sorry jongens en meisjes van de AIVD! Dat gedonder moet voorgoed voorbij zijn. Fleming is namelijk allang DOOD!
– Uitgelichte afbeelding: By Unknown – Original publication: UnknownImmediate source: http://www.dailymail.co.uk/femail/article-511863/Why-Ian-Flemings-wife-invented-James-Bond.html, Fair use, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=48649985
