Van adolescentie tot politiek blogger (III)

Eerder: Een achterbakse dolksteek in de rug waar ze zelfs bij het CDA van opgekeken moeten hebben.

Hans_van_Mierlo
Hans van Mierlo

De paarse kabinetten waren het gevolg. Aanvankelijk was ik er bijzonder blij mee, na 70 jaar zuchten onder de dwang van het conservatieve CDA, die door hun politieke sleutelpositie allerlei achterhaalde minderheidsstandpunten op moreel-ethisch gebied aan de bevolking hadden weten blijven op te dringen. Het was hét moment voor het D66 van (toen weer) Hans van Mierlo, ideologisch op dat moment een van de grootste tegenpolen van het CDA, in elk geval op moreel – ethisch terrein. Máár… gaandeweg begon mij in die periode ook de draai van de inmiddels onder leiding van Wim Kok gestelde PvdA op te vallen. Het leek namelijk wel alsof er helemaal geen linkse partij aan die kabinetten deelnam, de ene na de andere liberale maatregel volgde. Programmatisch was ik het vaak wel met de PvdA eens, maar de de personen in partij hebben nooit mijn sympathie gehad. Dus stemde ik nog steeds D66.

Nu begon het in de tweede helft van de jaren negentig economisch in snel tempo veel en veel beter te gaan. De huizenprijzen explodeerden, maar niettemin bleef men als een gek kopen. Veel mensen maakten een inkomenssprong die ze nog niet zo lang geleden als onwaarschijnlijk hadden beschouwd. Loslopende types zoals ik werden de booming IT ingetrokken. Ik heb het idee dat er vooral toen een breuk in de solidariteit binnen de samenleving is ontstaan. Een relatief grote groep kreeg het in korte tijd behoorlijk goed, maar verloor de achterblijvers uit het oog.

Die laatsten verloren voorgoed de kans ooit nog een woning te kunnen kopen, fatsoenlijke huurwoningen waren op de private markt even onbetaalbaar geworden, en hadden idioot lange wachtlijsten gekregen bij de corporaties. Corporaties die overigens in rap tempo geprivatiseerd werden, en gestimuleerd werden een deel van hun woningvoorraad te verkopen. Prijzen en lonen stegen, behalve de laagste, en vooral uitkeringsgerechtigden deelden niet in die groei, waardoor hun achterstand alleen maar groter werd.

Paars II zat in feite de rit uit, zij het na een (later weer ingetrokken) ontslagaanvraag in 1999 vanwege het niet geaccepteerd worden van een wetsvoorstel tot een correctief referendum, dat door de VVD onder Hans Wiegel in de Eerste Kamer geblokkeerd werd. Ik denk dat D66 dat niet vergeten is en mede daarom ook nu het huidige kabinet bij de ballen heeft in de Eerste Kamer. Officieel nam het kabinet wel nog ontslag, een maand voor de officiële einddatum, om formeel verantwoordelijkheid te nemen als regering voor de Srebrenicacrisis, die echter onder een ander kabinet had plaatsgevonden. Maar kabinetten en bewindspersonen namen destijds nog verantwoordelijkheid, iets dat vooral in de jaren daarna sterk uit de mode raakte.

Ooit had ik gedacht dat het alleen in het buitenland bestond, maar vanaf de jaren tachtig kwamen er de eerste tekenen van de wel degelijk aanwezige xenofobie onder de Nederlandse bevolking. Althans, toen begon ik ze op te merken. Absoluut niet leuke en gemeen hatelijke grappen over Surinamers, maar vooral over Turken begonnen toen op te duiken. Toch alarmeerde me dat toen nog niet. De komst van Hans Janmaat, die als eerste met een xenofobe agenda in het parlement plaatsnam, deed dat echter wel. Dat zoiets mogelijk was! Maar diens bonkige en in het algemeen grote weerstand oproepende, onaangename persoonlijkheid zorgde ervoor dat er een stevig cordon sanitaire om hem heen gevormd werd. Hij werd uiteindelijk zelfs veroordeeld voor onder andere zijn uitspraak vol=vol. Toen nog wel. Tegenwoordig is dat een volkomen politiek correcte mening.

Een van de belangrijkste geesten achter deze nieuwe politieke correctheid was Frits Bolkestein. Frits Bolkestein wist het handiger aan te pakken dan Janmaat, en door niet in de regering plaats te nemen hield hij ook zijn handen vrij om tijdens de paarse kabinetten in het parlement eens fijn van leer te trekken tegen de diverse minderheden in Nederland, en zo beslag te leggen op dat deel van het electoraat. De VVD steeg dan ook flink in de peilingen. Antillianen de vrije vestiging in Nederland belemmeren, getetter over Het Immigratieprobleem, het begon allemaal onder hem. Toch moest hij, als VVD’er in die tijd, altijd een schijn van deftigheid ophouden.

Degene die voor het eerst pas echt goed begreep hoe je die schaamdoek van beschaving kon laten vallen en daarmee definitief de deksel van het grote xenofobe riool kon trekken was Pim Fortuyn. Ik was er, sinds Janmaat, altijd al bang voor geweest dat als er eenmaal een vergelijkbaar handig de media bespelend figuur als een Jörg Haider in (hoe kon het ook anders) Oostenrijk boven zou komen drijven, ook hier de beerput open zou gaan, en dat gebeurde dan ook.

Wordt vervolgd