Het nieuwe kondigt zich aan met oude pannen

De crisis bestaat er vooral uit dat de oude ordening sterft en dat de nieuwe nog niet kan doorbreken.
Zo ongeveer verwoordde de belangrijkste marxist “binnen De Partij” van de vorige eeuw, Antonio Gramsci, de situatie van tachtig jaar geleden.
Het is weer crisis, misschien is de nieuwe ordening wel verder gevorderd dan menigeen denkt of vermoedt, zoiets valt pas achteraf te beoordelen. De Heersende Machten zien misschien beter de bedreiging in van zo maar een moestuin of een heel veld in de bossen. Tenslotte werd het “startschot” van het moderne socialisme gegeven door de Diggers van 1649, die zomaar een veldje kraakten om knollen te verbouwen en derhalve schielijk werden weggeslagen. Ik ben tweetmaatje met de Diggers van nu en zij vroegen mij laatst waar ik bleef – tja, familieverplichtingen blabla – weet het eigenlijk niet eens zo goed. Misschien moeten “we” ook juist ergens in Nederland beginnen.

“Arabische Lente” is een vorm van nieuwsframing – het poetst listig de studentenrevolte van Italië – aan de overkant van Tunesië – van 2010 en ervoor weg, die Tunis tot voorbeeld was. En het wekt op geslaagde wijze de schijn dat er iets anders aan de hand is dan in Spanje, Portugal, Griekenland of elders. De “Arabische Lente” is van “hun”. De pleinbezettingen zijn van “ons” – of het Tahrir is, Puerta del Sol, Syntagma of de Koekamp. Het is een vorm van actievoeren (die oorspronkelijk ontwikkeld is in Midden-Amerika, ook iets wat De Media er nooit bij zullen vertellen) die laat zien hoe de machtsverhoudingen zouden kunnen liggen. “Ye are many, they are few” zoals Shelley bijna twee eeuwen geleden dichtte.

Het zou niet onmogelijk en wellicht niet eens zo moeilijk zijn om daadwerkelijk de omsingelde parlementsgebouwen in Madrid of Athene te bestormen en in te nemen. Er zouden doden vallen en nog meer gewonden, maar de menigte is voorhanden. Zelfs in Caïro, waar menig partijkantoor in vlammen is opgegaan en ministeries bezet zijn vorig jaar, is het niet zo ver gekomen. Tenslotte bevindt zich daar ook niet de macht, hoe symbolisch die gebouwen ook zijn. En hoe angstig de politici van madurodamformaat die er hun Drastische Hervormingen en Bezuinigingen beramen ook zijn. Maar laat ze maar zweten van angst, en met hen de inwisselbaren die de eigenlijke macht belichamen.

Hoe verder? In Zuid-Europa kan de politieke machtsvraag eerder aan de orde zijn dan in Noord-Europa. In Italië zit een door de fascisten gesteunde bankier op de plaats waar een mediatycoon voor gekozen was. Griekenland heeft een coalitie van VVD, PvdA en GroenLinks (om het even versimpeld te vertalen) en wat maakte het uit… Portugal heeft een traditie van interventies van het leger ten gunste van links: 1910, de val van de monarchie, 1974, de val van het kolonialisme en fascisme, en het rommelt ook nu weer in het leger. Spanje zou uit elkaar kunnen vallen tenzij het leger hier (zoals ook in Griekenland traditie is) “ingrijpt”. Wie denkt dat dergelijke staatsgreepachtige taferelen in een land als Nederland onmogelijk zijn interpreteert de radiostilteformatie verkeerd.

Hoe verder? Op 13 oktober is er een wereldwijde cacerolazo georganiseerd, mede te houden op een plein dichtbij u.
Ik zoek een ouwe onbruikbare koekepan op, pollepel er bij en rammen maar. Lijkt mij mooi. Dit actiemiddel is oorspronkelijk “van hun” – mummiedames stuurden hun huishoudsters de straat op met pannen in Chili om Pinochet uit te nodigen tot zijn staatsgreep, 1973 – maar vooral in Québec afgelopen zomer is het “omgedraaid” (en al eerder onder andere in Argentinië). Hopelijk werkt het weer in Nederland (en elders) net zo mee als met Occupy, 15 oktober vorig jaar. We zien elkaar daar.