Als het een thriller was zou ik ervan genieten. Een film over een oude man die in het middelpunt van alle conflicten van de wereldpolitiek staat. Begint met de helikopters die nu boven Den Haag knorren omdat hij daar verwacht wordt. Opnames van een slagveld in Oekraïne en bombardementen in het Midden-Oosten, razzia’s op gekleurde mensen. Dan het begin van de NAVO-vergadering: toppolitici en hoog gedecoreerde militairen in ademloze afwachting. Komt hij of komt hij niet? De secretaris-generaal met wanhopige kwinkslagen en een paar bleke glimlachjes, maar de blikken blijven gespannen gericht op de deur. Komt Trump naar binnen of niet?
TRUMP EN NERO
Het middelpunt van al deze aandacht geniet daarvan volop. Niet toevallig gedraagt hij zich onberekenbaar, agressief en door zijn vriendschap met de vijand verraderlijk. Zo heeft hij de wereld te pakken, hij is een meester in het strelen van zijn ijdelheid en hij weet dat.
Slechts één ding is duidelijk: Donald Trump is ijdel als Nero. De man die brandende christenen als lantaarnpalen de straten van Rome liet verlichten en bij zijn dood sprak: ‘Welk een kunstenaar gaat er met mij heen.’
TRUMP EN SCHRÖDER
Je zou zeggen dat Trump in zijn soort uniek is, maar er is een ander politiek zwaargewicht dat diezelfde verraderlijke ijdelheid demonstreert. Dat is de voormalige Duitse bondskanselier Gerhard Schröder, van de SPD. Ook hij was in de ban van Poetin geraakt. Aan het eind van zijn regeerperiode, in 2005, heeft hij samen met Poetin de gaspijpleiding Nordstream opgebouwd. ‘Gas voor Europa!’ luidde Schröders motto. Wat een zegen voor onze industrie en wat mooi dat we nu vreedzaam verbonden zijn met Rusland! Hij en Poetin hadden (of hebben) volgens Schröder een ‘Männerfreundschaft’. Gerhard vierde zijn verjaardag met Poetin samen en de Russische dictator nodigde hem uit om samen de kerstnacht te vieren, waarbij zij zich in een arrenslee met paarden door Moskou lieten draven, terwijl de sterren aan de hemel fonkelden.
Net zoals Trump weigerde de Duitser Poetin ergens de schuld van te geven. Poetin was volgens hem ‘een loepzuivere democraat’, ‘want in Rusland worden verkiezingen gehouden’. De aanval op Oekraïne? ‘Je moet goed begrijpen dat er van beide kanten grote fouten gemaakt zijn, ook door het Westen.’ Schröder werd de voorzitter van Nordstream, voorzitter van de raad van bestuur van Gazprom en ook Hoge Piet bij het Russische staatsoliebedrijf Rosneft. De miljoenen stroomden binnen en daarom ben ik geneigd om die Männerfreundschaft van hem en Poetin met een korreltje zout te nemen, te meer daar Poetin in hem een willig werktuig had om de Russische staatskas aan een permanente geldstroom te helpen, waardoor Rusland in staat was zich fluks en vrolijk op het oorlogspad te begeven. Wel geloof ik dat Gerhard net als Donald een oprechte bewondering heeft voor Poetin. Die knappe en intelligente man die erin slaagt om in zijn eentje over dat enorme Russische rijk te heersen en bovendien de wereld in ademloze spanning te brengen, jaloersmakend toch?
Waarom gedragen Trump en Schröder, beiden toch mannen met macht en ervaring, zich als kinderen tegenover Poetin? Het kan zijn dat Trump gechanteerd wordt en dat Schröder omgekocht is, maar er is meer. Poetin en zijn geheime dienst hebben hen op hun zwakke plek binnen gehengeld.
Die zwakke plek is hun ijdelheid, hun narcisme. Genieten van de rol van beste vriend van de almachtige Poetin. Het genot van aandacht en spanning.
BOMMEN OP IRAN
‘Misschien doe ik het, misschien niet. Niemand weet wat ik ga doen.’ Met dit soort zinnen zorgt Trump dat aller ogen op hem gericht blijven.
En dat er inderdaad een explosie kan volgen, daarvoor zorgt hij ook, met zijn jongste aanval op Iran. Toch, ondanks zijn verkiezingsbelofte dat hij een man van de vrede zou zijn, die overal vrede zou stichten en geen oorlog zou maken. Het resultaat zien we. De oorlog van vriend Poetin woekert vrolijk voort, nu extra afgeleid door Trumps spektakel in het Midden-Oosten. En een nieuwe oorlog, daar draait vredesstichter Trump zijn hand niet voor om.
NIEMAND BLIJ BEHALVE
Behalve Netanyahu en Poetin kan niemand blij zijn met Trumps aanval. De kans is groot dat dit tot een nog grotere oorlog in het Midden-Oosten leidt, bijvoorbeeld wanneer pro-Iraanse strijdgroepen in Irak Amerikaanse militaire bases gaan aanvallen. Ja, Netanyahu kan blij zijn omdat hij zich ondersteund voelt door Trump. Hoewel zijn doel, regimechange in Iran, nog ver weg lijkt. Poetin kan blij zijn omdat de olieprijzen enorm stijgen, wat voor zijn oorlogsvoering van vitaal belang is. Dat zijn bondgenoot Iran verzwakt wordt lijkt me minder belangrijk, vergeleken met het voordeel dat de schijnwerpers zich nu afwenden van Oekraïne, waar hij weer naar hartenlust kan blijven huishouden. En de Iraanse drones, die maakt Poetin nu inmiddels onder licentie in Rusland zelf.
ZIJN KOMST DOET ER NIET TOE
Komt Donald naar de NAVO-top? De kans dat hij geen aandrang voelt is nu nog groter, hij heeft zijn ding nu op Iran gevestigd. Rutte is niet echt blij met Donalds stunt in Iran, vermoed ik, en de Europese NAVO-staten evenmin.
Deze top zal worden herinnerd als het begin van een Europees-Canadese NAVO. Of Trump komt of niet, dat doet er niet meer toe. Hij heeft genoeg duidelijk gemaakt hoe onbetrouwbaar hij zijn land heeft gemaakt.
Is dit een goede voorspelling?
– Uitgelichte afbeelding: Door Ralf Roletschek – Eigen werk, Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=42947181