Het was het soort toeval waarvan je het in het leven moet hebben, blijkbaar. Ik was voor de conferentie van de International Society for the Study of European Ideas (ISSEI) naar Haifa gegaan om daar een lezing te geven over de overeenkomst of band tussen Gustav Landauer en de Nederlandse christen-anarchisten. Die maandagochtend waarop ik mijn debuut zou hebben was er niemand, maar dan ook helemaal niemand die interesse bleek te tonen voor de Landauer-werkgroep. “It happens”, zei de moderator, en hij keek eens op de lijst of ik ergens anders kon worden geplaatst. We liepen door de gangen van het Technion-gebouw van de universiteit van Haifa, toen ik een artistiek uitziende man iets op een aankondigingsbord zag plakken. Hij zocht nog mensen die iets wilden doen voor zijn werkgroep Mystiek. Ik schoot in de lach, en de man vroeg enigszins gepikeerd waarom ik lachte. “Ik lach omdat ik mijn lezing bij u kan onderbrengen, over Landauer en de christen-anarchisten.” Louis Bähler had duidelijk gezegd dat er een mystieke ader door de beweging liep. Hij stemde in en zo begon mijn loopbaan als lezingengever over het christen-/religieus anarchisme.
Enfin, het verhaal van die lezingen en conferenties heb ik in deel 6 van VERKENNINGEN verwoord en is hier te vinden. Ongeveer een jaar geleden kondigde ik het slot van deze reeks aan. Het is er nog niet van gekomen, en eerlijk gezegd, een slot lijkt mij niet voor de hand liggen. Intussen meld ik dat de essays zoals uitgegeven bij Stockholm University Press die als het ware de opvolging van de lezingen over anarchisme en religie in Loughborough belichamen alle online zijn te raadplegen en te downloaden. Er komen verrassende namen in voor: de Franse libertair en historicus Daniel Guérin (1904-1988) bijvoorbeeld, en William Blake (1757-1827; Engelse dichter en schilder) wordt christen-anarchist genoemd. Er is geen excuus voor onwetendheid op het gebied van religie en anarchisme, wil ik maar zeggen.
Deel 1: hier
Deel 2: hier
Deel 3: hier
Het ziet er naar uit dat het hierbij blijft wat betreft Stockholm.
Wordt vervolgd…
– Eerder verschenen bij Libertaire Orde
