Na een aantal rechtszaken is mij duidelijk hoe de misstanden omtrent fotorechten voort kunnen blijven duren.
Rechtszaak 1. ECLI:NL:RBROT:2019:1573 ANP/Hollandse Hoogte
Tssk, die denken dat ze disproportionele boetes mogen opleggen om in eigen zak te steken dacht ik bij de eerste brief van Permission Machine. Toen er na mijn summiere afwijzing een dagvaarding volgde dacht ik serieus dat ze in de rechtbank billenkoek zouden krijgen. De rechter donderde echter dat de wet ook voor mij gold en ik moest het tarief van Stichting FotoAnoniem met een opslag van 50% betalen.
Pardon? Een rechter die denkt dat ANP €332,50 heeft misgelopen aan licentie-inkomsten? En omdat ik dat niet betaald heb draai ik op voor de proceskosten?
Ik weet het aan het feit dat ik tegenover ANP stond en dat de rechter mijn verhaal niet geloofde. Pas veel later zag ik dat deze rechter banden had met de uitvoerende macht; Sena, Videma en Stichting Thuiskopie.
Mijn inziens is het oplichting om te beweren dat je een licentievergoeding hebt misgelopen volgens de tarievenlijst van Stichting FotoAnoniem en daar nog een toeslag bovenop te doen. Het zijn all-in vrijwaringstarieven voor als een onvindbare maker zich meldt. In de media beweerden juristen en fotografen echter dat het moreel wellicht niet klopte maar dat mijn vonnis juridisch correct was; rechters volgen de tarieven van Stichting FotoAnoniem.
Geldklopperij met fotorechten wordt al jarenlang gemeld bij de Mededingingsautoriteit en het Openbaar Ministerie. Die doen niets en geven aan dat het aan de rechter is wat een redelijke schadevergoeding is.
Rechtszaak 2. ECLI:NL:RBAMS:2019:8643 Zelfstandig fotografe
De verwijzing naar de werkelijke tarieven voor gebruik op een blog had de fotografe na dagvaarding verwijderd. Ter zitting bleek ze het geclaimde tarief inderdaad alleen bij sommaties achteraf te hanteren en veegde de rechter het tarief van €250 van tafel. Desalniettemin wijst de rechter in het vonnis het opgeklopte tarief toe waardoor deze fotografe nog steeds denkt dat zij boetes mag opleggen aan iedereen die haar foto’s gebruikt.
Ik weet het aan overbelasting bij de rechtbank dat er geen proces-verbaal was opgemaakt en het verweer nauwelijks bekeken was.
In augustus 2020 schrijven Roel Dijkstra en Kitty van Boven namens meer dan 100 fotografen een brief naar de rechterlijke macht. Reden is dat de rechter bij simpele fotozaken de proceskosten steeds vaker reduceert en toeslagen beperkt tot 25%. Zij lijden daardoor verlies op procedures. Voorheen gingen de zwaar opgeklopte tarieven tot wel vier keer over de kop en werden proceskosten volledig toegewezen, met dank aan de vele zaken van Permission Machine niet meer.
De brief van was aanleiding voor de petitie.
De fotografe ging in hoger beroep ECLI:NL:GHAMS:2021:460 en de raadsheren wijzen een verhoging van 100% toe, de brief van Roel Dijkstra en Kitty van Boven heeft blijkbaar effect gehad.
Ook het Hof negeert het daadwerkelijke tarief van €4,50 dat overduidelijk in de stukken stond.
Rechtszaak 3. Roel Dijkstra met Kitty van Boven
Via de petitie kwam deze zaak bij mij terecht.
Roel Dijkstra heeft een archief met meer dan 1.000.000 foto’s. De foto’s zijn goed vindbaar in Google en zijn in twee klikken in groot formaat te downloaden zonder dat je doorhebt dat er rechten op rusten.
Gedaagde heeft de foto, waarvan niet bekend is of Roel Dijkstra hem zelf heeft gemaakt, gebruikt in een ontwerpwedstrijd voor een restaurantfolder. Rechter wijst als misgelopen licentie-inkomsten €350 toe met een verhoging van 100% voor ontbreken naam.
Ik weet het toewijzen van €700 als misgelopen inkomsten aan het lange, bewerkelijke voortraject (gedaagde heeft stukken vervalst en er was al een rechtszaak aan vooraf gegaan) waardoor werkelijke schadebepaling lastig is.
Rechtszaak 4. ECLI:NL:RBNHO:2021:8088 Gekopieerde teksten.
Waar in voorgaande rechtszaken juristen in opdracht van fotografen en beeldbanken procederen om hun vele intimiderende sommatiebrieven kracht bij te zetten –betalen voor die foto anders sleep ik je voor de rechter- zag ik hier een advocaat die na enkele mails een laaggeletterde man daagde die zich niet kon verweren.
Gedaagde moest €5.603,17 aan advocaatkosten betalen terwijl hij buitenrechtelijk had willen schikken voor een hoger bedrag dan het toegewezen schadebedrag.
Ik klaagde over de advocaat bij zijn meerdere; Anne Bekema van het AMI-artikel over de waarde van een foto. Antwoord: “.. concludeer daaruit niet dat hij misbruik heeft gemaakt van de situatie.” De andere oprichter/naamgever van het kantoor LePooleBekema blijkt raadsheer.
Gedaagde kwam in financiële problemen door het vonnis (€7.000) en ik ging op zoek naar een advocaat die op toevoeging (= gesubsidieerde rechtsbijstand) de toegewezen licentie- en proceskosten wilde betwisten:
- “Uw werkwijze kenmerkt zich onder meer door insinuaties en weinig nuances. Zo suggereert u bijvoorbeeld dat er een connectie is met degene die het vonnis heeft geschreven, dat procederen een verdienmodel van advocaten is en dat er niet veel IE-advocaten met een moraal zijn. Wij hebben een dermate andere visie en werkwijze dat wij afzien van verdere communicatie.”
- “Helaas kan ik de zaak niet doen. Ik ben rechter-plaatsvervanger bij de Rb. Haarlem en vind het ingewikkeld mijn collega’s af te vallen.”
- “… zal de Raad voor Rechtsbijstand geen toevoeging afgeven, omdat het een geschil betreft dat uit bedrijfsmatig handelen voortvloeit.” Aldus de door het Juridisch Loket aangewezen advocaat.
- “Helaas zijn wij niet in de gelegenheid je te helpen met deze zaak.” Aldus de auteurs van het AMI-artikel over auteursrechttrollen.
Het vonnis is voorgelegd aan tien advocaten, de Ombudsman, Rechtbank Haarlem, Het Juridisch Loket, de Raad voor Rechtsbijstand, de Orde van Advocaten, de Deken van Rotterdam en de Deken van Amsterdam. Ze wijzen naar elkaar of naar de rechter. Niemand was bereid om deze laaggeletterde man van Turkse afkomst te helpen.
Update 2 mei 2022. Advocaat is nu griffier/secretaris bij de rechtbank waar deze zaak diende; Rechtbank Haarlem, niet de dichtstbijzijnde rechtbank trouwens voor gedaagde. De rechter die deze man wegstuurde toen hij zich mondeling kwam verweren maakte daar nog een opmerking over.
Rechtszaak 5. ECLI:NL:RBMNE:2021:5887 Gratis foto
Een nocurenopay-jurist met een fotograaf die honderden foto’s met een vrije licentie aanbiedt via Wikipedia. Waar ANP aansluiting zoekt bij de tarieven van Stichting FotoAnoniem werd hier beweerd dat de fotograaf daadwerkelijk licenties voor deze bedragen verkocht en dat die bedragen marktconform zijn. Fotograaf had niets overlegd waaruit dit zou blijken doch de rechter oordeelde dat de inbreukmaker bijna €3.000 moet betalen.
In de veronderstelling dat de Mededingingsautoriteit al twee jaar bezig was met een onderzoek naar het toepassen van de tarieven van Stichting FotoAnoniem door rechters legde ik dit vonnis aan ze voor. Ze bleken niets te doen met de vele meldingen van gedupeerden; het heeft geen prioriteit en er zijn geen economische of juridische gronden. Ik heb daarop een handhavingsverzoek ingediend voor de Stichting Beeld Anoniem (voorheen Foto Anoniem). Afgewezen.
Ik ging weer op zoek naar een advocaat. De een bleek betrokken bij het Hof waar de zaak zal dienen en verwees door naar een advocaat die ik ken van…. jawel, onredelijke fotoclaims.
Een ander was helaas geen advocaat meer en meldde: “…“ons-kent-ons” / “ouwe-jongens-krentenbrood” groep die uiterst commercieel is. Rechters komen bijna altijd van grotere rijkere kantoren. Rechters zijn ook vaak advocaten die parttime-rechter (rechter-plv) zijn en de intrinsieke belangenverstrengeling kan dan idd aanwezig zijn.”
Met veel moeite op de valreep een advocaat gevonden voor hoger beroep; Ewout Jansen van dit artikel op Boek9. Die heeft de zaak niet aangebracht en de lijdensweg van deze gedaagde met een jaar verlengd.
Uitgelichte afbeelding door Tingey Injury Law Firm on Unsplash
Dit (deel)artikel verscheen september 2023 op de site van Martine Bakx.
Teken ook de petitie Stop Onredelijke Fotoclaims van Martine Bakx
