Jiddische klassieker du jour: Dos Kelbl (Donai, Donai)

Dos Kelbl (beter bekend als Donai, Donai) werd in 1940 geschreven door Aaron Zeitlin (tekst) en Sholom Secunda (muziek). Het lied wordt vaak geassocieerd met de Shoah, maar ook zonder die associatie is dit lied over een kalf dat naar de slachtbank gevoerd wordt merkwaardig ontroerend. Dos Kelbl is al eens eerder voorbij gekomen in de versie van Joan Baez, maar hier is ie in het Jiddisch, zoals het hoort. Omdat de versie van Baez bloedmooi is, doen we die ook nog een keer. Engelse tekst onder de video van Joan Baez. 

Oyfn furl ligt dos kelbl
Ligt gebundn mit a shtrik
Hoych in himl fligt a foygl
Fligt un dreyt sich hin un tsrikLacht der wint in korn
Lacht un lacht un lacht
Lacht er op a tog a gantsn
Un a halber nacht
Dona, dona, dona …

Shrayt dos kelbl, sogt der poyer:
Wer she heyst dich sayn a kalb?
Wolst gekent doch sayn a foygl
Wolst gekent doch sayn a shwalb

Lacht der wint in korn
Lacht un lacht un lacht
Lacht er op a tog a gantsn
Un a halber nacht
Dona, dona, dona, …

Bidne kelber tut men bindn
Un men shlept sey un men shecht
Wer s’hot fligl, fligt aroyftsu
Is bay keynem nisht keyn knecht

Lacht un lacht un lacht
Lacht er op a tog a gantsn
Un a halber nacht
Dona, dona, dona …

[Verse 1]
On a wagon bound for market
There’s a calf with a mournful eye
High above him, there’s a swallow
Winging swiftly through the sky

[Chorus]
How the winds are laughing
They laugh with all their might
Laugh and laugh the whole day through
And half the summer’s night
Donna, Donna, Donna, Donna
Donna, Donna, Donna, Don
Donna, Donna, Donna, Donna
Donna, Donna, Donna, Don

[Verse 2]
“Stop complaining!” said the farmer
“Who told you a calf to be?
Why don’t you have wings to fly with
Like the swallow so proud and free?”

[Chorus]
How the winds are laughing
They laugh with all their might
Laugh and laugh the whole day through
And half the summer’s night
Donna, Donna, Donna, Donna
Donna, Donna, Donna, Don
Donna, Donna, Donna, Donna
Donna, Donna, Donna, Don

[Verse 3]
Calves are easily bound and slaughtered
Never knowing the reason why
But whoever treasures freedom
Like the swallow has learned to fly

[Outro]
How the winds are laughing
They laugh with all their might
Laugh and laugh the whole day through
And half the summer’s night
Donna, Donna, Donna, Donna
Donna, Donna, Donna, Don
Donna, Donna, Donna, Donna
Donna, Donna, Donna, Donna

Uitgelichte afbeelding: De Cheiderschool in Amsterdam is de enige school in Nederland waar Jiddisch wordt onderwezen – Door Meshulam – Eigen werk, Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=5752323