Dit artikel verscheen eerder op de website van GroenLinkser Hans Groen.
In Elsevier en op zijn log ‘Oh oh Den Haag’ maakt Paul Lieben zich druk om het feit dat rechters tegengas geven tegen de alsmaar luider wordende roep om harder straffen. Volgens Lieben komen rechters van de Planeet Groenlinks. En zo is zijn gehele artikel vergeven van kwalificaties, maar argumenten ontberen. Zijn stelling om meer vergelding staat echter haaks op een veilige samenleving.
De gewraakte passage waar Lieben over valt is de volgende: ‘Stel je eens voor dat je nu wordt opgepakt en in een cel blijft tot je begrafenis.’ Een citaat van Joost van Dijk, van de Raad voor de Rechtspraak, voorafgegaan door de mening: ‘Harder wordt het niet. Ik begrijp dus niet goed wat men wil.’
Lieben stelt daar tegenover: ‘Stel je eens voor dat je nu wordt opgepakt en in een cel blijft tot je begrafenis’, maar bijvoorbeeld: ‘Stel je voor dat je dierbare wordt vermoord en de dader na een paar jaar weer frank en vrij rondloopt, terwijl jij geestelijk levenslang hebt…’
Hier gaat Lieben meteen de mist in. Van Dijk stelt dat een hogere straf dan werkelijk levenslang niet mogelijk is en Lieben schiet volkomen naast het doel door een voorbeeld te stellen waarbij geen levenslang is gegeven. Het is een vals vergelijk, want de situatie is niet gelijk. De enige zwaardere straf dan die ‘Van Dijk’ voorlegt is de doodstraf. Die is echter niet mogelijk in Nederland. Lieben hanteert hier een drogredenering.
Op een ander punt gaat Lieben eveneens de mist in. “Bij ons, aardbewoners, zijn wij de mening toegedaan dat de rechten van slachtoffer en nabestaanden op de eerste plaats moeten komen.” Beste Lieben. De rechten van slachtoffer en nabestaanden zijn al geschonden op het moment van de misdaad. Namelijk de eerbiediging en onschendbaarheid van je lichaam. Dat gegeven valt niet terug te draaien. Hoe hoog je de strafmaat ook legt. Als slachtoffer van een geweldsdelict weet ik daar helaas alles van. Worden die rechten verbeterd door een hogere strafmaat? Ook niet. Een hogere strafmaat lijkt, met nadruk lijkt, alleen te voldoen aan de wens tot vergelding.
En daar blijkt het Lieben om te doen. Vergelding. Lieben is totaal niet op zoek naar een veilige samenleving en de maatregelen die daarbij het beste passen. Hard, harder, hardst. En volgens Lieben kunnen opgesloten criminelen geen misdaad plegen. Lieben vergeet dan even dat die criminelen als gevolg van de maatschappelijke verharding, zelf ook verharden, beter georganiseerd raken en gespecialiseerd. Niet zelden doen zij die kennis en verharding juist op in de gevangenis. Lieben’s roep om vergelding komt dus als een boemerang terug in de maatschappij.
In de Verenigde Staten wordt in de staten waar de doodstraf geldt, eerder het slachtoffer gedood dan in andere staten. Reden: angst voor herkenning en dus de kans op de doodstraf.
Een leuk artikel voor Lieben kan hij hier lezen[hier] Daarmee is ook meteen die vraag van Lieben beantwoord al had hij dat zelf ook makkelijk kunnen opzoeken.
Enige punten uit het onderzoek:
- De burger straft nauwelijks strenger als hij zelf kennis heeft van het dossier.
- De burger beseft dat hij toch nooit tevreden zal zijn over de strafmaat.
- Strenger straffen helpt nauwelijks. Vaker straffen en effectievere opsporing wel.
Lieben “Het gaat er niet alleen om of het helpt. Het gaat in de eerste plaats om het rechtsgevoel van slachtoffer en nabestaanden en dat van de gehele maatschappij.”
Nee, Lieben daar gaat het juist niet om. Het rechtsgevoel van het slachtoffer en de maatschappij zal nooit bevredigd kunnen worden. Een slachtoffer weet dat. Geen enkele strafmaat zal ooit helpen tegen de schending van vertrouwen die is doorbroken. Als iemand voor de rechter komt, is de misdaad gepleegd. Dat kan je niet terugdraaien. Je kan er wel alles aan doen om herhaling te voorkomen. Blind varen op vergelding waardoor de crimineel verhardt en recidivisme toeneemt, zorgt juist dat de spiraal van verharding alleen maar toeneemt.
Het grootste probleem is het gevoel van onveiligheid onder burgers. Vaak is het de vele kleine criminaliteit die voor veel onrust zorgt. De dagelijkse overvallen, bedreigingen etc. jegens burgers. Maar de pakkans en veroordelingskans is behoorlijk laag in Nederland. Hopelijk heeft Lieben de recente uitzending van Zembla op dit punt gezien. Het probleem is niet de strafmaat, maar de gebrekkige manier waarop het gehele justitiële apparaat functioneert. Dus in plaats van maar weer te brullen dat de straffen hoger moeten, kunnen we ons beter richten op het effectiever maken van de justitiële keten. Dat betekent betere procesinrichting [efficiency], goede toepassing van bestaande systemen, informatie en kennisdeling en verminderen van de bureaucratische druk waardoor meer blauw op straat kan komen. Daarmee kunnen we de pakkans en veroordelingskans laten toenemen en de absolute en gepercipieerde veiligheid laten toenemen. Dus in plaats van de valse belofte van 3000 agenten op straat, kan dit kabinet beter aan de slag gaan met de justitiële organisatie. En ja, dat gaat geld kosten, maar zal zich uiteindelijk terugbetalen.
Want uiteindelijk willen we allemaal in een veilig land wonen. Niet in het meest repressieve.
Bron: Elsevier
“Volgens Lieben komen rechters van de Planeet Groenlinks.”
Zelfs al zou het waar zijn dat bijna alle rechters aanhangers van GroenLinks, Anders-Links of D66-links zijn, waarom is het dan de schuld van “links” dat de andere partijen kennelijk niet voldoende capabele personen in huis hebben om de opleiding tot rechter te voltooien?
Of haken “rechtse” kandidaat-rechters allemaal voortijdig af zodra ze doorkrijgen dat je als rechter je politieke voorkeur niet mag (of kan) doordrukken?
Questions, questions….