Voorlopig geen correctief referendum

Er komt  voorlopig geen correctief referendum. De Tweede Kamer heeft een daartoe dienend wetsvoorstel gisteren in tweede lezing verworpen. Tegen het wetsvoorstel stemden VVD, CDA, DENK, VOLT, SGP, BIJ1 en de leden Gündogan en Den Haan. Omdat het een grondwetswijziging betrof, was een tweederdemeerderheid vereist. 

Eigenlijk betrof het twee wetsvoorstellen. Op advies van D66 had indienster Renske Leijten de wet gesplitst in een landelijke en in een decentrale variant. Beiden zijn nu afgewezen door de Tweede Kamer.

Omdat het CDA lang aarzelde, leek het voorstel kans van slagen te hebben. Lokale CDA-bestuurders waren fel tegen. Zij voelen meer voor het instellen van burgerberaden, waarbij burgers vooraf gehoord worden. De CDA-fractie besloot daarop tegen te stemmen.

BIJ1 heeft de leden geraadpleegd. Die spraken zich in meerderheid uit tégen de invoering van een  referendum. Hulde!

Renske Leijten geeft het niet op. Inmiddels heeft ze het wetsvoorstel met een kleine wijziging opnieuw ingediend. Dat is natuurlijk een kansloze manoeuvre, maar het geeft de SP de kans bovengenoemde partijen af te schilderen als Vertegenwoordigers van De Elite die weigeren naar Het Volk te luisteren. Vandaar.


Referenda zijn altijd al een favoriet wapen geweest in het arsenaal van extreemrechts, en dat is anno 2022 niet anders. Denk alleen maar aan de door extreemrechts gemanipuleerde Oekraïne- en Brexit-referenda. Schimmelpenninck heeft dan ook het grootste gelijk van de wereld: met referenda lever je de democratie uit aan de mensen met de grootste bek en het meeste geld.

Wat dat betreft is het instellen van burger(be)raden niet eens zo’n gek idee. Het geeft burgers de kans tijdens het proces invloed uit te oefenen op de besluitvorming. Misschien niet ideaal, maar het heeft duizend keer meer met ‘democratie’ te maken dan het zetten van een kruisje op een formulier waarop een complex probleem wordt teruggebracht tot een simplistisch ja/nee.

Uitgelichte afbeelding: By Ferdinand Vitzethum – Sammlung Superikonoskop, Attribution, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=12391941