Het is opnieuw opmerkelijk hoe weinig zakelijk en to the point the Europese staten hebben gereageerd op de nieuwe aankondiging van Iran dat het opnieuw een grens doorbreekt die was gezet in het nucleaire akkoord dat het in 2015 sloot. De aankondiging, die zondag werd gedaan, betreft het feit dat Iran uranium gaat verrijken boven de gestelde grens van 3,67%. Het was de tweede stap die Iran deed. Op 8 mei werd de eerste aangekondigd. Dat betrof het feit dat de voorraad uranium in Irans bezit zal worden vergroot boven de in het akkoord genoemde grens van 300 kilogram.
De aankondigingen werden gedaan een jaar nadat de Amerikaanse president Trump het akkoord opzegde. Dit zogenoemde JCPOA werd in 2015 door de de VS, Rusland, China, Frankrijk Groot-Brittannië en Duitsland gesloten, om veilig te stellen dat Iran geen atoomwapens zal maken. De Europese landen plus China waren tegen dit Amerikaanse opzeggen van het akkoord. Zij hebben pogingen gedaan om het overeind te houden en belangrijke firma’s te verhinderen zich uit Iran terug te trekken uit vrees dat zij ten offer zouden vallen aan de sancties die de VS intssen weer volop heeft afgekondigd. Maar Europa heeft daarin volstrekt gefaald. Grote bedrijven als Total, Peugeot, de rederij Maersk, General Electric, Honeywell, het Russische oliebedrijf Lukoil, Siemens, Boeing, het Indiase Reliance dat olieraffinaderijen bezit en Dover, een maker van pompen voor de olie-industrie, trokken zich samen met
andere bedrijven terug. Het INSTEX-betalingsmechanisme dat Europa recent in het leven riep voor voedingsmiddelen en dergelijke is volgens Iran onvoldoende.
De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Mohammed Javad Zarif zei dat wat Iran nodig heeft, een garantie is dat het zijn olie kan blijven verkopen. Niettemin hebben de Iraanse officials als Zarif of Abbas Araghchi, de vice-minister van Buitenlandse Zaken, steeds gezegd dat de stappen die nu zijn genomen om met het akkoord te breken, zijn gezet om Europa op te roepen in actie te komen. Iedere 60 dagen zal een nieuwe stap worden gezet om Europa te prikkelen. Maar geen enkele stap is onomkeerbaar, elke stap kan weer ongedaan worden gemaakt, zo werd ook door Teheran betoogd.
”De Europese landen hebben zich niet aan hun beloftes gehouden, zij zijn medeverantwoordelijk,”zo zei Araghchi.”Er was een politieke wil in Europa om de deal te redden, wat betekende dat Europa Iran zou helpen de Amerikaanse sancties te omzeilen. Maar dit kanaal (hij bedoelde INSTEX) zal niet werken, tenzij de Europese landen het gebruiken om Irans olie te kopen.”
Niettemin heeft heeft Europa niet, of zelfs grimmig gereageerd. De Franse premier Macron maakte in een telefoongesprek met de Iraanse premier Rouhani zijn ”ongerustheid” duidelijk. Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken sprak eveneens van ongerustheid en riep Iran op zijn breuken met de bepalingen van het akkoord ongedaan te maken. En groot-Brittannië riep Iran op te stoppen met het verrijken van uranium en zich te houden aan de termen van het akkoord. De Iraanse minister Zarif ontkende intussen dat Iran het akkoord breekt. Eén van de afspraken eruit is volgesn hem dat wanneer één van de partijen zich niet houdt aan de bepalingem, de andere partij daaraan ook niet gehouden is. De slappe houding van Europa maakt de zaak er niet beter op. Temeer omdat president Trump Iran inmiddels gewaarschuwd heeft dat het ”beter voorzichtig” kan zijn (zonder overigens te zeggen wat er anders zou kunnen gebeuren), de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Pompeo met nog meer sancties dreigde en de Israelische premier Netanyahu de wereld opriep in actie te komen tegen de ”uiterst gevaarlijke ontwikkeling” in Teheran.
Alle experts wijzen er intussen op dat Iran nog steeds inspecties toelaat op zijn grondgebied, en dat er zeker geen gevaar is dat Teheran binnenkort een atoombom zal bezitten. Niet alleen ontkent Iran in alle toonaarden dat het dat van plan is of ooit is geweest, het heeft ook minstens een jaar nodig om in de buurt te komen van het hebben van de capaciteit om er één te maken. Voor een bom is een ton uranium nodig. Dat uranium moet worden verrijkt tot 90%, terwijl Iran nooit verder is gegaan dan 20%. De zwaarwaterfabriek die het bezat (waar plutonium uit zou kunnen resulteren), is onder het JCPOA akkoord gesloten. En het aantal centrifuges dat Iran bezat om uranium te verrijken is onder het akkoord aanzienlijk teruggebracht. Maar wat intussen wel meer dan duidelijk is, is dat het Amerikaanse opzeggen van het akkoord en de eis van nieuwe onderhandelingen (waarin ook Irans raketprogramma zou worden betrokken, plus de steun die het geeft aan Hezbollah, het regime in Syrië en eventueel de Houthi’s in Jemen) voor een ernstige feitelijke oorlogsdreiging heeft gezorgd. En de Europese reacties helpen bepaald niet om die dreiging weg te nemen.
– Ook gepubliceerd bij Abu Pessoptimist
