Israel gaat dinsdag 9 april naar de stembus. Dat is over twee dagen. Sommigen doen het voorkomen alsof het spannend gaat worden, wegens gedrang op rechts. Maar dat is schijn. Naar alle waarschijnlijkheid gaat Bibi Netanyahu opnieuw deze verkiezingen winnen. En zelfs als hij ze niet wint, dan nog is zijn Likud de enige partij die met een coalitie van rechtse en religieuze partijen kans maakt straks een nieuwe levensvatbare regering te kunnen vormen.
De twee belangrijkste kandidaten in deze verkiezingen zijn Netanyahu met zijn Likud en de coalitie Kahol Lavan (Blauw Wit) met ex-opperbevelhebber Benny Gantz. Gantz heeft de Hosen L’Ýisraeel (Uithoudingsvermogen voor Israel)- partij opgericht,, die met zijn collega-generaals Gabi Askenazy en Moshe Ya’alon een coalitie heeft gesloten met de Yesh Atid (er is een Toekomst) -partij van ex-tv presentator Yair Lapid.
Aanvankelijk stond deze Blauw-Wit coalitie veelbelovend meerdere zetels voor, maar een reeks van gebeurtenissen heeft dat veranderd. Dat heeft te maken met de verkiezingscampagne die buitengewoon hard werd gevoerd door Likud, met valse accounts op twitter en Facebook, insinuerende boodschappen van Netanyahu dat Gantz straks zal samengaan in een regering met Palestijnse partijen (zo’n insinuatie wekt nu eenmaal ondanks ontkenningen van Gantz veel achterdocht in Israel), en last but not least een suggestie van Netanyahu dat Gantz ”onstabiel en niet in staat tot regeren” zou zijn. Dat gebeurde nadat de generaal in een rechtstreekse uitzending op de Israelische tv verscheen vanuit Washington, waar de Israelische lobby AIPAC bijeen kwam. Gantz, blijkbaar niet gewend aan de vertraging op de lijn die bij die afstand hoort, stond te stotteren en kwam op beschamende wijze slecht uit zijn woorden.
Allebei 28 zetels
De voorsprong die hij aanvankelijk had is vanaf dat moment geslonken. De laatste peiling van vrijdag 5 april geeft hem en Netanyahu evenveel (28) zetels. Of dat ook straks de uitkomst zal zijn, staat uiteraard niet vast. Verrassingen zijn inherent aan Israelische verkiezingen. Maar of we er rouwig om zouden moeten zijn als Gantz het niet wint, is de vraag. Eén van de dingen van deze ”partij van de generaals” is dat Gantz zich heeft laten voorstaan op zijn ”successen” bij de laatste inval in Gaza, waar onder zijn leiding ruim 2.500 mensen werden gedood. Hij heeft hij Netanyahu ”een slappe aanpak” van het probleem Gaza verweten. En los daarvan heeft de partij zeker geen duifachtige bedoelingen met de Westoever: Jeruzalem blijft ongedeeld Israelisch, de nederzettingen blijven waar ze zijn en hun verdere uitbreiding staat niet echt ter discussie.
Maar zelfs als de generaals en Lapid het wel zouden winnen zijn hun kansen niet groot. Kahol-Lawan, dat in onze ogen gewoon rechts is, geldt in Israel als een ”middenpartij”. Dat betekent dat hij niet kan rekenen op steun van de ”echte” rechtse partijen. En dat zijn er intussen best veel in Israel. Er is de Unie van Rechtse Partijen (HaBayit HaYehudi of wat daar van over is, plus de Nationale Unie van Bezalel Smotrich en daarbij ook nog de Otzma Yisraeel -partij, de erfgenaam van Kahane’s racistische Kach-partij). Samen zijn ze goed voor zeven zetels, volgesn de peilingen. Daarnaast is de de nieuwe Zehut-partij van Knessetlid Moshe Feiglin, die een nieuwe Tempel wil bouwen op de plaats waar nu nog de Rotskoepelmoskee staat (op het terrein van al-Aqsa) en die marihuana wil legaliseren. Hij staat op 6 zetels. Datzelfde aantal zou ook de partij van de ministers Naftali Bennett en Ayelet Shaked krijgen. Zij zijn uit HaBayit HaYehudi gestapt om de partij Nieuw Rechts (Hayamin HeHadash) te beginnen. Zij willen ”Area C” van de Westoever annexeren en de macht van het hooggerechtshof onderwerpen aan de wil van de Knesset, het parlement. Tenslotte hoort in dit rijtje mogelijk ook Yisraeel Beiteinu van Avigdor Lieberman thuis. Hij staat nu op 4 zetels, maar het is niet helemaal zeker of hij de kiesdrempel haalt.
Dit groepje geeft Netanyahu al 51 (of 47) zetels. Voeg daar de religieuze partijen bij, de Union of Torah Jews (6 zetels) en de oriëntaalse Shas-partij (5 zetels) die niet veel van Blauw-Wit willen weten, omdat Lapid campagne heeft gevoerd voor de dienstplicht voor gelovige Joden. Netanyahu komt daarmee op 62 zetels, genoeg voor de meerderheid
Minder dan de helft
Gantz kan bij zijn eigen voorspelde 28 zetels alleen de steun van Arbeid optellen (nu teruggevallen van 14 naar 11 zetels), het linkse Meretz (5 zetels), en de Middenpartij Kulanu (vermoedelijk 4 zetels). Samen is dat 48. Met (inderdaad) de steun van de Arabische partijen (Hadash-Ta’al 6 zetels) en Balad- Verenigde Lijst (4 zetels) zijn het er 10 meer = 58, twee minder dan de helft van de Knesset.
Het betekent dat Netanyahu hoe dan ook de beste papieren heeft. De kans dat het anders uitpakt is natuurlijk aanwezig, al moet er dan wel veel gebeuren. Blauw-Wit zou dan bijvoorbeeld weer moeten stijgen naar ruim boven de 30, zoals eerst, en Arbeid minimaal naar 14. Maar of er dan een veel beter beleid uit de bus zou komen blijft een levensgrote vraag, Gantz en Netanyahu lijken nu eenmaal qua programma erg op elkaar. Wél winst, natuurlijk, is dat de kans dat de Westoever (of een deel ervan) wordt geannexeerd dan wel iets kleiner wordt en dat de afbraak van de Rotskoepelmoskee nog een regeerperiode moet wachten. We zouden dus kunnen zeggen dat in dat geval de verliezen waarschijnlijk iets zouden worden beperkt.
– Eerder verschenen bij Abu Pessoptimist
