Het ene moment is het nodig om het op te nemen voor een vrouw die op een antiracistische demonstratie oproept tot het roepen van ‘Paf!’ Het andere moment gaat het om iets soortgelijks, alleen met een CDA-burgemeester in een hoofdrol. Die is net zozeer doelwit van rechts geworden als de paf-zangeres, en om zeer verwante reden. Beiden gaven Baudet de middelvinger. Beiden deden dat op een manier die rechts niet vond kunnen. En beiden worden door vrijwel iedereen aan de rechtse horden overgelaten.
Die noodzaak op voor de paf-roepster op te komen is er nog steeds, dwars tegen al die mensen in die uit de gezongen leus willens en wetens een moordoproep weten te destilleren en daarmee de kant van staat en rechts hebben gekozen. Het zijn immers de staat en rechts die precies die ‘interpretatie’ er uit halen. Voor al deze mensen even het verschil uitgelegd tussen interpretaties enerzijds, en verkeerde weergaven anderzijds. Het antwoord ‘3’ is geen interpretatie van de optelsom van 1 en 1. Het is op de vraag ‘hoeveel is 1 + 1?’ gewoon een fout antwoord. Op dezelfde manier is ‘Dit is een oproep tot moord!’ geen interpretatie van de leus ‘Als je Baudet dood wil schieten, zeg dan Paf’. Het is gewoon een foutieve weergave van de betekenis van de leus. Bewust foutief, tenzij ik echt moet geloven dat mensen niet kunnen lezen.
Dat de leus een handige leus is, heb ik daarmee niet gezegd. Dat we voor degene op moeten komen die vanwege deze leus nu voor een rechter wordt gesleept, zeg ik nadrukkelijk wel. Haar veroordelen betekent ons als antifascisten de mond snoeren en de rechtse trollen een mensenoffer brengen. Dat ze inmiddels ‘afstand nam’ van haar eigen leus (1) vind ik jammer, want meer dan onhandig vond ik het allemaal niet echt. Maar ik snap de enorme druk waar ze onder is komen te staan.
Maar daar wilde ik het niet eens over hebben! Ik wil het hebben over iemand anders die dus ook onze antifascistische solidariteit verdient: Martijn Vroom, CDA-lid en burgemeester van Krimpen. Het is veel mensen misschien ontgaan, maar rechtse trollen eisen zijn hoofd. Waarom? Omdat de man subtiel maar vlijmscherp kritisch reageerde op de verkiezingsoverwinning van het Forum voor Democratie. Vroom postte op Facebook een foto waarop boeken te zien waren.
Ik geef even het woord aan Han van der Horst, vaste schrijver op de website Joop. “Onder die boeken bevond zich het werk van Viktor Klemperer, een Duitse Jood die tijdens zijn onderduikperiode in Berlijn aangrijpende dagboekaantekeningen schreef alsmede de memoires van een belangrijk verzetsman uit de omgeving van Krimpen. Ook zagen we de omslag van een diepgaande studie over de manier waarop het fascisme zich als een soort religie verspreidde.”(2) Op kaften van boeken was een hakenkruis in beeld. Dat kun je zo hebben met boeken over de Nazi-tijd.
Met deze foto (3) gaf hij Baudet van repliek die, wederom in de woorden van Van der Horst, “in zijn overwinningsspeech had vastgesteld dat de elite geen boeken leest.” Deze burgemeester leest dus wel boeken, zo was de strekking van de Facebook-post. En de keus van de boeken was veelzeggend.
Welnu, als Baudet en vooral zijn brullende fans ergens niet tegen kunnen is, zelfs maar de subtielste hint dat de FvD-Leider ook maar iets wezenlijks met het fascisme gemeenschappelijk heeft. Zo ook nu. Het Volk ging tekeer, en de burgemeester krabbelde terug. De gemeenteraad ging tekeer. De Goedenmorgen Nederland-presentatrice ging te keer, Telegraaf-orakel Wouter de Winther ging tekeer. En de burgemeester gaf helaas toe aan de commotie. “De door mij gekozen vorm roept nare gevoelens op bij allerlei mensen, ik heb spijt over de vorm en de inhoud ervan.”(4)
Spijt? Waarvan eigenlijk? Van het feit dat hij Baudets bewering dat de ‘elite’ niet leest belachelijk maakt? Van het feit dat hij duidelijk maakt dat lezen over fascisme en antifascistisch verzet met het oog op de FvD-overwinning bepaald relevant is? Van het eerste feit kun je hem hooguit het verwijt maken dat het een ietsje snobistisch – maar heel goedmoedig gebracht en wellicht zelfs ironisch bedoelde – ‘kijk mij als elite-persoon eens intellectueel bezig zijn’-uiting is, maar de laatste die dit verwijt kan hanteren zijn natuurlijk wel de Nationale Snob en Opperintellectueel in Hyperlatijn Baudet en zijn zwijmelende fans.
Het tweede feit is niet verwijtbaar, maar pleit juist heel erg voor deze Martijn Vroom. Baudet en zijn politiek duiden als fascistisch of daarmee verwant is duidelijk maken hoe het Baudet-gevaar er uit ziet. Dit soort waarschuwingen hebben we eerder te weinig dan te veel. Wat de burgemeester volgens mij zegt is: kijk uit met dat Forum van Baudet, leer van de geschiedenis hoe gevaarlijk fascisme kan zijn. Dát is de politieke doodzonde van deze burgemeester, en deze doodzonde strekt hem tot grote antifascistische eer. Hier zou toch moeten gelden het “Non! Je ne regrette rien!” van de zangeres die bijna letterlijk Edith Paf heet.(5) Nergens spijt van! Die houding hebben we nodig.
Natuurlijk krabbelt de man onder druk terug. Vrijwel niemand komt immers voor hem op, moet die man dan in zijn eentje de fascistische horden gaan trotseren, terwijl zijn hele bestuurlijke positie hem richting opportunistisch gedraai trekt? Hoe antifascistisch zijn gemoed ook was toen hij de Facebook-post maakte, hij is ook beroepsbestuurder en CDA-lid. Het CDA laat de man barsten tegenover de rechtse pressie, zoals Van der Horst verontwaardigd vaststelt. De bestuurlijke inschatting van de burgemeester is vast: om mijn positie te behouden, moet ik sorry zeggen, excuses maken en dat er flink op leggen ook. Dan houdt de gemeenteraad me hopelijk uit de wind en kan ik verder met mijn gewichtige werk. Misschien werkt het voor hem. Maar het signaal dat van zijn excuus uit gaat is: openlijk antifascistisch stellingnemen tegen Baudet kun je maar beter niet doen, het is een taboe. De overwinnaars hier zijn Baudet, zijn rechtse trollenlegioen en al de collaborateurs die elke confrontatie met het FvD willen ontlopen en daarmee het FvD assisteren in zijn opmars. Dat is triest. Maar er is aan zoiets wel wat te doen.
Drie dingen dienen nu gezegd te worden, luid en duidelijk. 1. Martijn Vroom staat met zijn Facebook-post in zijn recht, de aanval op de burgemeester vanwege zijn antifascistische Facebook-post is een aanval op de vrijheid van antifascistische kritiek. Het is een gezamenlijk antifascistisch belang om die aanval af te slaan en dus op dit punt voor Martijn Vroom op te komen. Maar ook 2. de terugtrekkende beweging die Vroom onder rechtse druk maakt, is verkeerd. De aftocht blazen tegenover fascisten speelt het fascisme in de kaart. En tenslotte 3. Die aftocht werd zeer veel makkelijker gemaakt omdat vrijwel niemand Martijn Vroom publiekelijk bijviel of voor hem op kwam tegenover rechts. Dat laatste is van het grootste belang.
Het is dat de keurige sociaaldemocraat Han van der Horst – die – er aandacht aan schonk, anders was ook mij het ontgaan. Deze Van der Horst schreef ook een vrij verstandig stuk over de Paf-leus (6) trouwens. De man is gewoon lekker aan het radicaliseren, al mag hij nog wel leren dat iemand van 21 geen ‘meisje’ is maar een vrouw. Maar terug naar de tijdelijk antifascistische burgemeester van Krimpen. Antifascisten, ja ik tot nu toe ook, hebben de man in feite aan zijn lot overgelaten. Dat dient een volgende keer niet meer te gebeuren, niet omdat een CDA-burgemeester ons interesseert maar omdat antifascisme ons interesseert, zelfs als het uit een CDA-burgemeestersmond komt. Als ze hem vandaag kunnen vloeren, kunnen ze het morgen des te makkelijker met ons. Als we willen dat komende Martijn Vrooms hun rug recht houden, dienen we er voor te zorgen dat ze op steun en solidariteit kunnen rekenen. Ook hun rechte ruggen maken deel uit van onze gezamenlijke antifascistische firewall. Die ruggen gaan ons daarom allemaal aan.
Noten:
1 “Verdachte bedreiging Baudet verklaart: ‘Hij heeft niets van mij te vrezen’”, NOS, 2 april 2019
2 Han van der Horst, “Wat een stelletje slappelingen heeft de leiding bij het CDA”, 3 april 2019
3 RTV Rijnmond, “Burgemeester Krimpen heeft spijt van Facebookpost over Baudet”, 2 april 2019 (gevonden via het stuk van Van der Horst waar noot 2 naar verwijst)
4 als in noot 2
5 Edith Piaf, “Non, je ne regrette rien”, de live-uitvoering op Youtube is mooi en je kunt meelezen. Dat is beter dan Baudets Latijn. Zie – en hoor!: hier
6 Han van der Horst, “Paf zeggen, paf doen, paf staan”, 2 april 2019
